Από την Κίνα στην Τουρκία: Ο νέος “Δρόμος του Μεταξιού” αλλάζει το παγκόσμιο εμπόριο

Στις 9 Ιουλίου, δύο πρώτα εμπορευματικά τρένα αναχώρησαν από τις κινεζικές πόλεις Τσονγκτσίνγκ και Τσενγκντού με προορισμό την Τουρκία, εγκαινιάζοντας μια νέα φάση στη μεταφορική κίνηση μεταξύ Κίνας και Ευρώπης μέσω του Μεσαίου Διαδρόμου. Όπως ανακοίνωσε ο Τούρκος υπουργός Μεταφορών και Υποδομών Αμπντουλκαντίρ Ουραλόγλου, τα δρομολόγια αυτά εντάσσονται στο πλαίσιο της συμφωνίας μεταξύ της τουρκικής εταιρείας Pacific Eurasia και των Κινεζικών Κρατικών Σιδηροδρόμων, που υπεγράφη στο Φόρουμ Παγκόσμιων Μεταφορικών Διαδρόμων στην Κωνσταντινούπολη.

Σπύρος Σιδέρης

Η νέα σιδηροδρομική σύνδεση δεν είναι απλώς ένα τεχνικό επίτευγμα. Αποτελεί συμβολή στη διαμόρφωση ενός σύγχρονου Δρόμου του Μεταξιού, που αλλάζει τους κανόνες του παγκόσμιου εμπορίου. Τα τρένα διανύουν περίπου 3.500 χιλιόμετρα εντός Κίνας, περνούν από Κεντρική Ασία και μέσω του περάσματος της Κασπίας φτάνουν στην Τουρκία, προτού συνεχίσουν προς την Ευρώπη.

Το Μεσαίος Διάδρομος (Middle Corridor), σε αντίθεση με το Βόρειο Διάδρομο που περνά από τη Ρωσία, προσφέρει μια στρατηγική εναλλακτική που μειώνει τους γεωπολιτικούς κινδύνους και τους χρόνους μεταφοράς.

Μεταφέρει όχι μόνο προϊόντα, αλλά και ένα ισχυρό μήνυμα: η Τουρκία φιλοδοξεί να καταστεί κόμβος μεταξύ Ασίας και Ευρώπης.

Ποιες είναι οι ωφέλειες για την Τουρκία και την περιοχή;

Η Τουρκία έχει επενδύσει περίπου 300 δισεκατομμύρια δολάρια την τελευταία 20ετία σε μεταφορικές και τηλεπικοινωνιακές υποδομές, αυξάνοντας το μήκος του σιδηροδρομικού της δικτύου σε 13.919 χιλιόμετρα (εκ των οποίων 2.251 χιλιόμετρα είναι γραμμές υψηλής ταχύτητας).

Ο υπουργός Ουραλόγλου τόνισε ότι το τουρκικό δίκτυο αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι για την επιτυχία του Μεσαίου Διαδρόμου, επιτρέποντας τη συνεχή ροή εμπορευμάτων από Κίνα προς Ευρώπη.

Στόχος είναι να εκτελούνται περίπου 1.000 δρομολόγια ετησίως, φέρνοντας έσοδα, επενδύσεις και κύρος.

Επιπλέον, ενισχύεται η ανθεκτικότητα της εφοδιαστικής αλυσίδας σε περιόδους κρίσης, καθώς δημιουργούνται εναλλακτικές διαδρομές για τη μεταφορά εμπορευμάτων πέρα από τις παραδοσιακές οδούς.

Ποιος είναι ο διάδρομος Κίνα-Ευρώπη;

Ο Μεσαίος Διάδρομος ξεκινά από την Κίνα, διασχίζει το Καζακστάν, περνά από το Αζερμπαϊτζάν και τη Γεωργία, διασχίζει τη Μαύρη Θάλασσα ή την Τουρκία και φτάνει στα Βαλκάνια, συνδεόμενος τελικά με τα ευρωπαϊκά σιδηροδρομικά δίκτυα.

Είναι μέρος της κινεζικής πρωτοβουλίας Belt and Road, γνωστής και ως Νέος Δρόμος του Μεταξιού, που στοχεύει να ενώσει Ασία, Ευρώπη και Αφρική μέσω υποδομών, επενδύσεων και εμπορίου.

Για την Τουρκία, η συμμετοχή σε αυτό το σχέδιο σημαίνει ενίσχυση του ρόλου της ως γεωστρατηγικού κόμβου όχι μόνο για μεταφορές, αλλά και για ενέργεια, ψηφιακές υποδομές και logistics.

Το έργο συνδέεται επίσης με το τουρκικό πρόγραμμα Kalkınma Yolu (Δρόμος Ανάπτυξης), που φιλοδοξεί να μετατρέψει τη χώρα σε κέντρο του ευρασιατικού εμπορίου.

Ποιους εξυπηρετεί αυτή η νέα γραμμή;

• Την Κίνα, που αναζητά ταχύτερες και ασφαλέστερες διόδους προς την ευρωπαϊκή αγορά.
• Την Τουρκία, που ενισχύει την οικονομική και γεωπολιτική της θέση.
• Τις χώρες της Κεντρικής Ασίας, που αποκτούν καλύτερη πρόσβαση στο διεθνές εμπόριο.
• Την Ευρώπη, που μπορεί να επωφεληθεί από διαφοροποιημένες διαδρομές εισαγωγής προϊόντων.

Ακόμη, το εγχείρημα έχει σημασία και σε επίπεδο κλιματικής πολιτικής, αφού η σιδηροδρομική μεταφορά έχει χαμηλότερο αποτύπωμα άνθρακα σε σχέση με τις αερομεταφορές ή τις θαλάσσιες μεταφορές μεγάλων αποστάσεων.

Γιατί τώρα; Ποιες είναι οι γεωπολιτικές προεκτάσεις;

Η συγκυρία δεν είναι τυχαία. Ο πόλεμος στην Ουκρανία έχει καταστήσει τον Βόρειο Διάδρομο μέσω Ρωσίας λιγότερο αξιόπιστο, ενώ οι εντάσεις στην Ερυθρά Θάλασσα και τη Διώρυγα του Σουέζ καθιστούν τον θαλάσσιο δρόμο Ασίας-Ευρώπης πιο επισφαλή.

Έτσι, το ενδιαφέρον για το Μεσαίο Διάδρομο μεγαλώνει, με την Τουρκία να τοποθετείται ως ασφαλές πέρασμα και κρίσιμος εταίρος σε μια περίοδο γεωπολιτικών ανακατατάξεων.

Η απευθείας σύνδεση Κίνας-Τουρκίας μέσω εμπορευματικών τρένων σηματοδοτεί μια νέα εποχή για το παγκόσμιο εμπόριο, με την Τουρκία να διεκδικεί ρόλο κλειδί στο παιχνίδι των μεταφορών, της ενέργειας και των logistics.

Ο Μεσαίος Διάδρομος αναδεικνύεται ως βασική αρτηρία που υπόσχεται ταχύτερες, ασφαλέστερες και πιο πράσινες μεταφορές μεταξύ Ασίας και Ευρώπης, αλλάζοντας τις ισορροπίες όχι μόνο στις αγορές, αλλά και στους διεθνείς συσχετισμούς ισχύος.