Reuters: Ο Τραμπ στηρίζει το Κίεβο, αλλά αφήνει την Ευρώπη μόνη;

Τα πρόσφατα σχόλια του προέδρου των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ που υποστηρίζουν το Κίεβο για την πλήρη ανάκτηση εδαφών από τη Ρωσία έχουν προκαλέσει κύμα ανακούφισης αλλά και ανησυχίας στην Ευρώπη, καθώς εγείρονται ερωτήματα για τη συνέπεια της αμερικανικής πολιτικής και τον ρόλο της Ουάσιγκτον στη σύγκρουση.

Η ανάρτηση του Τραμπ στο Truth Social σηματοδότησε μια «σημαντική ρητορική αλλαγή», όπως επισημαίνουν αναλυτές, δεδομένου ότι στο παρελθόν είχε προτείνει την παραχώρηση εδαφών από την Ουκρανία για τον τερματισμό του πολέμου. Μόλις τον περασμένο μήνα, είχε υποδεχθεί τον Βλαντιμίρ Πούτιν στην Αλάσκα, γεγονός που ερμηνεύτηκε ως ένδειξη προσέγγισης.

Ωστόσο, δεν είναι σαφές εάν η νέα ρητορική συνοδεύεται από αλλαγή στην επίσημη πολιτική των ΗΠΑ. Η ασάφεια αυτή ενδέχεται να μεταθέσει την ευθύνη στην Ευρώπη για την περαιτέρω στήριξη της Ουκρανίας, τόσο στρατιωτικά όσο και οικονομικά.

«Νομίζω ότι ο κόσμος παίρνει θάρρος επειδή αυτό υποδηλώνει… ότι η κατανόησή του για τη σύγκρουση έχει μετατοπιστεί», δήλωσε στο Reuters ο Νιλ Μέλβιν, Διευθυντής Διεθνούς Ασφάλειας στο RUSI.

«Έχει αναγνωρίσει ότι η σύγκρουση είναι πιο περίπλοκη και είναι σαφώς απογοητευμένος με τον Πούτιν, επομένως πιστεύω ότι ίσως αποτελεί επιτυχία για την ουκρανική και την ευρωπαϊκή διπλωματία το γεγονός ότι αυτή η εξήγηση έχει περάσει».

Παρά τη νέα στάση, ο Μέλβιν σημειώνει ότι ο Τραμπ εξακολουθεί να διατηρεί «στρατηγική ασάφεια» και δεν δεσμεύεται ρητά για την αμερικανική υποστήριξη.

«Η αφήγηση γύρω από αυτά που λέει έχει αλλάξει, αλλά εξακολουθεί να φαίνεται ότι το κάνει για να αποστασιοποιήσει τις ΗΠΑ από το να ηγηθούν της σύγκρουσης. Το επαναφέρει στην Ευρώπη συνεχώς».

Ευρωπαϊκή κινητοποίηση με φόντο την αβεβαιότητα

Ο υπουργός Εξωτερικών της Γερμανίας Γιόχαν Βάντεφουλ χαιρέτισε τις δηλώσεις Τραμπ, αλλά τόνισε την ανάγκη για ευρωπαϊκή δράση. «Μπορούμε να πετύχουμε πολύ περισσότερα· δεν έχουν όλα τα ευρωπαϊκά κράτη υλοποιήσει όσα υποσχέθηκαν στην Ουκρανία», δήλωσε στον Deutschlandfunk.

«Πρέπει να εξετάσουμε ποιες άλλες οικονομικές και στρατιωτικές επιλογές έχουμε», πρόσθεσε, επισημαίνοντας ότι η ενίσχυση των ευρωπαϊκών προσπαθειών δεν θα είναι εύκολη.

Δύο αξιωματούχοι, μιλώντας στο Reuters υπό τον όρο της ανωνυμίας, εξέφρασαν την ανησυχία ότι ο Τραμπ ενδέχεται να σηματοδοτεί την αποχώρηση των ΗΠΑ από τον ηγετικό τους ρόλο.

