Νέο νομοσχέδιο για το μεταναστευτικό- “Ψαλίδι” στα επιδόματα, προγράμματα για εργασιακή ενσωμάτωση

Νέο νομοσχέδιο για το μεταναστευτικό αναμένεται να κατατεθεί στη Βουλή τον προσεχή Οκτώβριο από το αρμόδιο Υπουργείο Μετανάστευσης και Ασύλου. Σύμφωνα με πληροφορίες από το Πρώτο θέμα προβλέπει δραστική μείωση παροχών και επιδομάτων σε μετανάστες, εισαγωγή καινοτόμων προγραμμάτων κατάρτισης και εργασιακής ενσωμάτωσης προσφύγων, δομικές αλλαγές στα κέντρα φιλοξενίας και νέες ευέλικτες βίζες για φοιτητές, στελέχη υψηλής εξειδίκευσης και εργάτες από τρίτες χώρες.

Προβλέπει επίσης το σπάσιμο των δομών φιλοξενίας σε δύο κεντρικές κατηγορίες.

Στην πρώτη κατηγορία θα ενταχθούν δομές που θα φιλοξενούν αποκλειστικά αιτούντες οι οποίοι διαθέτουν προσφυγικό προφίλ και άρα συγκεντρώνουν ισχυρές πιθανότητες να λάβουν άσυλο, ενώ στις υπόλοιπες θα τοποθετούνται μετανάστες προς απέλαση.

Στις δομές φιλοξενίας ατόμων με προσφυγικό προφίλ θα γίνεται παράλληλα καταγραφή πιθανών δεξιοτήτων, γνώσεων και εργασιακής εμπειρίας.

Ακολούθως, ο σχεδιασμός προβλέπει ότι τα άτομα που θα λαμβάνουν άσυλο δεν θα ζουν αποκλειστικά με τα επιδόματα που τους παρέχουν το κράτος και οι ΜΚΟ, αλλά θα συμμετέχουν σε εκπαιδευτικά προγράμματα για να αποκτήσουν εργασιακές δεξιότητες και να ενσωματώνονται άμεσα από επαγγελματικούς κλάδους που έχουν αυξημένες ανάγκες εργατικών χεριών.

Παράλληλα, αναμένεται να προωθηθούν διατάξεις για την άρση γραφειοκρατικών εμποδίων που μπλοκάρουν τις ανανεώσεις αδειών διαμονής. Σύμφωνα με πληροφορίες, στα αρμόδια γραφεία εκκρεμούν περίπου 290.000 αιτήσεις μεταναστών, οι περισσότεροι εκ των οποίων μένουν και εργάζονται στη χώρα πάνω από 10 έτη.

Το ν/σ εστιάζει επίσης στην προσέλκυση εργατών από τρίτες χώρες για συγκεκριμένο διάστημα, καθώς έχει διαπιστωθεί ότι το ισχύον πλαίσιο έχει βραχυκυκλώσει από γραφειοκρατικά προσκόμματα και καθυστερήσεις. Οι ρυθμίσεις για την επιτάχυνση των διαδικασιών θα αφορούν, πρωτίστως, τις προξενικές αρχές αλλά και τις σχετικές διακρατικές συμφωνίες.

Σχεδιάζεται επίσης η ριζική διεύρυνση του πλαισίου για την παροχή βίζας με εισαγωγή νέων αδειών (για σπουδές, χρήση ιατρικών υπηρεσιών, υψηλής εξειδίκευσης, δεξιοτήτων, στοχευμένες) που θα δίνονται με άμεσες και ευέλικτες διαδικασίες. Σύμφωνα με πληροφορίες, στελέχη του υπουργείου εκτιμούν ότι η λειτουργία και μη κρατικών πανεπιστημίων στην Ελλάδα θα αυξήσει κατακόρυφα τις αιτήσεις για φοιτητικές βίζες. Για τον λόγο αυτό σχεδιάζουν την έκδοση των σχετικών αδειών με απλή διαδικασία, αντίστοιχη με εκείνη που ακολουθείται για τις τουριστικές. Οι συγκεκριμένες βίζες θα αφορούν όλη τη διάρκεια σπουδών, χωρίς να απαιτείται ανανέωση, όπως ισχύει σήμερα.

