Αλέξης Τσίπρας: Η εκκωφαντική σιωπή και η αντίδραση του ΣΥΡΙΖΑ

Παρότι απών από την πρώτη γραμμή της κομματικής ζωής, ο Αλέξης Τσίπρας συνεχίζει να βρίσκεται και πάλι στην καρδιά των πολιτικών συζητήσεων, μετά και την παρουσία του στο συνέδριο του Economist στο πλαίσιο της ΔΕΘ. Οι δημόσιες παρεμβάσεις του, η απουσία του από τις εσωκομματικές κινήσεις και η απόλυτη σιωπή του γύρω από τα σενάρια νέου κόμματος δημιουργούν μια παράδοξη συνθήκη: η απουσία του λειτουργεί σχεδόν σαν πολιτική στρατηγική.

Ράνια Τραγόμαλλου

Ωστόσο, η δημόσια ατζέντα του παραμένει σκόπιμα αποσυνδεδεμένη από κομματικούς σχεδιασμούς και δεν έχει επιτρέψει να καταγραφεί καμία απόδειξη οργανωτικής δραστηριότητας.  

Το βιβλίο, οι δημοσκοπήσεις και η… σιωπή

Αυτήν την περίοδο – όπως επισημαίνουν συνεργάτες του- ο πρώην πρωθυπουργός έχει επικεντρωθεί στην ολοκλήρωση του βιβλίου του, το οποίο προορίζεται να είναι κάτι περισσότερο από προσωπική αφήγηση. Αναμένεται να αποτελέσει το πολιτικό του αποτύπωμα, με αναφορές σε επιλογές, κρίσεις, και προοπτικές που ξεπερνούν το ατομικό και αγγίζουν το συλλογικό.

Μάλιστα, σύμφωνα με τις ίδιες πηγές, ο Αλέξης Τσίπρας το τελευταίο διάστημα έχει σχεδόν απομονωθεί και έχει περιορίσει στο ελάχιστο τις επαφές του.  

Οι δημοσκοπήσεις πάντως, ήδη μετρούν τη δυναμική ενός υποθετικού “σχήματος Τσίπρα”, με τα πρώτα ευρήματα να δείχνουν ότι η πολιτική του απήχηση δεν έχει εκλείψει, παρά την αποστασιοποίησή του.

Σε πολλές περιπτώσεις,  εμφανίζεται να ξεπερνά σε δυναμική υπάρχοντα αντιπολιτευτικά σχήματα, έστω κι αν παραμένει μακριά από το ποσοστό της Νέας Δημοκρατίας. Παράλληλα, από την πλευρά της κυβέρνησης, οι συνεχείς αναφορές του Κυριάκου Μητσοτάκη και στελεχών της ΝΔ στον Αλέξη Τσίπρα και τη διακυβέρνησή του προκαλούν ενδιαφέρον.

Παρατηρητές επισημαίνουν πως η ΝΔ εξακολουθεί να τον θεωρεί βασικό πόλο αντιπαράθεσης, γεγονός που αποδεικνύει ότι η πολιτική του παρουσία δεν έχει σβήσει, παρά μόνο μετατοπιστεί.

Πρόσωπα, μηνύματα και “γραμμή”

Η διαρκής δημόσια συζήτηση για νέο πολιτικό φορέα -χωρίς ο ίδιος να έχει ανοίξει τα χαρτιά του- εντείνεται, τροφοδοτούμενη από την ερμηνεία των σιωπών και των παρεμβάσεών του. Ο λόγος του στο πρόσφατο συνέδριο του Economist προκάλεσε αίσθηση, όχι μόνο για το περιεχόμενο, αλλά για τον «συνδυασμό παλαιού και νέου», την προσπάθεια να μεταφέρει το βάρος της κριτικής του από το παρελθόν στο μέλλον.

Το ερώτημα πλέον δεν είναι μόνο αν ο Αλέξης Τσίπρας θα επιστρέψει με νέο εγχείρημα, αλλά πώς. Με ποιους ανθρώπους, με ποιο περιεχόμενο, και κυρίως με ποια στόχευση. Θα είναι μια πρωτοβουλία ανατροπής του σημερινού αντιπολιτευτικού σκηνικού ή μια προσπάθεια πολιτικής σύνθεσης του χώρου της ευρύτερης Κεντροαριστεράς;

Ούτε παλιοί του σύντροφοι, ούτε οι νέοι συνομιλητές έχουν προς το παρόν σαφή ρόλο. Ο ίδιος φαίνεται να προκρίνει μια    διαδρομή, μακριά από δομές που θυμίζουν το παρελθόν. «Δεν αποχώρησα. Παραμέρισα», έχει πει τον Ιούνιο του 2023 – και αυτό το ρήμα λειτουργεί πλέον σαν κωδικός πολιτικής αναμονής.

Ο Αλέξης Τσίπρας δεν μιλάει συχνά, αλλά όταν το κάνει, φέρνει αναταράξεις στο πολιτικό σύστημα. Δεν έχει δώσει απαντήσεις, αλλά έχει φροντίσει να δημιουργήσει ερωτήματα. Δεν έχει ανακοινώσει νέο φορέα, αλλά ο πολιτικός του ίσκιος εξακολουθεί να λειτουργεί ως κέντρο βαρύτητας για τον ευρύτερο προοδευτικό χώρο.

Ο ΣΥΡΙΖΑ σε…κίνηση

Εν τω μεταξύ, στον ΣΥΡΙΖΑ προσπαθούν να επαναφέρουν στο προσκήνιο την προγραμματική ταυτότητα του κόμματος. Η παρέμβαση του Σωκράτη Φάμελλου στη ΔΕΘ χαρακτηρίστηκε μεν μεστή και συγκροτημένη, ωστόσο επισκιάστηκε επικοινωνιακά από το ανοιχτό ερώτημα της στάσης του πρώην πρωθυπουργού απέναντι στο κόμμα που είναι βουλευτής. Το αποτέλεσμα ήταν να περάσουν σε δεύτερη μοίρα οι προτάσεις του ΣΥΡΙΖΑ για την οικονομία, την κοινωνική πολιτική και τη θεσμική ανασυγκρότηση.

Οι επιτελείς του κόμματος εξετάζουν τρόπους να αναδείξουν εκ νέου τις θέσεις αυτές, ενθαρρύνοντας δημόσιες εκδηλώσεις και ανοιχτά πάνελ, που θα απεικονίζουν μια ευρύτερη προοδευτική κινητικότητα και θα ενισχύσουν την εικόνα ενός κόμματος σε κίνηση, παρά τη φαινομενική στασιμότητα.

Την ερχόμενη Τετάρτη μάλιστα  ο Γιώργος Καραμέρος από το ΣΥΡΙΖΑ, ο Διονύσης Τεμπονέρας, ο Δημήτρης Τζανακόπουλος από τη Νέα Αριστερά και ο Γιώργος Μπουλμπασάκος από το ΠΑΣΟΚ  θα βρεθούν στο ίδιο πάνελ εκδήλωσης. 

Στελέχη της Κουμουνδούρου πάντως ομολογούν, ότι η παρατεταμένη σεναριολογία για ενδεχόμενο νέο φορέα, δημιουργεί θολό τοπίο, επηρεάζει την οργανωτική συνοχή και παρατείνει τη στρατηγική αμηχανία. Ορισμένοι θεωρούν πιθανή την παραίτησή του Αλέξη Τσίπρα από το βουλευτικό αξίωμα, ως πρόλογο της δημιουργίας νέου πολιτικού χώρου.