Η γεωπολιτική σημασία συμμετοχής της Chevron στον διαγωνισμό για τα οικόπεδα της Κρήτης

Το ενδιαφέρον και άλλων πολυεθνικών πλην της Chevron για τον τρέχοντα διεθνή διαγωνισμό -την Τετάρτη 10 Σεπτεμβρίου, είναι η καταληκτική ημερομηνία υποβολής προσφορών για τις υπό παραχώρηση νέες περιοχές της Κρήτης και της Πελοποννήσου για έρευνα και εκμετάλλευση υδρογονανθράκων- επιβεβαιώνει ο αρμόδιος υπουργός Ενέργειας Σταύρος Παπασταύρου, χωρίς ωστόσο να αποκαλύπτει ονόματα.

Η άποψη που κυριαρχεί τόσο στο ΥΠΕΝ είναι ότι οι αποφάσεις από πλευράς των εταιρειών λαμβάνονται με καθαρά εμπορικούς όρους και ότι οι γεωπολιτικές εντάσεις είναι περιορισμένης βαρύτητας. Αυτό που θα αξιολογήσουν οι πολυεθνικές είναι οι δυνατότητες εκμετάλλευσης των δημοπρατούμενων περιοχών. Τα πιθανολογούμενα κοιτάσματα στην περιοχή του Ιονίου και της Κρήτης, υπολογίζονται σε 24 τρισ. κυβικά πόδια ή 680 δισ. κυβικά μέτρα φυσικού αερίου, ποσότητα συγκρίσιμη με τα μεγάλα κοιτάσματα που ανακαλύφθηκαν στην Αίγυπτο και στο Ισραήλ.

Υπάρχει ήδη η παρουσία της αμερικανικής ExxonMobil στα θαλάσσια οικόπεδα δυτικά και νοτιοδυτικά της Κρήτης από το 2019, ωστόσο η εμφάνιση της Chevron, για δύο περιοχές της Κρήτης («Κρήτη Ι» και «Κρήτη ΙΙ») και μία νοτίως της Πελοποννήσου δίνει μια νέα δυναμική στην ενεργειακή παρουσία της Ελλάδος. Το σύνολο των οικοπέδων (δύο της ExxonMobil που της έχουν παραχωρηθεί σε κοινοπραξία με τη Helleniq Energy και τα τρία νέα που διεκδικεί η Chevron) δημιουργούν ένα συνεχόμενο πεδίο για έρευνες υδρογονανθράκων μιας έκτασης που φτάνει τα 81.655 τετραγωνικά χιλιόμετρα –35.655 τ. χλμ. στα οποία έχει αναπτύξει ερευνητική δραστηριότητα η ExxonMobil και 46.000 τ. χλμ. που έχουν προσελκύσει το κατ’ αρχήν ενδιαφέρον της Chevron–, αυξάνοντας σημαντικά τις πιθανότητες εντοπισμού κοιτασμάτων.

Επίσης η πρόσφατη ανακάλυψη κοιτάσματος φυσικού αερίου από την ExxonMobil στην Αίγυπτο, και τα θετικά αποτελέσματα της ερευνητικής γεώτρησης στο τεμάχιο 10 στην ΑΟΖ Κύπρου ενισχύουν περαιτέρω την παρούσα θετική συγκυρία. 

Δεν μπορεί βέβαια να παραγνωριστεί η κλιμακούμενη γεωπολιτική ένταση με πρωταγωνιστές την Τουρκία και τη Λιβύη, γεγονός που δημιουργεί επισφάλειες για τα αποτελέσματα του διαγωνισμού.

Πληροφορίες πάντως αναφέρουν πώς τόσο η BP όσο και η ιταλική ΕΝΙ έχουν παρασκηνιακά εκδηλώσει ενδιαφέρον για τις περιοχές της Κρήτης και του Ιονίου. Η αγορά σεισμικών δεδομένων αποτελεί προαπαιτούμενο για τη συμμετοχή στον διαγωνισμό, βάσει της σχετικής προκήρυξης. Η EΝΙ ανακάλυψε το μεγάλο κοίτασμα «Zor» στην ΑΟΖ της Αιγύπτου, ενώ η BP δραστηριοποιείται ήδη στο Ισραήλ και στο Δέλτα του Νείλου. Η ΒP μάλιστα φέρεται να βρίσκεται σε συζητήσεις με τη Helleniq Energy για ευρύτερη συνεργασία που θα περιλαμβάνει περιοχές που έχουν ήδη παραχωρηθεί στην ελληνική εταιρεία. Η Helleniq Energy συμμετέχει στις δύο παραχωρήσεις δυτικά και νοτιοδυτικά της Κρήτης με την ExxonMobil, αυτόνομα στις παραχωρήσεις «Ιόνιο» και «10» (το τελευταίο βρίσκεται στον Κυπαρισσιακό Κόλπο) και από κοινού με την Energean στην παραχώρηση «Ιόνιο 2». Εχει επίσης προκαλέσει τον διαγωνισμό για το οικόπεδο «Α2» δυτικά της Πελοποννήσου. Aν και η διοίκηση της Helleniq Energy επισήμως δεν έχει αποκαλύψει το ενδιαφέρον της για τη διεκδίκηση και των δύο νέων περιοχών της Κρήτης, όπως και της νέας περιοχής της Πελοποννήσου, από την αγορά έχει προεξοφληθεί.

Ωστόσο αν και το ενδιαφέρον για τον επικείμενο διεθνή διαγωνισμό είναι ευρύτερο όπως αντιλαμβάνεται κάποιος η τελική συμμετοχή της αμερικανικής Chevron, μετά τις αμφισβητήσεις της Λιβύης για τα κυριαρχικά δικαιώματα της Ελλάδας στις δύο περιοχές της Κρήτης, αποτελεί το μεγαλύτερο στοίχημα για την ελληνική κυβέρνηση. Καθώς ενδεχόμενη απουσία της -αν και όπως λένε ασφαλείς πληροφορίες δεν έχει εκφραστεί ενδοιασμός- θα εκληφθεί ως αρνητικό αμερικανικό σήμα στη γεωπολιτική σκακιέρα της Ανατολικής Μεσογείου.