Η ομιλία Τσίπρα στη ΔΕΘ ανεβάζει το πολιτικό θερμόμετρο Δεξιά και… Αριστερά

Με την πολιτική σκηνή να αναθερμαίνεται ενόψει της Διεθνούς Έκθεσης Θεσσαλονίκης, ο Αλέξης Τσίπρας επανέρχεται στο δημόσιο προσκήνιο, μόλις λίγες ημέρες πριν από την καθιερωμένη ομιλία του Κυριάκου Μητσοτάκη. Ο πρώην πρωθυπουργός την Παρασκευή 5 Σεπτεμβρίου  θα είναι  ομιλητής στο συνέδριο Thessaloniki Metropolitan Summit του Economist, γεγονός που έχει ήδη πυροδοτήσει νέα σενάρια για τον μελλοντικό πολιτικό του ρόλο και τις επόμενες κινήσεις του.

Ράνια Τραγόμαλλου

Την ίδια ώρα ως σημάδι της επικείμενης πολιτικής του επιστροφής, ερμηνεύτηκε από πολλούς και η κατακλείδα του μηνύματος που απηύθυνε, στο συμπόσιο στη μνήμη του Νεκτάριου Σαντορινιού, στη Σύμη. «Θα επιμείνουμε στο δικό του δρόμο. Το δρόμο της δημοκρατίας, της αλληλεγγύης, της κοινωνικής δικαιοσύνης. Και όταν θα ταξιδεύουμε στη ρότα του αγώνα για μια δικαιότερη κοινωνία, θα τον έχουμε πάντα μαζί μας», δήλωσε ο πρώην πρωθυπουργός.

Ομιλία στην Θεσσαλονίκη 

Η εμφάνιση Τσίπρα στη Θεσσαλονίκη θεωρείται ως μια ιδιότυπη «μονομαχία εξ αποστάσεως», καθώς οι δυο άντρες θα μιλήσουν στον ίδιο χώρο, με διαφορά μόλις ενός 24ώρου.

Η ομιλία του με τίτλο «Η ελληνική οικονομία το 2030– Μαθήματα από την κρίση», σύμφωνα με έμπειρους παρατηρητές, αφήνει περιθώρια για ερμηνεία προθέσεων: να τοποθετηθεί όχι μόνο απέναντι στην κυβέρνηση, αλλά και στο μέλλον της χώρας.

Σύμφωνα με πληροφορίες, ο πρώην πρωθυπουργός αναμένεται να θίξει με αιχμηρό λόγο ζητήματα που αφορούν την οικονομική πολιτική της κυβέρνησης, την κοινωνική ανισότητα, αλλά και τη διαφθορά. Με αναφορές στις ανοιχτές πληγές της κρίσης, στα σκάνδαλα που απασχολούν την επικαιρότητα και στις επιπτώσεις της σημερινής οικονομικής πολιτικής, ο Αλέξης Τσίπρας δεν φαίνεται διατεθειμένος να κινηθεί σε ρόλο παρατηρητή.

Άλλωστε, στην  πρόσφατη συνέντευξή του στη γαλλική Le Monde, ο πρώην πρωθυπουργός τόνισε πως «η κυβέρνηση Μητσοτάκη ευνοεί τα συμφέροντα των ελίτ, την ώρα που οι κοινωνικές ανισότητες αυξάνονται ραγδαία».

Επεσήμανε δε, ότι η κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ, παρά τη σκληρή λιτότητα, κατάφερε να μειώσει τις ανισότητες, ενώ κατηγόρησε τη ΝΔ ότι «επαναφέρει τη γενικευμένη διαφθορά» που ευθύνεται για την προηγούμενη κρίση.

Επιστροφή στο προσκήνιο 

Αν και το ενδεχόμενο επιστροφής του σε ηγετικό ρόλο παραμένει ανοιχτό μόνο ως υπονοούμενο, η τάση επανενεργοποίησής του δεν κρύβεται. Στο παρασκήνιο, η κινητικότητα του Ινστιτούτου που φέρει το όνομά του, η συγγραφή του βιβλίου του – που, σύμφωνα με πληροφορίες, βρίσκεται στο τελικό στάδιο – και οι επαφές του με πολιτικά και ακαδημαϊκά πρόσωπα, εντός και εκτός συνόρων, σκιαγραφούν έναν πολιτικό που παρατηρεί, καταγράφει και σχεδιάζει.

