Ε.Ε: Η απόφαση για τη ρήτρα διαφυγής και η αναφορά- προειδοποίηση στην Ελλάδα

Οι υπουργοί Οικονομικών των 27 ενέκριναν χθες την ενεργοποίηση της ρήτρας διαφυγής για τις αμυντικές δαπάνες. Όσον αφορά την Ελλάδα, ενδέχεται να απαιτηθεί πρόσθετη δημοσιονομική προσαρμογή μετά την περίοδο ενεργοποίησης της ρήτρας εκτιμά η Κομισιόν και προσυπογράφει η ελληνική κυβέρνηση -δείτε το σχετικό απόσπασμα-, ανάλογες αναφορές υπάρχουν και για ορισμένες ακόμα χώρες.

Η αναφορά αυτή ενδέχεται στο μέλλον να απαιτήσει τη λήψη κάποιων δημοσιονομικών μέτρων, λένε οι γνωρίζοντες, κίνδυνο που δεν συμμερίζεται, ωστόσο, το οικονομικό επιτελείο. Ο πρωθυπουργός, σύμφωνα με τις πληροφορίες, σκοπεύει να ανακοινώσει το πακέτο παροχών και μειώσεων φόρων στη ΔΕΘ, κατά κάποιους, μάλιστα, θα είναι ίσως πιο γενναίο απ΄ ότι αρχικά είναι περιγραφεί.

Τι αναφέρει το δελτίο Τύπου του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου για τη ρήτρα διαφυγής

Το Συμβούλιο ενεργοποίησε σήμερα τη ρήτρα εθνικής διαφυγής βάσει του Συμφώνου Σταθερότητας και Ανάπτυξης (ΣΣΑ) για 15 κράτη μέλη, προκειμένου να διευκολυνθεί η μετάβασή τους σε υψηλότερες αμυντικές δαπάνες σε εθνικό επίπεδο, διασφαλίζοντας παράλληλα τη βιωσιμότητα του χρέους.

Τα ενδιαφερόμενα κράτη μέλη είναι το Βέλγιο, η Βουλγαρία, η Κροατία, η Τσεχία, η Δανία, η Εσθονία, η Φινλανδία, η Ελλάδα, η Ουγγαρία, η Λετονία, η Λιθουανία, η Πολωνία, η Πορτογαλία, η Σλοβακία και η Σλοβενία.

“Σε αυτή την κρίσιμη καμπή, οι επενδύσεις στις αμυντικές μας δυνατότητες πρέπει να παραμείνουν η ύψιστη προτεραιότητά μας. Η σημερινή ενεργοποίηση της ρήτρας εθνικής διαφυγής θα επιτρέψει στα κράτη μέλη να αυξήσουν τις αμυντικές δαπάνες διατηρώντας παράλληλα βιώσιμα δημόσια οικονομικά”, δήλωσε η Στέφανι Λόζε, υπουργός Οικονομικών της Δανίας

Η ρήτρα καλύπτει περίοδο τεσσάρων ετών και μέγιστο ποσοστό ευελιξίας 1,5% του ΑΕΠ . Στην πράξη, αυτή η ενεργοποίηση σημαίνει ότι η Επιτροπή και το Συμβούλιο μπορούν να αποφασίσουν να μην ανοίξουν νέα διαδικασία υπερβολικού ελλείμματος για αυτά τα 15 κράτη μέλη, ακόμη και αν υπερβούν τη μέγιστη πορεία καθαρών δαπανών όπως εγκρίθηκε από το Συμβούλιο, υπό την προϋπόθεση ότι η υπέρβαση αυτή οφείλεται σε αυξημένες αμυντικές δαπάνες.

Για όλα τα άλλα έξοδα, τα κράτη μέλη παραμένουν δεσμευμένα από τους δημοσιονομικούς κανόνες και πρέπει να παραμείνουν προσηλωμένα στην εφαρμογή του αναθεωρημένου πλαισίου οικονομικής διακυβέρνησης, ανεξάρτητα από την ενεργοποίηση της ρήτρας.

