Ισραήλ: Πόρισμα “βόμβα” για τη μαύρη νύχτα της 7ης Οκτωβρίου-Γιατί καθυστερεί να παραδοθεί

Ενώ ο Ρεπουμπλικανός Μάρκο Ρούμπιο, υπουργός Εξωτερικών της κυβέρνησης του προέδρου Ντόναλντ Τραμπ, επισκέφθηκε την Ιερουσαλήμ επαναβεβαιώνοντας τη στήριξη των Ηνωμένων Πολιτειών προς τον πρωθυπουργό Μπενιαμίν Νετανιάχου, στο εσωτερικό του Ισραήλ εξελίσσεται ένα πολιτικοστρατιωτικό θρίλερ με απρόβλεπτες συνέπειες. Σύμφωνα με αποκαλυπτικό δημοσίευμα της ισραηλινής ιστοσελίδας Ynet, ο Αρχηγός του Γενικού Επιτελείου Ενόπλων Δυνάμεων (IDF) Εγιάλ Ζαμίρ έχει παγώσει για μήνες τη δημοσιοποίηση των συμπερασμάτων της Επιτροπής Τουρτζεμάν, η οποία διερευνά τις συνθήκες και τα λάθη που οδήγησαν στο πολύνεκρο χτύπημα της 7ης Οκτωβρίου από τη Χαμάς.

Σπύρος Σιδέρης

Το πόρισμα, που χαρακτηρίζεται «βόμβα μεγατόνων», απειλεί να κλονίσει τις ισορροπίες στο στράτευμα, να προκαλέσει πολιτικές αναταράξεις και να αναδείξει εκ νέου την ευθύνη της κυβέρνησης για την ασφάλεια της χώρας.

Η Επιτροπή Τουρτζεμάν, υπό τον απόστρατο στρατηγό Σάμι Τουρτζεμάν, συστάθηκε πριν από πέντε μήνες με στόχο να εξετάσει τα πορίσματα των εσωτερικών ερευνών του Ισραηλινού Στρατού για τα τραγικά γεγονότα της 7ης Οκτωβρίου. Στο επίκεντρο βρίσκεται η Χερσαία Διοίκηση Επιχειρήσεων, η οποία φέρεται να απέτυχε να αξιολογήσει εγκαίρως τις πληροφορίες που θα μπορούσαν να αποτρέψουν την αιφνιδιαστική εισβολή της Χαμάς.

Η επιτροπή διαπίστωσε σοβαρές ελλείψεις στις διαδικασίες ενημέρωσης και συντονισμού κατά τη διάρκεια της κρίσιμης νύχτας, ενώ εισηγήθηκε την εκ νέου διερεύνηση καίριων πτυχών του περιστατικού.

Παρά τα ευρήματα, ο νέος Αρχηγός ΓΕΕΘΑ Εγιάλ Ζαμίρ αποφάσισε να αναστείλει την ανακοίνωση των πορισμάτων, επικαλούμενος την ανάγκη «επιχειρησιακής ηρεμίας» ενόψει της επικείμενης χερσαίας επιχείρησης στη Γάζα. Στρατιωτικές πηγές υποστηρίζουν ότι η απόφαση στοχεύει στη διατήρηση της ενότητας στην κορυφή της ιεραρχίας, καθώς το Ισραήλ προετοιμάζεται για μία από τις πιο επικίνδυνες φάσεις της σύγκρουσης. Ωστόσο, η καθυστέρηση έχει τροφοδοτήσει υποψίες πολιτικής παρέμβασης, με αναλυτές να μιλούν για προσπάθεια προστασίας της κυβέρνησης Νετανιάχου από πιθανές ευθύνες.

