Guardian: Η ΕΕ πουλά εξαρτήματα για βόμβες που ισοπεδώνουν τη Γάζα

Νέες αποκαλύψεις για τη σύνδεση ευρωπαϊκής αμυντικής βιομηχανίας με τις επιδρομές στη Γάζα έρχονται στο φως της δημοσιότητας, καθώς έρευνα του Guardian, σε συνεργασία με τα ανεξάρτητα δίκτυα Disclose και Follow the Money, φέρνει στο προσκήνιο τη συμβολή της ευρωπαϊκής εταιρείας MBDA στην κατασκευή ενός κρίσιμου εξαρτήματος της βόμβας GBU-39, ενός όπλου που έχει χρησιμοποιηθεί ευρέως από το Ισραήλ στις επιχειρήσεις του στη Λωρίδα της Γάζας.

Η MBDA, ο μεγαλύτερος ευρωπαϊκός κατασκευαστής πυραύλων, μέσω του εργοστασίου της στην Αλαμπάμα των ΗΠΑ, κατασκευάζει τα πτυσσόμενα πτερύγια που εξοπλίζουν τις GBU-39. Τα πτερύγια αυτά εκτείνονται μετά την εκτόξευση, προσφέροντας καθοδηγούμενη πτήση προς τον στόχο. Η βόμβα κατασκευάζεται από την Boeing, ενώ τα εξαρτήματα της MBDA φέρονται ως κρίσιμο μέρος του τελικού συστήματος.

Τα έσοδα της MBDA από την παραγωγή στις ΗΠΑ περνούν μέσω της MBDA UK και εν συνεχεία φτάνουν στη μητρική εταιρεία με έδρα τη Γαλλία. Η MBDA UK αποτελεί σημαντικό κομμάτι του ομίλου, αντιπροσωπεύοντας πάνω από το 40% των εσόδων του, σύμφωνα με οικονομικά έγγραφα του 2023. Το 2023, ο όμιλος μοίρασε μερίσματα ύψους 350 εκατ. στερλινών στους βασικούς μετόχους του: την BAE Systems (Ηνωμένο Βασίλειο), την Airbus (Γαλλία) και τη Leonardo (Ιταλία).

Σε δήλωσή της, η MBDA επιβεβαίωσε τη συνεργασία της με την Boeing, τονίζοντας πως «συμμορφώνεται με όλους τους σχετικούς εθνικούς και διεθνείς νόμους που αφορούν το εμπόριο όπλων στις χώρες στις οποίες δραστηριοποιείται … όλες οι οποίες έχουν πολιτικές εξαγωγών και εφαρμόζουν αυστηρά καθεστώτα ελέγχου εξαγωγών».

Την ίδια στιγμή, πληθαίνουν οι φωνές ανησυχίας για το κατά πόσο ευρωπαϊκές εταιρείες επωφελούνται οικονομικά από τον πόλεμο και την καταστροφή στη Γάζα. Ο David Lammy, υπουργός Εξωτερικών του Ηνωμένου Βασιλείου, ανέστειλε τον Σεπτέμβριο ορισμένες άδειες εξαγωγών όπλων στο Ισραήλ, αναφέροντας «κίνδυνο σοβαρών παραβιάσεων του διεθνούς ανθρωπιστικού δικαίου». Όπως δήλωσε, στόχος ήταν να μπλοκαριστεί η εξαγωγή «ειδών που θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν στην τρέχουσα σύγκρουση στη Γάζα».

Ωστόσο, η βρετανική απόφαση δεν αφορά εξοπλισμό που κατασκευάζεται από θυγατρικές εκτός Ηνωμένου Βασιλείου, κάτι που επιτρέπει στην MBDA Inc. στις ΗΠΑ να συνεχίσει να προμηθεύει την Boeing.

Η έρευνα επαλήθευσε 24 περιπτώσεις χρήσης της GBU-39 μεταξύ Ιανουαρίου και Μαΐου 2024, σε επιθέσεις όπου καταγράφηκαν τουλάχιστον 500 νεκροί, μεταξύ των οποίων περισσότερα από 100 παιδιά. Πολλές από τις επιθέσεις έλαβαν χώρα τη νύχτα και χωρίς καμία προειδοποίηση, σε σχολεία ή καταυλισμούς προσφύγων, όπου είχαν βρει καταφύγιο οικογένειες. Ορισμένες εξ αυτών έχουν ήδη ερευνηθεί από τον ΟΗΕ και τη Διεθνή Αμνηστία, με αναφορές για ενδεχόμενα εγκλήματα πολέμου.

Ο Trevor Ball, συνεργάτης της Armaments Research Services, επιβεβαίωσε ότι οι GBU-39 αναγνωρίζονται εύκολα από τα χαρακτηριστικά πτερύγια με την ένδειξη «NO LIFT ON WINGS» και τις σχισμές στο πίσω μέρος της βόμβας. Ο ίδιος έχει συντάξει κατάλογο επιθέσεων στις οποίες χρησιμοποιήθηκε το συγκεκριμένο οπλικό σύστημα.

Η μεταφορά των βομβών GBU-39 στο Ισραήλ γίνεται μέσω του αμερικανικού προγράμματος στρατιωτικής βοήθειας, το οποίο περιλαμβάνει επιδοτήσεις και στρατιωτικά δάνεια. Οι βόμβες αποκτώνται είτε απευθείας από τη Boeing, είτε από αποθέματα του αμερικανικού στρατού. Από τον Οκτώβριο του 2023 έχουν αποσταλεί πάνω από 4.800 βόμβες, ενώ μόνο τον Φεβρουάριο του 2024 πραγματοποιήθηκε αποστολή 2.166 βλημάτων, τη στιγμή που τα Ηνωμένα Έθνη εκτιμούσαν πως το 70% της Γάζας είχε ήδη καταστραφεί.

Η GBU-39 θεωρείται ελαφρύτερη και πιο «χειρουργική» από άλλα συμβατικά όπλα – έχει βάρος κάτω των 250 λιβρών και μπορεί να καταστρέψει με ακρίβεια 1-2 ορόφους, χωρίς να καταρρεύσει ολόκληρο το κτίριο. Το Στέιτ Ντιπάρτμεντ, υπό την κυβέρνηση Μπάιντεν, προώθησε τη χρήση της θεωρώντας τη ως μια «λιγότερο καταστροφική» εναλλακτική. Ωστόσο, σε κλειστούς χώρους η βόμβα μπορεί να προκαλέσει εκτεταμένες απώλειες, καθώς σχηματίζει φονική σφαίρα φωτιάς.

Η MBDA χαρακτηρίζει το σύστημα πτερύγιων Diamond Back ως αναπόσπαστο στοιχείο της βόμβας. Σύμφωνα με ειδικούς όπλων, οι GBU-39 πωλούνται πάντα μαζί με αυτά τα πτερύγια, και η MBDA είναι ο μοναδικός γνωστός κατασκευαστής τους.