Πρωταγωνιστικό ρόλο στον αγώνα κατά της κακοποίησης ανηλίκων παίζει το προσωπικό των παιδιατρικών νοσοκομείων

Το Σάββατο 19 Ιουλίου, ένα εννιάμηνο βρέφος εισήχθη στο Νοσοκομείο Παίδων «Αγία‑Σοφία», με μώλωπες σε πολλά σημεία του σώματός του. Οι γονείς ανέφεραν εμετούς, ωστόσο η ετοιμότητα των γιατρών στα Επείγοντα οδήγησε άμεσα στην αποκάλυψη «σημείων πιθανής κακοποίησης». Με την παρέμβαση των διωκτικών αρχών και τη δράση της ιατροδικαστικής υπηρεσίας, η κακοποίηση επιβεβαιώθηκε. Το βρέφος παρέμεινε στο Παίδων «Αγία‑Σοφία» με εισαγγελική εντολή, προφυλάσσοντας τη ζωή και την ασφάλειά του.

Ρούλα Σκουρογιάννη

Το θλιβερό φαινόμενο των “παρκαρισμένων” παιδιών

Σήμερα, περίπου 60 παιδιά βρίσκονται σε τρία παιδιατρικά νοσοκομεία στην Αττική, ενώ συνολικά πάνω από 80 ανήλικοι σε νοσοκομεία όλης της χώρας, όχι επειδή το έχουν ανάγκη, αλλά λόγω έλλειψης προνοιακών μονάδων.
Ο πρόεδρος της ΠΟΕΔΗΝ, Μιχάλης Γιαννάκος, υπογραμμίζει ότι το φαινόμενο «παρκαρίσματος» παιδιών στα νοσοκομεία σηματοδοτεί σημαντικές στρεβλώσεις του συστήματος Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας.

Ο ρόλος των Επαγγελματιών Υγείας

Ο κ. Γιαννάκος απευθύνει έπαινο στους υγειονομικούς: «Αξίζουν πολλά μπράβο στους γιατρούς και νοσηλευτές των παιδιατρικών νοσοκομείων, που καθημερινά αποκαλύπτουν περιστατικά κακοποίησης στα επείγοντα».

Παρά το προσωπικό κόστος –όπως συνέβη στην Πάτρα, όπου καταγγελίες παιδιατρών δεν επιβεβαιώθηκαν από την τοπική ιατροδικαστική και οδήγησαν σε μηνύσεις– οι λειτουργοί της Υγείας συνεχίζουν, με θάρρος, να καταγγέλλουν ό,τι εντοπίζουν. Οι διοικήσεις των νοσοκομείων συμβάλλουν θετικά, ενθαρρύνοντας και στηρίζοντας τέτοιες αναφορές.

Διεθνές πλαίσιο και ανάγκη εκπαίδευσης

Οι αριθμοί προκαλούν παγκόσμια ανησυχία: σε πανευρωπαϊκό επίπεδο, εκατομμύρια παιδιά έχουν υποστεί βία πριν την ηλικία των 18 ετών, με τους αριθμούς να αγγίζουν τα 44 εκατ. για περιστατικά σωματικής βίας, και τα 55 εκατ. για περιστατικά ψυχολογικής βίας.
Στην Ελλάδα, σύμφωνα με έρευνες, πάνω από το 60% των ιατρονοσηλευτών έχουν εμπειρία σε περιστατικά κακοποίησης, αλλά μόνο το 38% τα καταγγέλλουν, λόγω έλλειψης γνώσης, εκπαίδευσης και αίσθησης ασφάλειας.

Παιδική κακοποίηση στην Ελλάδα: τι δείχνουν τα επίσημα στοιχεία

• Ετήσια περιστατικά:

Σύμφωνα με το Ινστιτούτο Υγείας του Παιδιού, καταγράφονται περίπου 20.000 περιστατικά κακοποίησης παιδιών ετησίως, εκ των οποίων 4.000 θεωρούνται σοβαρά, ενώ τουλάχιστον 100 παιδιά χάνουν τη ζωή τους κάθε χρόνο ή μένουν με μόνιμες αναπηρίες.