Η χρήση αυτής της ευελιξίας θα πρέπει να συμβάλει σημαντικά στην ενίσχυση των αμυντικών και ασφαλιστικών ικανοτήτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης και στην προστασία των πολιτών . Θα ενισχύσει επίσης τη συνολική αμυντική ετοιμότητα της ΕΕ, θα μειώσει τις στρατηγικές εξαρτήσεις, θα αντιμετωπίσει τα κρίσιμα κενά σε δυνατότητες και θα ενισχύσει την ευρωπαϊκή αμυντική τεχνολογική και βιομηχανική βάση σε ολόκληρη την Ένωση.
Όλα τα κράτη μέλη έχουν δεσμευτεί για την ανάπτυξη των απαραίτητων αμυντικών δυνατοτήτων στην ΕΕ, όπως υπενθυμίζεται στα συμπεράσματα του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου για την ευρωπαϊκή άμυνα της 6ης Μαρτίου 2025.

Το αναθεωρημένο πλαίσιο οικονομικής διακυβέρνησης της ΕΕ επιτρέπει στα κράτη μέλη να κάνουν χρήση της ευελιξίας, όταν εξαιρετικές περιστάσεις εκτός του ελέγχου του εν λόγω κράτους μέλους έχουν σημαντικό αντίκτυπο στα δημόσια οικονομικά του, διασφαλίζοντας παράλληλα τη δημοσιονομική βιωσιμότητα μεσοπρόθεσμα. Ο επιθετικός πόλεμος της Ρωσίας κατά της Ουκρανίας και η απειλή της για την ευρωπαϊκή ασφάλεια αποτελούν τέτοιες εξαιρετικές περιστάσεις.

Στο πλαίσιο αυτό, το Βέλγιο, η Βουλγαρία, η Κροατία, η Τσεχία, η Δανία, η Εσθονία, η Φινλανδία, η Γερμανία, η Ελλάδα, η Ουγγαρία, η Λετονία, η Λιθουανία, η Πολωνία, η Πορτογαλία, η Σλοβακία και η Σλοβενία ​​αποφάσισαν να ζητήσουν την ενεργοποίηση της εθνικής ρήτρας διαφυγής.

Το αίτημα της Γερμανίας μπορεί να αξιολογηθεί μόλις οριστικοποιήσει το μεσοπρόθεσμο δημοσιονομικό-διαρθρωτικό της σχέδιο. Σε άλλα κράτη μέλη, βρίσκεται επίσης σε εξέλιξη η ήδη προγραμματισμένη ανάπτυξη αμυντικών δυνατοτήτων. Το Συμβούλιο είναι έτοιμο να ενεργήσει σχετικά με πιθανά αιτήματα για την ενεργοποίηση της εθνικής ρήτρας διαφυγής από πρόσθετα κράτη μέλη.

Ο “αστερίσκος” για την Ελλάδα:

«Λόγω της ανωτέρω αύξησης θα απαιτηθεί πιθανώς πρόσθετη δημοσιονομική προσαρμογή μετά την περίοδο ενεργοποίησης της εθνικής ρήτρας διαφυγής, ώστε να καλυφθούν οι απαιτήσεις του δημοσιονομικού πλαισίου, μεταξύ άλλων για να διασφαλιστεί ότι ο δείκτης χρέους θα εισέλθει ή θα παραμείνει σε αξιόπιστα καθοδική πορεία ή ότι θα παραμείνει σε συνετά επίπεδα κάτω του 60 % του ΑΕΠ μεσοπρόθεσμα και ότι το έλλειμμα θα παραμείνει στο 3 % του ΑΕΠ ή χαμηλότερα και θα διατηρηθεί κάτω από την τιμή αναφοράς μεσοπρόθεσμα. Η Ελλάδα αναγνωρίζει ότι, στο μέλλον, οι διαρθρωτικά υψηλότερες αμυντικές δαπάνες ενδέχεται να απαιτήσουν πολιτικές για τη διατήρηση της δημοσιονομικής βιωσιμότητας και της συμμόρφωσης με τους δημοσιονομικούς κανόνες μεσοπρόθεσμα».