Ρεπορτάζ libre: Γιατί τα σούπερ μάρκετ στα νησιά είναι πιο ακριβά αλλά και πιο κερδοφόρα

Είναι γεγονός ότι η κατακόρυφη αύξηση των τιμών στην εστίαση στους τουριστικούς προορισμούς της χώρας (κυρίως τους νησιωτικούς) έχει οδηγήσει πολλούς και πολλές στην επιλογή να ετοιμάζουν μόνοι τους το γεύμα της ημέρας κατά τη διάρκεια των θερινών διακοπών. Προφανώς, για να γίνει αυτό χρειάζονται ψώνια από το τοπικό σούπερ μαρκετ.

Νίκος Γιαννόπουλος

Κάπου εδώ αρχίζουν τα προβλήματα διότι, όπως ίσως έχετε ήδη παρατηρήσει, οι τιμές στα σούπερ μάρκετ των νησιών είναι σημαντικά υψηλότερες από τις (ήδη υψηλές) τιμές των σούπερ μάρκετ στα μεγάλα αστικά κέντρα (Αθήνα, Θεσσαλονίκη, κτλ).

Αυτό οφείλεται κυρίως στους ακόλουθους παράγοντες:

• Κόστος μεταφοράς και εφοδιαστικής αλυσίδας: Τα απομακρυσμένα ή μικρότερα νησιά έχουν πιο υψηλό κόστος μεταφοράς προϊόντων λόγω περιορισμένων επιλογών μεταφοράς, μικρής συχνότητας δρομολογίων πλοίων ή αεροπλάνων, και αυξημένων εξόδων καυσίμων. Αυτό αυξάνει τις τιμές των προϊόντων στα σούπερ μάρκετ σε αυτά τα νησιά σε σχέση με τα μεγαλύτερα και πιο προσβάσιμα νησιά.
• Μέγεθος και πληθυσμός της περιοχής: Σε πιο μικρά ή λιγότερο πυκνοκατοικημένα νησιά ή σε αυτά με περιορισμένο τουρισμό, ο χαμηλότερος όγκος πωλήσεων δημιουργεί υψηλότερο κόστος αποθήκευσης και διαχείρισης ανά προϊόν, στοιχείο που «φορτώνεται» στην τιμή.
• Τουριστική ζήτηση: Στα νησιά με μεγάλη τουριστική κίνηση, η αυξημένη ζήτηση σε περιόδους αιχμής μπορεί να ανεβάσει τις τιμές σε βασικά προϊόντα. Παράλληλα, όμως, υπάρχει και προσπάθεια των σούπερ μάρκετ να προσεγγίσουν διαφορετικά καταναλωτικά κοινά (τουρίστες και ντόπιους), προσφέροντας ποικιλία τιμών.
• Εγκαταστάσεις και λειτουργικό κόστος: Σε ορισμένες περιοχές με δυσκολίες εύρεσης προσωπικού ή με υψηλότερο κόστος ενοικίασης ή αγοράς εμπορικού χώρου, το λειτουργικό κόστος του σούπερ μάρκετ αυξάνεται και μεταφέρεται στις τιμές.

Η επένδυση είναι επικερδής 

Αν είναι έτσι όμως, γιατί οι μεγάλες αλυσίδες σούπερ μάρκετ συνεχίζουν να ανοίγουν υποκαταστήματα στα ελληνικά νησιά (ακόμα και αλυσίδες που απέφευγαν κάτι τέτοιο τα προηγούμενα χρόνια όπως ο Σκλαβενίτης);

Μία απάντηση μπορεί να δώσει η διαπίστωση ότι παρά το αυξημένο κόστος λειτουργίας στα νησιά, τα σούπερ μάρκετ πετυχαίνουν μεγαλύτερα περιθώρια κέρδους (έως και 7,5%) σε σύγκριση με τα καταστήματα στις πόλεις όπως η Αθήνα, όπου τα καθαρά περιθώρια συνήθως είναι γύρω στο 2%. Πρόκειται για σχεδόν τριπλάσιο περιθώριο κέρδους, δεδομένο που φυσικά δεν μπορεί να περάσει απαρατήρητο.

Εκτός αυτού, σύμφωνα με στοιχεία του ιστοτόπου thetotalbusiness, τα ελληνικά νησιά συνιστούν μια αγορά σούπερ μάρκετ αξίας περίπου 2,3 δισ. ευρώ (στοιχεία 2024), που αντιστοιχεί στο 15,6% του συνολικού εθνικού τζίρου σούπερ μάρκετ.

Η αγορά αυτή αναπτύσσεται με ρυθμό 6,5% στα νησιά, υψηλότερο από πολλές άλλες περιοχές, λόγω της τουριστικής κίνησης. Κοινώς, στα νησιά για τα σoύπερ μάρκετ υπάρχει περαιτέρω χρήμα να διεκδικηθεί γιατί προστίθενται στον κατάλογο των πελατών και οι ξένοι τουρίστες, οι οποίοι κατά κανόνα διαθέτουν υψηλότερη αγοραστική δύναμη από τους Ελληνες.

Έτσι, απολύτως αναμενόμενα, οι μεγάλες (και γνωστές σε όλους μας) αλυσίδες έχουν ενισχύσει την παρουσία τους στα νησιά με δεκάδες καταστήματα (π.χ. Μασούτης με 48 καταστήματα, Σκλαβενίτης με 35, ΑΒ με 39, κ.α.) και επενδύουν στη διεύρυνση της δραστηριότητας. Γιατί; Διότι υπάρχει πίτα για ακόμη υψηλότερα κέρδη και γιατί η γενικευμένη ακρίβεια στην εστίαση προκαλεί αλλαγή στις συμπεριφορές των τουριστών σε ότι αφορά τη διατροφή τους.

Θα έλεγε κανείς πάντως ότι τα “θύματα” αυτής της ανάπτυξης αποτελούν οι Ελληνες τουρίστες.

Η στροφή στα ψώνια στα σούπερ μάρκετ και κατά τη διάρκεια των διακοπών γίνεται περίπου αναγκαστικά, επιλογή που όμως οδηγεί σε πιο ακριβές αγορές σε σχέση με αυτές της Αθήνας, ακόμα και σε είδη πρώτης ανάγκης όπως είναι το γάλα, τα μακαρόνια, τα τυριά και τα κρέατα.

Τουτέστιν, γίνεται προσπάθεια απλώς να περιοριστεί η “χασούρα” που προκαλεί η μεγάλη ακρίβεια στην εστίαση και στην εν γένει διασκέδαση. Το κόστος των διακοπών στα ελληνικά νησιά είναι, σε τελική ανάλυση, τρομακτικά βαρύ για τη μέση ελληνική οικογένεια.