Ανάλυση: Το μήνυμα της συνάντησης Τραμπ-Μπλερ-Κουσνέρ για τη Γάζα κινδυνεύει να πέσει στο κενό

Σε μια περίοδο που η σύγκρουση στη Γάζα έχει φτάσει σε οριακό σημείο και η διεθνής κοινότητα αναζητά τρόπους αποκλιμάκωσης, η Ουάσιγκτον αποτέλεσε για ακόμη μια φορά το επίκεντρο διπλωματικής κινητικότητας. Όπως μετέδωσε το αραβικό πρακτορείο, σε ρεπορτάζ που αναπαρήγαγαν διεθνή μέσα, ο Πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ προήδρευσε την Τετάρτη σε ειδική σύσκεψη στον Λευκό Οίκο για τη διαχείριση της κρίσης στη Γάζα. Στη συνάντηση συμμετείχαν ο πρώην πρωθυπουργός του Ηνωμένου Βασιλείου Τόνι Μπλερ και ο πρώην ειδικός απεσταλμένος των ΗΠΑ για τη Μέση Ανατολή Τζάρεντ Κούσνερ, σύμβουλος και γαμπρός του Τραμπ.

Σπύρος Σιδέρης

Η παρουσία τους, αλλά και η θεματολογία της συζήτησης, καταδεικνύουν την πρόθεση της αμερικανικής διοίκησης να επανεξετάσει τις στρατηγικές της για την περιοχή, δίνοντας έμφαση τόσο στην ανθρωπιστική διάσταση όσο και στη μεταπολεμική σταθεροποίηση.

Στο επίκεντρο η ανθρωπιστική κρίση και η «επόμενη μέρα»

Σύμφωνα με δηλώσεις ανώτατων αξιωματούχων του Λευκού Οίκου, που επικαλείται το πρακτορείο Reuters, η συνάντηση επικεντρώθηκε σε τρία βασικά ζητήματα:

• Ενίσχυση της ανθρωπιστικής βοήθειας, με αύξηση των ποσοτήτων τροφίμων και καλύτερους μηχανισμούς διανομής.
• Διαχείριση της κρίσης των ομήρων, που παραμένει ανοιχτή πληγή για όλες τις εμπλεκόμενες πλευρές.
• Σχέδιο για την επόμενη μέρα, με στόχο τη διαμόρφωση ενός πλαισίου διοίκησης της Γάζας χωρίς την παρουσία της Χαμάς στην εξουσία.

Ο αξιωματούχος χαρακτήρισε τη συνεδρίαση «πολιτική συνάντηση εργασίας», σημειώνοντας πως τέτοιες επαφές γίνονται συχνά στο προεδρικό επιτελείο. Παράλληλα, επιβεβαίωσε ότι ο Στιβ Γουίτκοφ, ειδικός απεσταλμένος του Προέδρου για τη Μέση Ανατολή, βρίσκεται σε διαρκή επαφή με τον Μπλερ και τον Κούσνερ, εξετάζοντας εναλλακτικά σενάρια για την ανασυγκρότηση του παλαιστινιακού θύλακα.

Πολιτικά μηνύματα και διεθνείς ισορροπίες

Η συμμετοχή του Τόνι Μπλερ, ο οποίος είχε ενεργό ρόλο σε διεθνείς διαπραγματεύσεις κατά τη διάρκεια της πρωθυπουργίας του, και του Τζάρεντ Κούσνερ, αρχιτέκτονα της λεγόμενης «Συμφωνίας του Αιώνα», δείχνει πως η Ουάσιγκτον επιχειρεί να συγκεντρώσει εμπειρία και πολιτικό κεφάλαιο για να χαράξει μια νέα στρατηγική. Ο Κούσνερ, που διατηρεί σχέσεις με περιφερειακούς παράγοντες, και ο Μπλερ, με το ιστορικό του στη Μέση Ανατολή, φέρονται να κατέθεσαν προτάσεις για μια διοίκηση της Γάζας «μετά τη Χαμάς», εξετάζοντας τη συμμετοχή διεθνών και τοπικών θεσμών.

Το αμερικανικό site Axios είχε προαναγγείλει τη συνάντηση, τονίζοντας ότι οι δύο σύμβουλοι θα παρουσίαζαν στον Τραμπ ιδέες για τη μεταπολεμική περίοδο, περιλαμβανομένων λύσεων για την ασφάλεια και την ανασυγκρότηση.

