Τα οπλισμένα τουρκικά F-16 στο Αιγαίο μετά από 30 μήνες και η “ναυμαχία” του καλωδίου

Η επανεμφάνιση οπλισμένων τουρκικών μαχητικών αεροσκαφών τύπου F-16 και μάλιστα στην περιοχή Ρόδου- Καστελλόριζου στο νοτιοανατολικό Αιγαίο, δημιούργησε έκπληξη στα στρατιωτικά κλιμάκια του υπουργείου Εθνικής Άμυνας. Τα τουρκικά F-16 μπήκαν στο FIR Αθηνών για πρώτη φορά έπειτα από 30 μήνες. Από τον Μάρτιο του 2023 η δραστηριότητα της τουρκικής πολεμικής αεροπορίας στο Αιγαίο είχε σχεδόν μηδενιστεί, ή σποραδικά καταγράφονταν είσοδοι τουρκικών μη επανδρωμένων αεροσκαφών (UAV’s και drones) και πολύ σπανιότερα κίνηση κάποιων ελικοπτέρων των τουρκικών ενόπλων δυνάμεων.

Τα ραντάρ της ελληνικής Πολεμικής Αεροπορίας κατέγραψαν σήμερα την είσοδο ενός ζεύγους οπλισμένων τουρκικών μαχητικών αεροσκαφών τα οποία εισήλθαν χωρίς άδεια στο νοτιοανατολικό Αιγαίο και συγκεκριμένα στην περιοχή της Ρόδου και του Καστελλόριζου, πέταξαν επί 3-4 λεπτά στο FIR Αθηνών και αναγνωρίστηκαν από ελληνικά μαχητικά αεροσκάφη επιφυλακής που απογειώθηκαν από τη βάση τους για να ελέγξουν τα άγνωστα ίχνη που εμφανίστηκαν στα ραντάς του Αρχηγείου Τακτικής Αεροπορίας.

Εκτός από τα δύο οπλισμένα με πυραύλους αέρος-αέρος τουρκικά F-16 που σύμφωνα με το ΓΕΕΘΑ έκαναν μόνο παραβάσεις των κανόνων εναέριας κυκλοφορίας (δηλαδή εισήλθαν στο FIR Αθηνών χωρίς να έχουν καταθέσει προηγουμένως σχέδιο πτήσης) και δεν προέβησαν σε παραβιάσεις του ελληνικού εναέριου χώρου, στον ελληνικό χώρο πληροφοριών πτήσεων εισήλθαν επίσης χωρίς άδεια -σήμερα ακόμη ένα αεροσκάφος ATR-72 των τουρκικών ενόπλων δυνάμεων καθώς και ένα τουρκικό στρατιωτικό ελικόπτερο.

Σημειώνεται ότι στην περιοχή της Ρόδου-Καστελλόριζου δεν βρίσκεται σε εξέλιξη κάποια προγραμματισμένη άσκηση των τουρκικών ενόπλων δυνάμεων.

Η “ναυμαχία” της Κάσου

Την ίδια ώρα και ενώ η ένταση στη ρητορική των δύο πλευρών έχει αυξηθεί η απόφαση της κυβέρνησης για τη συνέχιση του έργου μέσα στο φθινόπωρο έχει φέρει στο τραπέζι και της στρατιωτικής ηγεσίας τα πιθανά σενάρια τουρκικής αντίδρασης.

Υπό αυτήν την προοπτική δεν μπορεί επίσης να περάσει απαρατήρητο το γεγονός ότι η επανεμφάνιση οπλισμένων τουρκικών F-16 στο FIR Αθηνών στο νοτιοανατολικό Αιγαίο, συμπίπτει χρονικά με τις μελετημένες και απειλητικές δηλώσεις του υπουργού Εξωτερικών της Τουρκίας Χακάν Φιντάν.

Το πλοίο που θα αναλάβει τις έρευνες –κατά πάσα πιθανότητα το NG Worker που ολοκλήρωσε τις εργασίες του στην Ισπανία και επιστρέφει στη Σικελία– αναμένεται να πλέει υπό τη διακριτική συνοδεία ελληνικών πολεμικών πλοίων. Ο πλους του ερευνητικού αλλά και οι κινήσεις των γειτόνων θα παρακολουθούνται επί εικοσιτετραώρου βάσεως από το πλέγμα επιτήρησης και συλλογής πληροφοριών.

Το τμήμα που μένει να ερευνηθεί για την πόντιση του ηλεκτρικού καλωδίου εκτείνεται και σε διεθνή ύδατα, στα οποία η Τουρκία εγείρει αξιώσεις και ισχυρίζεται ότι απαιτείται η άδειά της για την πραγματοποίηση οποιασδήποτε ερευνητικής δραστηριότητας.

