Ρεπορτάζ libre/ Συγκριτικά στοιχεία: Πόσο και γιατί… καίγονται οι χώρες της Μεσογείου

Με τις καταστροφικές πυρκαγιές να βρίσκονται -δυστυχώς- σε εξέλιξη και να απειλούν ακόμα και μεγάλα αστικά κέντρα όπως αυτό της Πάτρας, θα ήταν χρήσιμο να παρουσιάσουμε μερικά σημαντικά στοιχεία για τις δασικές πυρκαγιές στην Ελλάδα την τελευταία 10ετία. Καίγονται ετησίως σταθερά πολύ μεγάλες εκτάσεις δασών και αυτό είναι ήδη καταγεγραμμένο στα επίσημα δεδομένα.

Νίκος Γιαννόπουλος

Το 2015, για παράδειγμα, κάηκαν σχεδόν 250.000 στρέμματα, αρνητικό ρεκόρ που έσπασε μόλις το 2023 όταν οι καμμένες εκτάσεις ξεπέρασαν το 1.500.000 εκατομμύρια στρέμματα (ιστορικό υψηλό από το 2007 και μετά).

Το 2018, όταν έλαβε χώρα η πιο φονική πυρκαγιά της Μεταπολίτευσης στο Μάτι (101 νεκροί) οι συνολικά καμμένες εκτάσεις δεν ήταν πάρα πολλές (82.000 στρέμματα) αλλά κανείς φυσικά δεν είχε την παραμικρή διάθεση να πανηγυρίσει αφού χάθηκαν εκατοντάδες ζωές. Σημειωτέον ότι στη φωτιά στο Μάτι κάηκαν συνολικά 12.800 στρέμματα.

Παρά τη μείωση που παρουσιάστηκε το 2024 (220.000 στρέμματα) σε σχέση με το απολύτως καταστροφικό 2023, είναι σαφές ότι οι καμμένες εκτάσεις είναι και πάλι πάρα πολλές.

Για το 2025, αν και η σεζόν πυροπροστασίας δεν έχει ακόμη τελειώσει, έχει ήδη καταγραφεί αύξηση καμμένων εκτάσεων κατά 39% σε σχέση με το 2024 (στο διάστημα μέχρι το τέλος του Ιουλίου). Δεδομένου ότι υπήρξαν πολλά μέτωπα τον Αύγουστο, είναι πολύ πιθανό αυτό το ποοστό να αυξηθεί περαιτέρω. Ετσι και αλλιώς ο Αύγουστος παραμένει ο πιο κρίσιμος μήνας σε ότι αφορά τις πυρκαγιές στη χώρα μας.

Χειρότερα από Ισπανία και Ιταλία   

Αυτό όμως που κατά την ταπεινή μας άποψη έχει μεγαλύτερη σημασία είναι ότι τα τελευταία χρόνια στην Ελλάδα καίγονται κατ’ αναλογία με το έδαφός της περισσότερες εκτάσεις σε σχέση με την Ισπανία και την Ιταλία, χώρες που αντιμετωπίζουν εξίσου πολλά προβλήματα με τις πυρκαγιές τους καλοκαιρινούς μήνες.

Στην Ισπανία το 2023 κάηκαν 843.150 στρέμματα, έκταση που αντιστοιχεία στο 0,017% της χώρας. Το ποσοστό αυτό υποχώρησε στο 0,0093% για το 2024 αφού τα συνολικά καμμένα στρέμματα υποχώρησαν στα 470.711 στρέμματα.

Στην Ιταλία αναλυτικά στοιχεία υπάρχουν μόνο για το 2023. Σύμφωνα με αυτά κάηκαν 630.610 στρέμματα έκταση που αντιστοιχεί στο 0,021% του συνολικού εδάφους της γειτονικής χώρας.

Στην Ελλάδα το 2023 κάηκε το 0,5% της χώρας, το 2024 το 0,17% και το 2025 (μέχρι στιγμής) το 0,15%.

Είναι δηλαδή σαφές ότι οι καμένες εκτάσεις στην Ελλάδα είναι ποσοστιαία σημαντικά μεγαλύτερες σε σχέση με τη συνολική της έκταση, παρά το μικρό απόλυτο μέγεθος, ενώ η Ισπανία και η Ιταλία καίνε μεγαλύτερες απόλυτες εκτάσεις αλλά αυτά αντιστοιχούν σε πολύ μικρότερο ποσοστό της έκτασής τους.

Η Ελλάδα, άρα, έχει σαφώς μεγαλύτερο πρόβλημα. Αναλογικά με την έκτασή της καίγονται πολύ περισσότερες εκτάσεις σε σταθερή βάση τα τελευταία χρόνια κάτι που σημαίνει ότι κάτι δεν κάνουμε σωστά, παρά την ενίσχυση των δυνάμεων (όπως αυτή είχε παρουσιαστεί από αρμόδια κυβερνητικά χείλη).

Η μάχη, προφανώς, κάθε άλλο παρά εύκολη είναι. Ωστόσο τα στοιχεία αποκαλύπτουν αδυναμίες στον τομέα της προστασίας του φυσικού περιβάλλοντος (αλλά και του ζωικού πλούτου) από τις πυρκαγιές.

Αναμφίβολα, αυτό που μετρά περισσότερο είναι η προστασία της ανθρώπινης ζωής. Αλλά πάντα πρέπει να έχουμε στο νου μας ότι το περιβάλλον δύσκολα αναγεννάται και “ξαναγίνεται”. Η προσέγγιση, κατά συνέπεια, πρέπει να γίνει περισσότερο ολιστική.