«Φαίνεται να λέει αντίο, έτσι δεν είναι; Αλλά αυτό μπορεί να αλλάξει αύριο. Σε κάθε περίπτωση: τα χαρτιά είναι ξεκάθαρα για εμάς. Ξέρουμε τι πρέπει να κάνουμε», δήλωσε ένας δυτικοευρωπαίος αξιωματούχος.

Αντίστοιχα, ένας ανώτερος διπλωμάτης της Ανατολικής Ευρώπης σχολίασε ότι ο Τραμπ «αρχίζει να αποσυνδέεται στέλνοντας το μήνυμα ότι είναι ζήτημα της Ευρώπης».

Αντιδράσεις στις αγορές και επιφυλάξεις επενδυτών

Οι ευρωπαϊκές μετοχές του αμυντικού τομέα σημείωσαν άνοδο μετά τις δηλώσεις Τραμπ, ενώ τα διεθνή ουκρανικά ομόλογα υποχώρησαν. Ο Βίκτορ Σάμπο, διαχειριστής χαρτοφυλακίου στην Aberdeen Investments, δήλωσε ότι «τυχόν σχόλια του Τραμπ πρέπει να αντιμετωπίζονται με σκεπτικισμό» και ότι τα spreads των ομολόγων «υποδηλώνουν μειωμένη αισιοδοξία για τις οικονομικές προοπτικές της Ουκρανίας».

«Υπάρχει σαφώς προθυμία από την πλευρά της Ευρωπαϊκής Ένωσης να αυξηθεί η υποστήριξη», είπε. «Αλλά δεν υπάρχει προθυμία από την πλευρά της Ρωσίας – και αυτοί είναι οι επιτιθέμενοι».

Η Ευρώπη ήδη ενισχύει τον ρόλο της

Πριν από την επιστροφή του στον Λευκό Οίκο τον Ιανουάριο, ο Τραμπ είχε δηλώσει ότι θα μπορούσε να τερματίσει τον πόλεμο «σε 24 ώρες» εάν επανεκλεγεί. Μετά από μια δύσκολη συνάντηση με τον Ουκρανό πρόεδρο Βολοντίμιρ Ζελένσκι τον Φεβρουάριο, οι Ευρωπαίοι ηγέτες ενέτειναν τις προσπάθειές τους να τον πείσουν να εμπλακεί ενεργά.

Παράλληλα, επιχείρησαν να τον πείσουν ότι η Ρωσία φέρει την αποκλειστική ευθύνη για την εισβολή της 24ης Φεβρουαρίου 2022. «Ο Τραμπ αρχίζει να συνειδητοποιεί ότι ο Πούτιν τον έχει παρασύρει», δήλωσε η Γιαροσλάβα Μπαρμπιέρι από το Chatham House. «Νομίζω ότι ο Τραμπ αναζητά επίσης μια εναλλακτική λύση για να διατηρήσει αυτήν την εικόνα του αποτελεσματικού ειρηνευτικού μεσολαβητή… οπότε αν υπάρχει συνεχιζόμενη αποτυχία να τερματιστεί ο πόλεμος στην Ουκρανία, δεν είναι εξαιτίας του».

Παρά τις ευρωπαϊκές προσπάθειες, η στάση του Τραμπ παραμένει ασταθής. «Νομίζω ότι είμαστε πάντα μόνο ένα τηλεφώνημα στον Πούτιν μακριά από μια αλλαγή», προειδοποίησε ο Νιλ Μέλβιν.

«Οι πρώτοι οκτώ μήνες έχουν διαβρώσει την εμπιστοσύνη στην Ευρώπη στην προσέγγιση της κυβέρνησης Τραμπ και αυτό δεν αποκαθιστά την εμπιστοσύνη».