Η Αθήνα «ζυγίζει» όλα τα ενδεχόμενα. Πιθανότερο σενάριο θεωρείται μια νέα απόπειρα της Άγκυρας να εμποδίσει τις έρευνες αναπτύσσοντας ένα ή και περισσότερα πολεμικά πλοία, όπως συνέβη τον περασμένο Φεβρουάριο στα βορειοανατολικά της Κρήτης. Σε εκείνη την περίπτωση, τουρκική φρεγάτα παρενόχλησε δι’ ασυρμάτου τα δύο ερευνητικά που βρίσκονταν σε διεθνή ύδατα, οδηγώντας τον ΑΔΜΗΕ σε προσωρινό «πάγωμα» πληρωμών προς τη γαλλική Nexans.

Πάντως αν και προκρίνεται το συντηρητικό σενάριο ότι δηλαδή η Τουρκία θα διατηρήσει ένα πλοίο σε απόσταση «ασφαλείας», έχουν καταρτιστεί επιχειρησιακά σχέδια για κάθε είδους πρόκληση, που περιλαμβάνουν την ανάπτυξη σημαντικού αριθμού μονάδων πάνω και κάτω από τη επιφάνεια της θάλασσας.

Οι δηλώσεις Φιντάν

Η ελληνική πλευρά πιέζεται και χρονικά, διότι μία νέα αναβολή θα μπορούσε να οδηγήσει σε οριστική ματαίωση του έργου και σε σημαντική οικονομική επιβάρυνση για τους εμπλεκομένους. Αν και η Αθήνα, έχει ξεκαθαρίσει πως η πόντιση του καλωδίου είναι ευρωπαϊκό πρόγραμμα και δεν μπορεί να παρεμποδιστεί, καθώς απορρέει από το διεθνές δίκαιο τα σήματα που φτάνουν από την Αγκυρα, δεν αφήνουν περιθώρια αισιοδοξίας.

Με σχεδόν απειλητικό ύφος, ο επικεφαλής της τουρκικής διπλωματίας επισήμανε απευθυνόμενος προς την Ελλάδα: «Η δική μου συμβουλή στους ίδιους είναι να βγουν πλέον από αυτή την αντιπαλότητα προς την Τουρκία και τους Τούρκους. Δηλαδή, αυτός ο φόβος δεν ωφελεί ούτε τους ίδιους, τους οδηγεί σε συνεχή πανικό, δηλαδή κάθε φορά που ο Δένδιας έχει πρόβλημα, κάνει συνεχώς δηλώσεις κατά της Τουρκίας. Δείχνει στους ανθρώπους συνεχώς έναν Τούρκο εχθρό, μια τουρκική απειλή. Γιατί το δείχνει; “Ψηφίστε με”. “Ψηφίστε με ενάντια σε αυτό που σας δείχνω”. Αυτή είναι μια φτηνή πολιτική. Κοιτάξτε, κάνοντας μια τέτοια φτηνή εσωτερική πολιτική δεν πρέπει να ανοίγουν την πόρτα σε κρίσεις που θα έχουν τεράστιο γεωστρατηγικό κόστος για το κράτος, το δικό τους κράτος. Δηλαδή, έναντι αυτού του μικρού πολιτικού οφέλους, μπορεί να υπάρξουν πολύ σοβαρές στρατηγικές συνέπειες, που θα κάνουν να τις πληρώσει ο ίδιος του ο λαός και το κράτος του. Όπως είπαμε, το κράτος μας και η πολιτική κουλτούρα μας είναι σε θέση να αντιληφθούν αυτές τις διαφορές. Αλλά εμείς παρακολουθούμε αυτό που πρέπει και κάνουμε αυτό που είναι απαραίτητο».

Οι προκλητικά απειλητικές δηλώσεις Φιντάν γίνονται περίπου 20 ημέρες πριν την ετήσια γενική συνέλευση του ΟΗΕ στη Νέα Υόρκη, όπου αναμένεται να παρευρεθούν τόσο ο Κυριάκος Μητσοτάκης όσο και ο Ταγίπ Ερντογάν, χωρίς κανείς να μπορεί να δηλώσει με ασφάλεια αυτή τη χρονική στιγμή αν ο πρωθυπουργός της Ελλάδος και ο πρόεδρος της Τουρκίας έχουν ξεκινήσει τις απαραίτητες διπλωματικές διαβουλεύσεις για μια πιθανή μεταξύ τους συνάντηση.

Χαρακτηριστικό της νέας έντασης είναι ότι η αποφασισθείσα και ανακοινωθείσα συνεδρίαση του ανωτάτου συμβουλίου συνεργασίας Ελλάδος-Τουρκίας που επρόκειτο να πραγματοποιηθεί στην Άγκυρα εκκρεμεί εδώ και σχεδόν έναν χρόνο χωρίς να είναι σαφές αν και πότε θα διεξαχθεί.