Η αξιολόγηση του ΕΣΥ από τους ασθενείς θα ξεσκεπάσει τη γύμνια του συστήματος

Ηλεκτρονική αξιολόγηση με υποστελεχωμένα νοσοκομεία και παρηκμασμένη Πρωτοβάθμια Φροντίδα Υγείας – Τι περιμένουμε να ακούσουμε;

Η έναρξη, από τις 14 Ιουλίου 2025, της αξιολόγησης των δημόσιων νοσοκομείων από τους ίδιους τους ασθενείς συνιστά μία θεσμικά θετική πρωτοβουλία, όπως παραδέχεται ο Πρόεδρος της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Εργαζομένων Δημόσιων Νοσοκομείων (ΠΟΕΔΗΝ), Μιχάλης Γιαννάκος. Προσθέτει, όμως, ότι είναι βέβαιο πως τα ευρήματα αυτής της διαδικασίας δε θα αιφνιδιάσουν κανέναν μέσα στο σύστημα. Αντίθετα, θα φωτίσουν παθογένειες που χρόνια σιγοκαίνε κάτω από την επιφάνεια: τραγικές ελλείψεις προσωπικού, ράντζα, λίστες αναμονής, συγκεκαλυμμένες διακομιδές στον ιδιωτικό τομέα και μια Πρωτοβάθμια Φροντίδα Υγείας (ΠΦΥ) που δεν λειτουργεί.

ΠΦΥ χωρίς γιατρούς – Τα ΤΕΠ σηκώνουν το βάρος

Η πρώτη μεγάλη διαπίστωση που θα επιβεβαιώσει η φωνή των ασθενών είναι ότι το 80% όσων φτάνουν στα επείγοντα δεν θα έπρεπε καν να φτάσουν εκεί. Θα μπορούσαν να αντιμετωπιστούν στην πρωτοβάθμια φροντίδα, εάν, φυσικά, αυτή λειτουργούσε ουσιαστικά, υπογραμμίζει ο κ. Γιαννάκος.

Στην Ελλάδα, το μοντέλο του οικογενειακού γιατρού κατέρρευσε προτού καθιερωθεί, ενώ οι πολίτες, μετά την κατάργηση του δικαιώματος δωρεάν επίσκεψης σε ιδιώτες ιατρούς με βιβλιάριο, καταφεύγουν με δικά τους έξοδα στον ιδιωτικό τομέα ή στα δημόσια επείγοντα.

Κάθε εφημερία μεγάλου νοσοκομείου στην Αττική ή τη Θεσσαλονίκη υποδέχεται 1.000 ασθενείς, εκ των οποίων λιγότεροι από 200 καταλήγουν να νοσηλευτούν. Τα υπόλοιπα περιστατικά διοχετεύονται στα ήδη εξαντλημένα ΤΕΠ, συχνά χωρίς γιατρούς επειγόντων, αφού η κάλυψη γίνεται από γιατρούς των κλινικών.

«Η υποστελέχωση πνίγει το σύστημα! Χωρίς προσωπικό, ούτε τα ράντζα δεν είναι προσωρινά!»

Το φαινόμενο των ράντζων ή της διασποράς παθολογικών περιστατικών σε χειρουργικές κλινικές δεν είναι προσωρινό, είναι καθημερινή πραγματικότητα. Και δεν ευθύνονται τα νοσοκομεία. Οι ευθύνες βαραίνουν τη χρόνια απαξίωση των μικρών και μεσαίων δομών στην περιφέρεια, που, λόγω έλλειψης προσωπικού, στέλνουν τα περιστατικά σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη.

Στατιστικά, στο νοσοκομείο ΑΤΤΙΚΟΝ, το οποίο διατηρεί θλιβερή «πρωτιά» σε ράντζα, το 55% των νοσηλευόμενων είναι από την περιφέρεια. Το ίδιο ισχύει σε Ιπποκράτειο, Παπανικολάου και άλλα μεγάλα νοσηλευτικά ιδρύματα.

