ΗΠΑ: Ριζική στροφή στην πολιτική εμβολιασμών από τον Κένεντι-Η πιο κρίσιμη οδηγία για τα παιδιά

Ο υπουργός Υγείας των ΗΠΑ, Ρόμπερτ Κένεντι τζούνιορ, κινείται με καταιγιστικούς ρυθμούς για να αναμορφώσει την εθνική πολιτική εμβολιασμών, παρακάμπτοντας τις αντιρρήσεις κυβερνητικών επιστημόνων, βουλευτών και την αυξανόμενη πίεση για απομάκρυνσή του.

Ρούλα Σκουρογιάννη

Μέσα σε λίγες μόλις εβδομάδες, ο Κένεντι περιόρισε την επιλεξιμότητα για εμβόλια κατά της COVID-19, οδήγησε στην απομάκρυνση της κορυφαίας αξιωματούχου δημόσιας υγείας της χώρας, ενίσχυσε τη στήριξη της ομοσπονδιακής κυβέρνησης προς τις πολιτείες που παρέχουν εξαιρέσεις από τους υποχρεωτικούς εμβολιασμούς, αποδόμησε τις διαδικασίες αξιολόγησης των εμβολιαστικών συστάσεων και διεύρυνε το εθνικό συμβούλιο εμβολιασμών με ειδικούς που μοιράζονται την επιφυλακτική του στάση απέναντι στα εμβόλια COVID-19.

«Κινείται με ταχύτητα αστραπής»

«Ο Kennedy κινείται με ιλιγγιώδη ταχύτητα», δήλωσε ο Lawrence Gostin, καθηγητής Παγκόσμιου Δικαίου Υγείας στο Georgetown. «Εδραιώνει την εξουσία του και επιβάλλει την προσωπική του ατζέντα στην πολιτική εμβολιασμών. Γνωρίζει ότι αν επιβραδύνει, θα συναντήσει εμπόδια».

Η πιο κρίσιμη αλλαγή αναμένεται να έρθει τις επόμενες ημέρες. Αυτό το διήμερο (χτες Πέμπτη και σήμερα Παρασκευή, 18 & 19/9/25), το Συμβουλευτικό Όργανο Εμβολιασμών ψηφίζει πιθανές αλλαγές στις συστάσεις για τους παιδικούς εμβολιασμούς στις ΗΠΑ.

Κίνδυνος περιορισμού πρόσβασης

«Με βάση όσα είδα κατά τη θητεία μου, υπάρχει πραγματικός κίνδυνος να ληφθούν αποφάσεις που θα περιορίσουν την πρόσβαση σε εμβόλια για παιδιά και άλλες ευπαθείς ομάδες, χωρίς αυστηρή επιστημονική αξιολόγηση», τόνισε η Susan Monarez, πρώην διευθύντρια του CDC, η οποία απομακρύνθηκε από τη θέση της στα τέλη Αυγούστου.

Μετά την απομάκρυνσή της, ο Kennedy διόρισε τον αναπληρωτή υπουργό Jim O’Neill ως προσωρινό επικεφαλής του CDC.

Μακρόχρονη κριτική στα Εμβόλια

Ο Kennedy υποστηρίζει εδώ και χρόνια —σε αντίθεση με την επιστημονική συναίνεση— ότι πολλά παιδικά εμβόλια προκαλούν σοβαρές βλάβες. Ειδικοί της Δημόσιας Υγείας τον κατηγορούν ότι έχει συμβάλει στη μείωση των ποσοστών εμβολιασμού και στην αύξηση περιστατικών νοσημάτων, όπως η ιλαρά.

Μεγάλες ιατρικές ενώσεις, όπως το American College of Physicians και η American Public Health Association, ζητούν την απομάκρυνσή του. Την ίδια θέση έχουν λάβει Δημοκρατικοί βουλευτές, περισσότεροι από 1.000 τωρινοί και πρώην εργαζόμενοι του υπουργείου του, αλλά και δύο μέλη της οικογένειάς του.

Ο Πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ παραμένει σταθερός στην υποστήριξή του, αν και έχει προειδοποιήσει να μην αποθαρρύνονται οι πολίτες από το να χρησιμοποιούν «τα εμβόλια που λειτουργούν».

«Όταν ο πρόεδρος αποφασίσει να αναλάβει δράση, ίσως το μεγαλύτερο μέρος της ζημιάς να έχει ήδη γίνει», σχολίασε ο Gostin.