Το νέο σχέδιο του αρμόδιου υπουργού Θ. Πλεύρη για τη νόμιμη μετανάστευση στοχεύει στην ορθότερη αξιοποίηση του προσφυγικού δυναμικού αλλά και στην αποτελεσματικότερη ενσωμάτωσή του στην αγορά εργασίας με ανακατεύθυνση των κονδυλίων από τα προγράμματα επιδότησης σε δράσεις κατάρτισης. 

Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις του υπουργείου Μετανάστευσης, η ανακατανομή των κονδυλίων από τη λογική των επιδομάτων στη στρατηγική της εργασιακής κατάρτισης μπορεί να τροφοδοτήσει άμεσα επαγγελματικούς κλάδους με 100.000-120.000 δυναμικό. Η συγκεκριμένη δεξαμενή δύναται να ανατροφοδοτείται με έως 25.000 πρόσφυγες κατ’ έτος συν όσους θα έρχονται στην Ελλάδα μέσω των νέων νόμιμων οδών μετανάστευσης. Με βάση τα επίσημα στοιχεία, στην Ελλάδα σήμερα διαμένουν νόμιμα 508.499 πολίτες τρίτων χωρών και 127.000 δικαιούχοι διεθνούς προστασίας (μόνιμης και προσωρινής).

Η πλειονότητα των νόμιμων μεταναστών (σύνολο 508.499) προέρχεται από Αλβανία (268.964) και ακολουθούν η Κίνα (38.596), το Πακιστάν (26.722), η Γεωργία (19.678) και το Μπανγκλαντές (16.498). Το διάστημα 2021 – Ιούλιος 2025 κατατέθηκαν 1.039.787 αιτήματα άδειας διαμονής (382.626 αρχικής χορήγησης και 657.161 ανανέωσης). Από αυτά στα 671.656 εκδόθηκαν άδειες, 79.444 απορρίφθηκαν, 1.156 ανακλήθηκαν ενώ εκκρεμούν 287.531. Μόνο το διάστημα Ιούλιος 2024 – Ιούλιος 2025 υπήρξαν 276.954 αιτήματα (115.373 αρχικής και 161.581 ανανέωσης).

Τα επίσημα στοιχεία δείχνουν, ότι οι ροές εμφανίζουν σημαντική μείωση, ενώ τον τελευταίο μήνα το υπουργείο Μετανάστευσης έχει υλοποιήσει πάνω από 1.000 απελάσεις, 

• Στην Κρήτη, η μείωση των αφίξεων αγγίζει το 81%, κυρίως λόγω της τροπολογίας Πλεύρη για την αναστολή χορήγησης ασύλου σε αιτούντες που εισέρχονται από τα παράλια της Λιβύης και της Βόρειας Αφρικής. Από τα 3.624 άτομα που εισήλθαν παράνομα τον περασμένο Ιούλιο ο αριθμός υποχώρησε στα 689 τον Αύγουστο, ενώ το πρώτο δεκαήμερο του Σεπτεμβρίου οι αφίξεις ανήλθαν σε μόλις 75.
• Στη Λέσβο οι αφίξεις μειώθηκαν κατά 57%, καθώς από 556 τον Αύγουστο του 2024 έπεσαν στις 238 φέτος. Στη Χίο από 742 παράνομους μετανάστες πέρυσι περιορίστηκαν φέτος στους 400, με τη μείωση να φτάνει στο 46%.
• Στη Σάμο από 1.045 μη νόμιμες αφίξεις το 2024 καταγράφηκαν φέτος 590, μειωμένες κατά 44%.
• Στα Δωδεκάνησα η μείωση παράνομων ροών σε σχέση με το αντίστοιχο περσινό διάστημα ανέρχεται σε 71% (3.059 το 2024 έναντι 878 το 2025).

Την περασμένη Παρασκευή εκδόθηκε εγκύκλιος που καλεί τις αρμόδιες υπηρεσίες να ενημερώσουν όλους τους φιλοξενούμενους στις δομές «για το νέο νομοθετικό πλαίσιο και, πρωτίστως, για το γεγονός ότι σε περίπτωση που απορριφθεί η αίτηση ασύλου τους αντιμετωπίζουν διοικητική κράτηση 24 μηνών και ποινή φυλάκισης από 2 έως 5 έτη, με μοναδική δυνατότητα να μην την εκτίσουν εάν επιστρέψουν οικειοθελώς στην πατρίδα τους». 

Με πληροφορίες από Πρώτο Θέμα