Ελληνοτουρκικά: Σταθερό σημείο η έλλειψη έντασης στο πεδίο-Μπορεί να ξεπαγώσει το ΑΣΣ σε συνάντηση Μητσοτάκη-Ερντογάν;

Προβληματισμός επικρατεί στην Αθήνα μετά τις ανακοινώσεις της Άγκυρας για τα θαλάσσια πάρκα. Η Τουρκία δεν έχει δικαίωμα να ανακηρύξει ζώνες περιβαλλοντικής προστασίας σε περιοχή που βρίσκεται σε διεθνή ύδατα, πολύ περισσότερο σε περιοχή που δεν υπάρχει καν συμφωνία οριοθέτησης Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης (ΑΟΖ).

Από την άλλη πλευρά δεν μπορεί να μην ληφθεί υπόψιν ότι οι ανακοινώσεις έρχονται σε μία δύσκολη περίοδο των ελληνοτουρκικών σχέσεων με μοναδικό σταθερό στοιχείο των τελευταίων δυόμισι ετών την απουσία έντασης στο πεδίο.

Στην Αθήνα διαβάζουν την γεωπολιτική στόχευση και εκτιμούν ότι η Αγκυρα με βάση το δόγμα της εξωτερικής πολιτικής περί αναλογικότητας που ακολουθεί ζητήματα δεν μπορούσε παρά να προχωρήσει και στη δική της –πολλαπλά προβληματική– οριοθέτηση θαλάσσιων πάρκων. Ειδικά ο χάρτης που αφορά τη χωροθέτηση θαλάσσιου πάρκου στο Βορειοανατολικό Αιγαίο, συγκεκριμένα των διεθνών υδάτων ανάμεσα στη Λήμνο και τη Σαμοθράκη, πρακτικά δεν μπορεί να εφαρμοστεί.

Δεν τίθεται ζήτημα αιφνιδιασμού, καθώς η χωροθέτηση θαλάσσιων πάρκων από την Αθήνα είχε ουσιαστικά προαναγγελθεί από τον Απρίλιο του 2024 και εν συνεχεία τον Ιούνιο του 2025 από τον ίδιο τον πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη στη Νίκαια. Ενώ κανονικά είχε προχωρήσει και η ανακοίνωση του Θαλάσσιου Χωροταξικού Σχεδιασμού (ΘΧΣ) τον ίδιο μήνα.

Την ίδια ώρα πέρα από τις επαφές σε χαμηλότερο επίπεδο (πολιτικός διάλογος, θετική ατζέντα, Μέτρα Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης) στο πλαίσιο του δομημένου διαλόγου, και τις –κατά καιρούς– συναντήσεις των δύο υπουργών Εξωτερικών Γιώργου Γεραπετρίτη και Χακάν Φιντάν, ιδιαίτερες εξελίξεις δεν θα πρέπει να αναμένονται ούτε τον Σεπτέμβριο.

Στις υφιστάμενες εκκρεμότητες θα πρέπει να προστεθούν η ηλεκτρική διασύνδεση Ελλάδας – Κύπρου, η οποία πρακτικά έχει «παγώσει» από τον Ιούλιο του 2024, αλλά και η προσπάθεια της Τουρκίας να δημιουργήσει περαιτέρω τετελεσμένα στην Ανατολική Μεσόγειο, είτε μέσω της προσέλκυσης της Ανατολικής Λιβύης προς το τουρκολιβυκό, είτε με την προσπάθεια να οριοθετηθεί ΑΟΖ με τη Συρία.

Ο κ. Μητσοτάκης θα έχει κάποια συνάντηση με τον πρόεδρο της Τουρκίας Ταγίπ Ερντογάν στο περιθώριο της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ στη Νέα Υόρκη (10 έως 24 Σεπτεμβρίου), που ενδεχομένως να σηματοδοτήσει και κάποιες εξελίξεις προς την κατεύθυνση χρονικής διευθέτησης του Ανωτάτου Συμβουλίου Συνεργασίας (ΑΣΣ) Ελλάδας – Τουρκίας, το οποίο τους τελευταίους μήνες μετατίθεται διαρκώς.