«Αποκαθιστούμε την εμπιστοσύνη»

Το υπουργείο Υγείας υπερασπίζεται τις ενέργειες Kennedy, τονίζοντας ότι στόχος τους είναι να αποκατασταθεί η εμπιστοσύνη του κοινού στους κυβερνητικούς οργανισμούς υγείας, οι οποίοι επέβαλαν ιδιαίτερα αντιδημοφιλή μέτρα κατά την πανδημία, όπως η υποχρεωτική χρήση μάσκας και το κλείσιμο σχολείων.

«Αναμορφώνουμε τους δυσλειτουργικούς θεσμούς, επαναφέρουμε την επιστήμη υψηλών προδιαγραφών ως θεμέλιο της δημόσιας υγείας και δίνουμε στους Αμερικανούς έντιμη πληροφόρηση και πραγματική επιλογή», δήλωσε ο Andrew Nixon, διευθυντής επικοινωνίας του HHS (U.S. Department of Health and Human Services).

Ενθαρρυμένοι οι σκεπτικιστές

Οι υποστηρικτές του Kennedy προέρχονται τόσο από τον συντηρητικό όσο και από τον φιλελεύθερο χώρο, συμμεριζόμενοι την υπόσχεσή του να «Κάνει την Αμερική υγιή ξανά». Συμφωνούν μαζί του ότι η κυβέρνηση πρέπει να αντιμετωπίσει τις αυξανόμενες χρόνιες παθήσεις, όπως η παχυσαρκία και ο διαβήτης, με αυστηρότερο έλεγχο της βιομηχανίας τροφίμων.

Οι κινήσεις του γύρω από τα εμβόλια είναι οι πιο αμφιλεγόμενες, ενθαρρύνοντας, ωστόσο, όσους αντιτίθενται στους εμβολιασμούς. Ο κυβερνήτης της Φλόριντα, Ron DeSantis, δήλωσε πρόσφατα ότι η πολιτεία θα καταργήσει όλες τις υποχρεωτικές εντολές εμβολιασμού, συμπεριλαμβανομένων εκείνων για την είσοδο στα σχολεία.

Ο Kennedy επανέφερε επίσης την Ομάδα Ασφάλειας Παιδικών Εμβολίων, την οποία είχαν διαλύσει προηγούμενες διοικήσεις.

Κρίσιμη ψηφοφορία

Το Συμβούλιο Εμβολιασμών (ACIP) θα ψηφίσει για τις συστάσεις σχετικά με δύο βασικά παιδικά εμβόλια —το MMRV (ιλαράς, παρωτίτιδας, ερυθράς, ανεμευλογιάς) και το εμβόλιο της ηπατίτιδας Β— καθώς και για τις νέες εκδόσεις του εμβολίου COVID-19.

«Ακόμη και μικρές αλλαγές στις κατευθυντήριες γραμμές μπορούν να έχουν ευρύτερες συνέπειες για σχολεία, εργοδότες και ασφαλιστικά ταμεία σε εθνικό επίπεδο», εξήγησε η Jennifer Kates, αντιπρόεδρος του Οργανισμού KFF.

«Αυτό που βλέπουμε είναι το αντίθετο από αυτό που συνέβη με την COVID. Τότε, η κυβέρνηση έδρασε για να εξασφαλίσει μαζική και γρήγορη πρόσβαση στα εμβόλια. Τώρα, παρακολουθούμε μια στροφή προς την κατεύθυνση περιορισμού της πρόσβασης και αυστηρότερου ελέγχου των δεδομένων σε ολόκληρη τη χώρα».

Στοιχεία – Κάλυψη Εμβολιασμών & Επιδημίες στις ΗΠΑ

Σύμφωνα με δημοσιευμένα στοιχεία, στις ΗΠΑ:

·         Το σχολικό έτος 2024-2025, το ποσοστό σε νήπια-προνήπια (kindergarten) ήταν περίπου 92,5%, κάτω από το ελάχιστο όριο 95% που θεωρείται απαραίτητο για «αγέλη ανοσίας».

·         Μελέτη σε επίπεδο κομητειών δείχνει ότι από προ-πανδημικά (~2019) έως σήμερα, η μέση κάλυψη μειώθηκε από ~93,92% σε ~91,26%.

·         Μέχρι τα μέσα Σεπτεμβρίου 2025, έχουν επιβεβαιωθεί 1.491 κρούσματα ιλαράς στις ΗΠΑ — το υψηλότερο επίπεδο από τότε που η νόσος είχε θεωρηθεί εξαλείφθηκε (το 2000).

·         Σε κάποιες Πολιτείες, τα ποσοστά κάλυψης είναι πολύ χαμηλότερα — π.χ. σε Idaho ~78-79% για MMR σε νηπιαγωγεία, ενώ άλλες Πολιτείες έχουν ~98%.