Η συγγραφή του βιβλίου του – που βρίσκεται πλέον σε τελικό στάδιο – μοιάζει να λειτουργεί ως το όχημα για τη συνολική επανεμφάνιση του στον δημόσιο διάλογο. Το βιβλίο, το οποίο αναμένεται να κυκλοφορήσει πριν από το τέλος του 2025, καλύπτει την περίοδο της διακυβέρνησής του (2015-2019), επιχειρώντας μια αναδρομή, αλλά και μια αποτίμηση, της πιο ταραχώδους πολιτικά πενταετίας των τελευταίων δεκαετιών.

Πρόκειται για μια προσωπική και πολιτική αναμέτρηση με την πρόσφατη Ιστορία: από την ανάληψη της εξουσίας το 2015, έως την έξοδο από το Μνημόνιο και την ήττα του 2019.

Στόχος του – όπως λένε όσοι έχουν γνώση της συγγραφής – δεν είναι απλώς η αφήγηση, αλλά η ερμηνεία. Να τοποθετήσει πολιτικά ερωτήματα και να επαναπροσδιορίσει τη φυσιογνωμία της σύγχρονης προοδευτικής παράταξης μέσα από την εμπειρία της διακυβέρνησης. Και κυρίως, να δοθούν απαντήσεις στο ερώτημα τι πήγε στραβά, τι άλλαξε, τι παραμένει επίκαιρο.

Κλιμακούμενη ένταση με το Μαξίμου

Η διατήρηση της δημόσιας παρουσίας του, που τροφοδοτεί σενάρια για πιθανή επιστροφή του σε ηγετικό ρόλο, εντός ή εκτός ΣΥΡΙΖΑ και οι δημόσιες παρεμβάσεις του κ. Τσίπρα έχουν προκαλέσει την αντίδραση της κυβέρνησης.

Πρόσφατα, απαντώντας σε αιχμή του Κυριάκου Μητσοτάκη από το βήμα της Βουλής, ο πρώην πρωθυπουργός δήλωσε χαρακτηριστικά: «Μετά την ύβρη έρχεται η Νέμεσις. Να ξεπλυθεί ζητάει όποιος είναι λερωμένος. Εγώ πάντως δεν είμαι. Μπορεί να ισχυριστεί το ίδιο για τον εαυτό του;»

Στο μικροσκόπιο κινήσεις και επαφές

Παράλληλα, έντονο ενδιαφέρον συνεχίζουν να προκαλούν οι πρωτοβουλίες του Ινστιτούτου “Αλέξης Τσίπρας”, που τους τελευταίους μήνες έχει αυξήσει αισθητά τις δραστηριότητές του, διοργανώνοντας θεματικές συζητήσεις και εκδηλώσεις σε όλη τη χώρα.

Το Ινστιτούτο, φαίνεται να ενισχύει την πολιτική του βαρύτητα, δημιουργώντας την εικόνα ενός οργανωμένου πολιτικού εγχειρήματος με μεσοπρόθεσμο ορίζοντα.

Την ίδια στιγμή, πυκνώνουν και οι επαφές του Αλέξη Τσίπρα με πρόσωπα από τον εγχώριο και διεθνή χώρο, μεταξύ των οποίων και εκπρόσωποι από τον χώρο της ευρωπαϊκής κεντροαριστεράς, με πολιτικούς κύκλους να βλέπουν τον πρώην πρωθυπουργό να παίρνει μεθοδικά θέση παίκτη.

Επανεκκίνηση; 

Με φόντο τις πρόσφατες δημοσκοπήσεις που τον φέρνουν εκ νέου σε συγκρίσιμο ποσοστό καταλληλότητας με τον Κυριάκο Μητσοτάκη, αλλά και την δημόσια τοποθέτησή του ότι του «λείπει η πολιτική», πολλοί αναρωτιούνται αν πρόκειται για μια προσωρινή εμφάνιση ή για την αρχή ενός επαναπροσδιορισμού.

Ο ίδιος αποφεύγει κάθε ξεκάθαρη αναφορά σε μελλοντικές του προθέσεις, αφήνοντας ανοιχτό το ενδεχόμενο επανόδου, χωρίς να δεσμεύεται δημόσια. Αποφεύγει τα μεγάλα λόγια, δεν αναφέρεται σε νέα κόμματα, ούτε σε συμμαχίες. Δεν ανοίγει δημόσια το ενδεχόμενο επιστροφής, τουλάχιστον όχι με όρους κομματικής ταυτότητας.

Αλλά ο δημόσιος λόγος του σκληραίνει, οι παρεμβάσεις του πληθαίνουν, και η επικείμενη παρουσία του στη Θεσσαλονίκη ίσως είναι απλώς το πρώτο βήμα μιας νέας πολιτικής πορείας, που ξεκινά όχι με σύνθημα, αλλά με αφήγηση.