Σύμφωνα με τις ίδιες πληροφορίες, ο Μπλερ είχε ήδη επισκεφθεί τον Λευκό Οίκο τον περασμένο Ιούλιο, την ημέρα που ο Μπενιαμίν Νετανιάχου συναντήθηκε με τον Τραμπ.

Η στάση της Χαμάς και οι κατηγορίες για μεροληψία

Λίγο πριν από τη συνάντηση, η Χαμάς κατηγόρησε την Ουάσιγκτον για μεροληψία υπέρ του Ισραήλ, καταγγέλλοντας δηλώσεις του Γουίτκοφ που απέδιδαν στο κίνημα την ευθύνη για την καθυστέρηση συμφωνίας κατάπαυσης του πυρός.

Ο ανώτερος αξιωματούχος της Χαμάς Ιζάτ αλ-Ρισκ εξέφρασε «έκπληξη» για τη στάση των ΗΠΑ, υποστηρίζοντας ότι «οι ευθύνες δεν είναι μονομερείς».

Οι δηλώσεις αυτές, σε συνδυασμό με τις εικόνες από τη Γάζα, όπου η ανθρωπιστική κατάσταση επιδεινώνεται δραματικά, τροφοδοτούν την κριτική εναντίον του Ισραήλ και αυξάνουν την πίεση για αλλαγή πορείας. Οι τελευταίες εκθέσεις μιλούν για εκατοντάδες θύματα και σοβαρές ελλείψεις τροφίμων, με τις εικόνες λιμοκτονούντων παιδιών να προκαλούν παγκόσμια αγανάκτηση.

Στρατηγικές προεκτάσεις και εσωτερική πολιτική

Το δημοσίευμα επισημαίνει ότι η νέα συνάντηση εντάσσεται σε μια πιο ευρεία προσπάθεια του Τραμπ να επιδείξει διπλωματική κινητικότητα στην περιοχή, επτά μήνες μετά την έναρξη της δεύτερης θητείας του. Αν και είχε δεσμευθεί προεκλογικά για έναν «ταχύ τερματισμό» της σύγκρουσης, η πραγματικότητα αποδεικνύεται πιο περίπλοκη. Η εκεχειρία διάρκειας δύο μηνών που είχε επιτευχθεί στην αρχή της θητείας του κατέρρευσε, ενώ οι ισραηλινές επιθέσεις προκάλεσαν εκατοντάδες θανάτους, προκαλώντας έντονη κριτική από διεθνείς οργανισμούς και συμμάχους.

Η συνάντηση με τον Μπλερ και τον Κούσνερ, σύμφωνα με αναλυτές, έχει και εσωτερική πολιτική διάσταση: προσφέρει στον Τραμπ την ευκαιρία να δείξει ότι μπορεί να κινηθεί πέρα από τα σύνορα της Αμερικής και να «αναλάβει δράση» σε ένα πεδίο που συχνά δοκιμάζει τις ηγεσίες. Η αναφορά σε μια «συνολική, ανθρώπινη και αποτελεσματική» προσέγγιση από τον Λευκό Οίκο δείχνει την πρόθεση να συνδυαστούν ανθρωπιστικές παροχές με στρατηγικό σχεδιασμό, σε μια περιοχή που παραμένει ασταθής.

Παρά τις φιλόδοξες δηλώσεις, η πραγματικότητα δείχνει ότι ο δρόμος για μια βιώσιμη ειρήνη στη Γάζα παραμένει δύσβατος. Η συνάντηση της Ουάσιγκτον στέλνει μηνύματα, αλλά δεν αλλάζει τα δεδομένα στο πεδίο. Η Χαμάς διατηρεί τις θέσεις της, το Ισραήλ επιμένει στην ασφάλεια και την εξουδετέρωση της οργάνωσης, ενώ οι ανθρωπιστικές ανάγκες αυξάνονται.

Όπως καταλήγει το αραβικό ρεπορτάζ, το ουσιαστικό μήνυμα από τον Λευκό Οίκο είναι ένα: η Ουάσιγκτον θέλει να δείξει ότι αναζητά λύσεις, αλλά ο χρόνος πιέζει. Αν οι πρωτοβουλίες δεν μετατραπούν σε χειροπιαστά αποτελέσματα, τότε οι συζητήσεις, όσο υψηλού επιπέδου κι αν είναι, κινδυνεύουν να παραμείνουν πολιτική ρητορική χωρίς αντίκρισμα.