Νέο εργασιακό νομοσχέδιο: Κωδικοποίηση των βασικών αλλαγών-Τι προβλέπει για ωράριο, άδειες, υπερωρίες, 4ημερη εργασία

Σε δημόσια διαβούλευση έως τις 19 Σεπτεμβρίου τέθηκε το νέο νομοσχέδιο του υπουργείου Εργασίας με τίτλο «Δίκαιη εργασία για όλους», το οποίο περιλαμβάνει 88 άρθρα και φέρνει σημαντικές ανατροπές στο ατομικό εργατικό δίκαιο. Οι ρυθμίσεις αφορούν το ωράριο, τις υπερωρίες, την άδεια, αλλά και νέες μορφές ευελιξίας για επιχειρήσεις και εργαζόμενους.

Σύμφωνα με το αρμόδιο Υπουργείο το νομοσχέδιο «Δίκαιη εργασία για όλους» επιχειρεί να εναρμονίσει την αγορά εργασίας με τις σύγχρονες ανάγκες, εισάγοντας ευελιξία και νέες μορφές απασχόλησης, ενώ ταυτόχρονα προβλέπει δικλείδες ασφαλείας για τα εργασιακά δικαιώματα. Η δημόσια διαβούλευση θα καθορίσει αν οι αλλαγές αυτές θα τύχουν ευρύτερης αποδοχής ή θα προκαλέσουν νέες αντιδράσεις από εργαζομένους και εργοδοτικούς φορείς.

Το υπουργείο Εργασίας επισημαίνει πάντως πως τα νέα μέτρα που προωθεί στις εργασιακές σχέσεις δεν επηρεάζουν τον εν εξελίξει διάλογο της κυβέρνησης με τους κοινωνικούς εταίρους, ο οποίος άλλωστε αφορά την ενίσχυση των κλαδικών συμβάσεων εργασίας (συλλογικό δίκαιο).

Τετραήμερη εργασία και διευθέτηση χρόνου απασχόλησης

Η νομοθετική πρόταση εισάγει τη δυνατότητα 10ωρης ημερήσιας εργασίας για τέσσερις ημέρες την εβδομάδα καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους.

Παράλληλα, η διευθέτηση του χρόνου εργασίας μπορεί πλέον να καθορίζεται ακόμη και σε βάση εβδομάδας, ενώ η περίοδος αναφοράς αυξάνεται σε 12 μήνες από τους 6 που ίσχυαν μέχρι σήμερα.

Αυτό σημαίνει ότι σε περιόδους αυξημένης απασχόλησης οι εργαζόμενοι θα μπορούν να εργάζονται περισσότερες ώρες, οι οποίες θα συμψηφίζονται με μειωμένες ώρες ή ρεπό σε περιόδους χαμηλής δραστηριότητας.

Υπερωρίες και όριο 13ωρης απασχόλησης

Το νομοσχέδιο ορίζει πως οι υπερωρίες μπορούν να φθάνουν έως 4 ώρες ημερησίως, με ανώτατο όριο 150 ώρες τον χρόνο και προσαύξηση αμοιβής κατά 40%.

Σε εξαιρετικές περιπτώσεις, η συνολική απασχόληση μπορεί να φθάνει τις 13 ώρες την ημέρα για έως 37 ημέρες τον χρόνο, ωστόσο αυτό δεν ισχύει για επιχειρήσεις όπου προβλέπεται διάλειμμα, καθώς υπερβαίνει το όριο της 11ωρης υποχρεωτικής ανάπαυσης.

Ευελιξία στις συμβάσεις εργασίας

Καταργείται ο αυστηρός χρονικός προσδιορισμός για τις ατομικές συμβάσεις μερικής απασχόλησης, οι οποίες πλέον μπορούν να έχουν οποιαδήποτε διάρκεια συμφωνήσουν τα μέρη.

Παράλληλα, εισάγεται η δυνατότητα «ταχείας πρόσληψης» με συμβάσεις δύο ημερών, οι οποίες θα δηλώνονται ηλεκτρονικά μέσω του συστήματος «Εργάνη ΙΙ».

Υπερωρίες και για part-time εργαζομένους

Για πρώτη φορά δίνεται η δυνατότητα πραγματοποίησης υπερωριών και σε καθεστώς εκ περιτροπής απασχόλησης. Κάθε ώρα πέραν της 8ης θεωρείται υπερωριακή και αμείβεται με προσαύξηση 40%, ακόμη και αν δεν υφίσταται υπερεργασία (δηλαδή υπέρβαση 40 ωρών εβδομαδιαίως).

Δικαιώματα εργαζομένων και προστασία συμβάσεων

Οι εργαζόμενοι διατηρούν το δικαίωμα να αρνηθούν υπερωριακή εργασία χωρίς αυτό να αποτελεί λόγο καταγγελίας της σύμβασης. Το ίδιο ισχύει και για την άρνηση επιπλέον ωρών στο πλαίσιο διευθέτησης, εφόσον υπάρχει αντικειμενική αδυναμία.

Επίσης, η μονομερής μείωση αποδοχών λόγω ένταξης της επιχείρησης στο σύστημα ψηφιακής κάρτας θεωρείται βλαπτική μεταβολή.

Άδειες και γονικές παροχές

Το σχέδιο νόμου εισάγει μεγαλύτερη ευελιξία στη λήψη άδειας, επιτρέποντας την τμηματική χορήγηση σε περισσότερες περιόδους μέσα στο έτος, εφόσον συμφωνήσει ο εργοδότης.

Επιπλέον, επεκτείνεται η άδεια μητρότητας και στην ανάδοχη μητέρα, ενώ το επίδομα γονικής άδειας παραμένει ακατάσχετο, ανεκχώρητο και αφορολόγητο.

Ειδικές ρυθμίσεις για εργαζόμενους συνταξιούχους

Προβλέπεται ελάφρυνση από την εισφορά αλληλεγγύης σε περιπτώσεις που η εργασία συνεπάγεται προσαύξηση σύνταξης, χωρίς να αυξάνεται ο συντελεστής της εισφοράς.

Υγεία και ασφάλεια στην εργασία

Το νομοσχέδιο ενισχύει το πλαίσιο προστασίας με μέτρα όπως:

• Υποχρεωτική παρουσία συντονιστή υγείας και ασφάλειας σε τεχνικά έργα.
• Εκπαίδευση εργαζομένων σε πρώτες βοήθειες (ΚΑΡΠΑ, Heimlich).
• Δημιουργία του συστήματος «Ηριδανός» για καταγραφή επαγγελματικών ασθενειών.
  Παράλληλα, αυστηροποιούνται οι κυρώσεις για περιστατικά βίας ή παρεμπόδισης ελέγχων.

Ψηφιακή κάρτα εργασίας και ευέλικτη προσέλευση

Οι επιχειρήσεις που χρησιμοποιούν την ψηφιακή κάρτα εργασίας θα μπορούν να συμφωνούν με τους εργαζόμενους ευέλικτη προσέλευση έως 120 λεπτών ημερησίως.

Μάλιστα, μέχρι τρεις παραλείψεις χτυπήματος κάρτας θεωρούνται απλή αμέλεια και δεν επισύρουν κυρώσεις, αλλά επιτρέπουν έλεγχο από την Επιθεώρηση Εργασίας.