Νέα ΚΥΑ αλλάζει τα δεδομένα: μηδενική συμμετοχή στα φάρμακα για άτομα με οπτική αναπηρία 80% και άνω

Υπογράφηκε, σήμερα, 25η Σεπτεμβρίου 2025, από τον Υπουργό Υγείας Άδωνι Γεωργιάδη και τον Υφυπουργό Οικονομικών Αθανάσιο Πετραλιά η τροποποίηση της Κοινής Υπουργικής Απόφασης (ΚΥΑ) που προβλέπει μηδενική συμμετοχή στη φαρμακευτική δαπάνη για άτομα που έχουν πιστοποιημένο ποσοστό οπτικής αναπηρίας 80% και άνω. 

Ρούλα Σκουρογιάννη

Η απόφαση, που τίθεται άμεσα σε ισχύ, απαλλάσσει τους δικαιούχους από οποιοδήποτε κόστος συμμετοχής, χωρίς εξαιρέσεις κατηγορίας φαρμάκου.

Τι προβλέπει η ρύθμιση

• Απαλλαγή από κάθε μορφή συμμετοχής στη δαπάνη φαρμάκων, ανεξαρτήτως του αν πρόκειται για βασικά, ειδικά ή ακριβά φαρμακευτικά σκευάσματα.
• Η ρύθμιση υλοποιεί δέσμευση του Υπουργού Υγείας, η οποία εκφράστηκε στη συνάντηση της 14ης Ιουλίου 2025 με την Εθνική Ομοσπονδία Τυφλών και τον Πανελλήνιο Σύνδεσμο Τυφλών (Ε.Ο.Τ. – Π.Σ.Τ.).
• Είναι απάντηση σε χρόνια αιτήματα των οργανώσεων ατόμων με οπτική αναπηρία για ίση πρόσβαση σε φαρμακευτική περίθαλψη.
• Εντάσσεται σε ένα ευρύτερο πλαίσιο πολιτικών που στοχεύουν στη μείωση των ανισοτήτων στην υγεία και την ενίσχυση των δικαιωμάτων των ατόμων με αναπηρία.

Με άλλα λόγια, η Πολιτεία αναγνωρίζει ότι τα άτομα με βαριά οπτική αναπηρία αντιμετωπίζουν πρόσθετα οικονομικά βάρη και λαμβάνει μέτρο που στοχεύει στην προστασία της αξιοπρέπειάς τους.

Πού εντάσσεται αυτό το δικαίωμα στο υφιστάμενο πλαίσιο

Η ένταξη της οπτικής αναπηρίας ως κατηγορίας που δικαιούται πλήρη απαλλαγή από τη φαρμακευτική συμμετοχή ακολουθεί προηγούμενες προβλέψεις του Ενιαίου Κανονισμού Παροχών Υγείας (ΕΚΠΥ) και του σχετικού καταλόγου παθήσεων που επιτρέπουν μειωμένη ή μηδενική συμμετοχή.

Στον Οδηγό Δικαιωμάτων Ασθενών και Κοινωνικών Παροχών περιλαμβάνεται ρήτρα για μηδενική ή μειωμένη συμμετοχή σε φάρμακα για άτομα με ποσοστό αναπηρίας 80% και άνω.

Παρόλα αυτά, μέχρι σήμερα, η απαλλαγή δεν εφαρμοζόταν καθολικά για όσους έχουν οπτική αναπηρία. Η νέα ΚΥΑ επιλύει αυτή την υστέρηση.

Προκλήσεις και σημεία που χρειάζονται προσοχή

1. Αυτοματοποίηση στο σύστημα συνταγογράφησης
   Η εφαρμογή της απαλλαγής δεν ενεργοποιείται πάντοτε αυτόματα στο σύστημα ηλεκτρονικής συνταγογράφησης: απαιτείται ο θεράπων ιατρός να επιλέξει ρητά τη «μηδενική συμμετοχή».
2. Σαφή ορισμός δικαιούχων
   Η ΚΥΑ εφαρμόζεται μόνο σε όσους έχουν πιστοποιημένη οπτική αναπηρία σε ποσοστό 80% και άνω, όπως αυτή έχει αποδοθεί από αρμόδια υγειονομική επιτροπή (όπως τα ΚΕ.ΠΑ.).
3. Χρηματοδοτικές επιπτώσεις
   Ο κρατικός προϋπολογισμός θα αναλάβει το κόστος της φαρμακευτικής δαπάνης που έως τώρα καλύπτονταν εν μέρει από τους ασφαλισμένους. Στο παρελθόν, είχε επισημανθεί ότι δεν είναι εύκολο να υπολογιστεί με ακρίβεια το επιπλέον κόστος, επειδή το σύστημα ηλεκτρονικής συνταγογράφησης δεν αποθηκεύει πληροφορίες για το ποσοστό αναπηρίας.
4. Εφαρμογή και έλεγχος
   Για να είναι πράξη και όχι μόνο θεσμική πρόβλεψη, θα πρέπει να θεσπιστούν μηχανισμοί ελέγχου και λογοδοσίας, ώστε να μην υπάρχουν περιπτώσεις που δικαιούχοι θα εξακολουθούν να πληρώνουν λόγω τεχνικών αστοχιών ή ανεπαρκούς ενημέρωσης.

Οι κοινωνικές επιπτώσεις της απόφασης

Αυτή η πολιτική αλλαγή θα έχει πολλαπλά θετικά αποτελέσματα:

• Ανακούφιση των πιο ευάλωτων: Άτομα με βαριά οπτική αναπηρία, που αντιμετωπίζουν αυξημένα έξοδα στην καθημερινότητα, λαμβάνουν σημαντικό οικονομικό «χώρο», ειδικά μέσα στην περίοδο της κρίσης κόστους διαβίωσης.
• Ενίσχυση της ισότητας: Η υγεία είναι δικαίωμα για όλους. Οι αναπηρίες δεν πρέπει να συνεπάγονται περιορισμό προσβάσεων.
• Κίνητρο για συνέργειες: Οι οργανώσεις ατόμων με αναπηρία, οι πάροχοι υγείας και οι γιατροί θα έχουν ισχυρότερο κοινό πλαίσιο δράσης και διεκδίκησης.

Επόμενα βήματα

Τα επόμενα κρίσιμα στοιχεία είναι:

Τέλος, είναι σημαντικό να επεκταθεί η λογική της απαλλαγής και σε άλλες μορφές αναπηρίας ή ευάλωτες κατηγορίες, για να οικοδομηθεί ένα σύστημα υγείας όλο και πιο δίκαιο.

Η δημόσια ενημέρωση των δικαιούχων και του ιατρικού προσωπικού (πώς θα εφαρμόζουν τη ρύθμιση).

Η διαφάνεια στην εφαρμογή (να μην υπάρχουν αποκλεισμοί λόγω τεχνικών εμποδίων).

Η αξιολόγηση του οικονομικού φορτίου και των επιπτώσεων στο σύστημα υγείας.