Κενές θέσεις – άγονες προκηρύξεις – εξαντλημένο προσωπικό

Ο μέσος ευρωπαϊκός όρος κλινών ανά 1.000 κατοίκους είναι 5,3, ενώ στην Ελλάδα μόλις 3,5, σύμφωνα με στοιχεία της Eurostat για το 2023. Ακόμα, όμως, και αυτός ο περιορισμένος αριθμός δεν στελεχώνεται επαρκώς. Οι γιατροί δεν προσέρχονται ούτε στις προκηρύξεις, οι νοσηλευτές φεύγουν στο εξωτερικό, και το ήδη υπάρχον προσωπικό δεν μπορεί να σηκώσει την πίεση.

Οι προσλήψεις συμβασιούχων μέσω ΔΥΠΑ ή τα επικουρικά μέτρα, όπως το «ηλεκτρονικό βραχιολάκι» για τον εντοπισμό των ασθενών στα ΤΕΠ, δεν λύνουν το πρόβλημα, απλώς το καθυστερούν.

Δημόσιες δαπάνες υγείας: η Ελλάδα κάτω από όλους

Σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία του ΟΟΣΑ και της Eurostat, οι δημόσιες δαπάνες για την υγεία στην Ελλάδα ανέρχονται μόλις στο 5,5% του ΑΕΠ. Ο ευρωπαϊκός μέσος όρος διαμορφώνεται στο 7,5%, με χώρες όπως η Γαλλία, η Γερμανία και η Σουηδία να ξεπερνούν το 8%. Το αποτέλεσμα είναι ένα υποχρηματοδοτημένο και αποψιλωμένο ΕΣΥ, το οποίο απλώς ανακυκλώνει τη φθορά του.

Λίστες αναμονής και σιωπηλή μεταφορά στον ιδιωτικό τομέα

Οι ασθενείς που περιμένουν χρόνια για χειρουργείο σε δημόσιο νοσοκομείο, ερωτώνται πλέον εάν αποδέχονται να χειρουργηθούν σε ιδιωτική κλινική, μέσω Ταμείου Ανάκαμψης. Εάν αρνηθούν, διαγράφονται από τη λίστα και επανεγγράφονται από την αρχή.

Ταυτόχρονα, ο πολίτης που κλείνει ραντεβού για απλή μαγνητική ή αξονική σε δημόσιο νοσοκομείο, βρίσκει διαθεσιμότητα σε έξι μήνες. Τι απάντηση να δώσει αυτός ο πολίτης στην αξιολόγηση;

Η φωνή των ασθενών δεν πρέπει να γίνει άλλοθι

Αντί η πολιτεία να προετοιμάζεται να ακούσει τους ασθενείς για να βελτιώσει το σύστημα, υπάρχει κίνδυνος να χρησιμοποιήσει τις αξιολογήσεις ως εργαλείο ενοχοποίησης των εργαζομένων. Οι ελλείψεις είναι διαπιστωμένες. Η συνταγή για τη θεραπεία του ΕΣΥ είναι γνωστή:

·         Αύξηση δημόσιων δαπανών στο ύψος του ευρωπαϊκού μέσου όρου.

·         Μόνιμες προσλήψεις γιατρών, νοσηλευτών και παραϊατρικού προσωπικού.

·         Ουσιαστική Πρωτοβάθμια Φροντίδα Υγείας με κίνητρα και θεσμική σταθερότητα.

·         Ένταξη των υγειονομικών στα Βαρέα και Ανθυγιεινά Επαγγέλματα.

«Η αξιολόγηση των νοσοκομείων από τους ασθενείς είναι χρήσιμη, αλλά δε φτάνει! Δε χρειάζεται άλλος ένας καθρέφτης για να δούμε την παρακμή. Χρειάζεται πολιτική βούληση να χτιστεί ξανά ένα δημόσιο σύστημα υγείας που να μην εξαρτάται από την αυταπάρνηση των ανθρώπων του, αλλά από τη θεσμική φροντίδα του κράτους προς τους πολίτες του», τονίζει χαρακτηριστικά ο πρόεδρος της ΠΟΕΔΗΝ.