Κομβικό πρόσωπο στο δράμα είναι ο σημερινός επικεφαλής της Διεύθυνσης Στρατιωτικών Πληροφοριών, στρατηγός Σλόμι Μπίντερ. Αν και το βασικό εσωτερικό πόρισμα είχε καταγράψει καθυστερημένες αντιδράσεις της ομάδας του τη νύχτα της εισβολής, ο πρώην αρχηγός του στρατού Χερζί Χαλεβί προώθησε τον Μπίντερ στην κορυφή της υπηρεσίας πληροφοριών, υποστηρίζοντας ότι δεν υπήρξαν επαρκή στοιχεία που να δικαιολογούν την απομάκρυνσή του. Το γεγονός ότι το νέο πόρισμα χαρακτηρίστηκε «κόκκινο» και απαιτεί περαιτέρω διερεύνηση εντείνει τις πιέσεις, αλλά ο Ζαμίρ εξακολουθεί να τον καλύπτει «στο ορατό μέλλον».

Την ίδια ώρα, η πολιτική ηγεσία δέχεται κριτική για τη μακροχρόνια στρατηγική «ενίσχυσης της Χαμάς» μέσω μηνιαίων οικονομικών διευκολύνσεων, μια πολιτική που φέρεται να υιοθετήθηκε από υπουργούς όπως ο Μπετσαλέλ Σμοτριτς και ενέκρινε ο ίδιος ο Νετανιάχου. Η απουσία κρατικής εξεταστικής επιτροπής για την 7η Οκτωβρίου επιτρέπει, σύμφωνα με τους επικριτές, την ενοχοποίηση αποκλειστικά του στρατού, αφήνοντας ανέπαφη την κυβέρνηση. Στρατιωτικές πηγές μιλούν για «διπλό κέρδος» για τους πολιτικούς: υπονόμευση του κύρους των Ενόπλων Δυνάμεων και ταυτόχρονη αποφυγή ανάληψης ευθυνών.

Η ένταση κλιμακώνεται καθώς το Υπουργείο Άμυνας, υπό τον Ισραέλ Κατς, ακυρώνει ή παγώνει κρίσιμες προαγωγές ανώτερων αξιωματικών, επικαλούμενο τη συμμετοχή τους στα γεγονότα της 7ης Οκτωβρίου – ακόμη και όταν πρόκειται για στελέχη με έμμεση ή ανύπαρκτη εμπλοκή. Η πρακτική αυτή θεωρείται από πολλούς στο στρατιωτικό επιτελείο επιλεκτική και υποκριτική, καθώς άλλες προαγωγές, με μεγαλύτερη σχέση με το μοιραίο περιστατικό, εγκρίνονται κανονικά.

Ο επικείμενος χερσαίος ελιγμός στη Γάζα –που αναμένεται να διαρκέσει μέχρι το 2026– διεξάγεται σε ένα τοξικό κλίμα δυσπιστίας ανάμεσα στο στρατιωτικό κατεστημένο και την πολιτική ηγεσία. Η έλλειψη ευρείας κοινωνικής στήριξης, σε συνδυασμό με τις υπόγειες πολιτικές αντιπαραθέσεις, δημιουργεί ένα επικίνδυνο περιβάλλον τόσο για τη στρατιωτική αποτελεσματικότητα όσο και για τη δημοκρατική λογοδοσία στο Ισραήλ.

Η υπόθεση αυτή δεν αφορά μόνο το παρελθόν αλλά και το μέλλον: το αν και πότε ο Εγιάλ Ζαμίρ θα δώσει το πράσινο φως για τη δημοσίευση των πορισμάτων της Επιτροπής Τουρτζεμάν θα καθορίσει το πλαίσιο μέσα στο οποίο θα κινηθούν οι πολιτικές και στρατιωτικές ισορροπίες τους επόμενους μήνες.

Όσο το «εκρηκτικό πόρισμα» παραμένει κλειδωμένο στο χρηματοκιβώτιο του Αρχηγού ΓΕΕΘΑ, η ισραηλινή κοινωνία συνεχίζει να ζει με τα αναπάντητα ερωτήματα της 7ης Οκτωβρίου, ενώ η κυβέρνηση Νετανιάχου απολαμβάνει –προς το παρόν– ένα πολιτικό μορατόριουμ ευθυνών.