• Μορφές και θύματα:

Κατά μέσο όρο, 7.500 παιδιά κάτω των 5 ετών βιώνουν κάποια μορφή βίας κάθε χρόνο, με το 68% των κακοποιήσεων να αφορά παιδιά κάτω των 2 ετών.
1 στα 5 παιδιά θα βιώσει σεξουαλική κακοποίηση έως την ηλικία των 18 ετών, με το 90% των δραστών να είναι γνωστά πρόσωπα προς το παιδί, συχνά γονείς ή συγγενείς.

• Σεξουαλική βία και υπερευαισθησία:

Σε έρευνα του Χαμόγελου του Παιδιού, καταγράφηκαν 1.326 υποθέσεις σεξουαλικής κακοποίησης με 1.531 θύματα την περίοδο 2018–2021, εκ των οποίων το 70% ήταν κορίτσια και η πλειονότητα ήταν ηλικίας 9–14 ετών.

• Μαρτυρίες ενηλίκων:

Παγκόσμια μελέτη του Ινστιτούτου Μετρήσεων και Αξιολόγησης Υγείας της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου της Ουάσιγκτον στο Σιάτλ, που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό The Lancet, δείχνει ότι:
1 στους 7 ενήλικες στην Ελλάδα έχει υποστεί σεξουαλική βία ως παιδί.

Συγκεκριμένα, το ποσοστό των γυναικών που βίωσαν σεξουαλική βία ως παιδιά στην Ελλάδα ανέρχεται σε 12,1% και το ποσοστό των ανδρών 15,3%. Συνολικά στη δυτική Ευρώπη τα αντίστοιχα ποσοστά είναι 20,7% για τις γυναίκες και 14,1% για τους άνδρες και παγκοσμίως 18,9% και 14,8%.

Γιατί το νοσοκομείο ΔΕΝ είναι λύση

Ο πρόεδρος της ΠΟΕΔΗΝ αναφέρει χαρακτηριστικά πως: «Δεν είναι δουλειά των νοσοκομείων να φιλοξενούν κακοποιημένα παιδιά… Ξαφνικά βρίσκονται κλεισμένα σε ένα θάλαμο νοσοκομείου».

Πρόκειται για χαμένο χρόνο για την αναπτυξιακή πορεία των παιδιών, που χρειάζονται θεραπευτικά-προστατευτικά πλαίσια, όχι νοσοκομειακή… παρηγοριά.

Αναγκαίες αλλαγές, άμεση δράση

Κάτω από τη ρητή ηγετική παρέμβαση της ΠΟΕΔΗΝ και των παιδιατρικών δομών, τίθενται οι εξής άμεσες ανάγκες:

1. Επέκταση & στελέχωση των κοινωνικών δομών φροντίδας παιδιών με άδεια εισαγγελική παραμονή.
2. Υποχρεωτική εκπαίδευση όλων των επαγγελματιών υγείας για την αναγνώριση, τεκμηρίωση και αναφορά περιπτώσεων κακοποίησης.
3. Σαφής πρωτόκολλο συνεργασίας νοσοκομείων – ιατροδικαστών – εισαγγελικών αρχών, με αντικειμενικά και διαφανή κριτήρια.
4. Νομοθετική θωράκιση των αναγνωστών και προστασίας ιατρών-νοσηλευτών από νομικές επιθέσεις, όπως αυτές στην Πάτρα.

Οι γιατροί και οι νοσηλευτές των παιδιατρικών ΤΕΠ φαίνονται σήμερα να πράττουν με θάρρος, ευαισθησία και επαγγελματισμό, αναλαμβάνοντας ρόλο φύλακα των παιδιών. Παρά τις ελλείψεις, την πίεση χρόνου και το φόβο των επιπτώσεων, επιμένουν να στέκονται δίπλα στα πιο ευάλωτα.
Η χώρα χρειάζεται επειγόντως ένα λειτουργικό δίκτυ προστασίας, με πόρους, πρόληψη, εκπαίδευση και αξιόπιστες εναλλακτικές στέγασης πέραν του νοσοκομείου. Κι όλο αυτό, για να εξασφαλιστεί ό,τι πιο πολύτιμο – τα δικαιώματα και η ζωή των παιδιών.