Πόνος στο αυτί μετά τη θάλασσα; Μάθε τι είναι η νόσος του κολυμβητή πριν σε… βγάλει στην ξηρά!

Το καλοκαίρι είναι συνώνυμο με τη θάλασσα, τις βουτιές και την ανεμελιά, τουλάχιστον μέχρι να εμφανιστεί ένας ενοχλητικός πόνος στο αυτί που δεν λέει να περάσει. Αν σου έχει τύχει να νιώσεις τσούξιμο, φαγούρα ή έντονη ενόχληση στο αυτί μετά από μπάνιο, τότε ίσως έχεις γνωρίσει από κοντά τη γνωστή «νόσο του κολυμβητή».

Στην ιατρική, λέγεται εξωτερική ωτίτιδα και είναι μια φλεγμονή στον έξω ακουστικό πόρο, δηλαδή στο «τούνελ» που ενώνει το αυτί με το τύμπανο. Σύμφωνα με τη Δρ. Όλγα Παπαδοπούλου,Ωτορινολαρυγγολόγο*, είναι κάτι που μπορεί να συμβεί σε όλους —ενήλικες, παιδιά, ακόμη και σε μωρά— ειδικά το καλοκαίρι που η υγρασία «εγκαθίσταται» στο αυτί και ευνοεί τη δράση μικροβίων και μυκήτων.

Πού οφείλεται και γιατί εμφανίζεται

Η βασική αιτία είναι η είσοδος μικροβίων ή μυκήτων στον ακουστικό πόρο, τις περισσότερες φορές μέσα από μικροσκοπικές αμυχές, που δημιουργούνται είτε από υπερβολική υγρασία είτε από το καθάρισμα με μπατονέτες. Ακόμα και η χρήση ακουστικών ή ωτοασπίδων μπορεί να τραυματίσει το δέρμα και να ανοίξει τον δρόμο για μόλυνση.

Η εξωτερική ωτίτιδα λατρεύει το υγρό περιβάλλον, οπότε το νερό που μένει παγιδευμένο στο αυτί μετά από μπάνιο, ιδίως στη θάλασσα ή την πισίνα, γίνεται τέλεια «φωλιά» για τα βακτήρια.

Τα πρώτα σημάδια

Συνήθως ξεκινά ήπια: ένα φαγούρισμα, μια μικρή ενόχληση όταν πιέζεις το πτερύγιο του αυτιού ή τον τράγο (εκείνο το μικρό «κουμπί» μπροστά από το άνοιγμα του αυτιού). Μπορεί να υπάρχει και λίγο διαφανές υγρό. Αν δεν το προσέξεις όμως, η κατάσταση επιδεινώνεται: έντονος πόνος, πρήξιμο, ερυθρότητα, αίσθηση «βουλωμένου» αυτιού και μερική απώλεια ακοής είναι τα επόμενα βήματα.

Σε πιο σοβαρές περιπτώσεις, μπορεί να εμφανιστεί ακόμη και πυρετός ή πόνος που φτάνει μέχρι τον λαιμό ή τη γνάθο.

Η διάγνωση και τι να περιμένεις στον γιατρό

Η διάγνωση γίνεται συνήθως με μια γρήγορη εξέταση με ωτοσκόπιο. Ο γιατρός μπορεί να ζητήσει καλλιέργεια του υγρού αν η μόλυνση είναι πιο επίμονη ή δεν ανταποκρίνεται στη θεραπεία.

Αν έχει υπάρξει διάτρηση του τυμπάνου, η αγωγή προσαρμόζεται ειδικά για να μη βλάψει το εσωτερικό του αυτιού.

Πώς θεραπεύεται;

Η θεραπεία είναι απλή, αν ξεκινήσει έγκαιρα. Συνήθως, περιλαμβάνει καθαρισμό του αυτιού από τον γιατρό και σταγόνες με αντιβιοτικά ή αντιμυκητιασικά. Μπορεί να προστεθούν και αντιφλεγμονώδη φάρμακα ή κορτιζόνη για να μειωθεί η φλεγμονή και να ανακουφιστεί ο πόνος.

Σε πιο δύσκολες περιπτώσεις, χορηγούνται αντιβιοτικά από το στόμα, ενώ η χρήση παυσίπονων είναι συχνή για τις πρώτες μέρες.

Πώς το αποφεύγεις;

Κατά τη διάρκεια της θεραπείας, απαγορεύεται η είσοδος νερού στο αυτί. Αυτό σημαίνει όχι μπάνιο στη θάλασσα, όχι χρήση ακουστικών, και ιδιαίτερη προσοχή στο λούσιμο (μια βαμβακερή μπαλίτσα με λίγη βαζελίνη στην είσοδο του αυτιού κάνει θαύματα).

Το πιο σημαντικό όμως είναι η πρόληψη: μην καθαρίζεις το αυτί σου με αιχμηρά αντικείμενα, σκούπισε καλά μετά από κάθε μπάνιο και προτίμησε ειδικές σταγόνες πρόληψης (αν σου το προτείνει ο γιατρός σου), ειδικά αν έχεις ιστορικό εξωτερικής ωτίτιδας.

Γιατί έχει σημασία

Η νόσος του κολυμβητή δεν είναι σοβαρή, αλλά είναι απίστευτα ενοχλητική και μπορεί να καταστρέψει την ανεμελιά των διακοπών σου. Η πρόληψη, η γρήγορη διάγνωση και η σωστή θεραπεία είναι τα τρία «κλειδιά» για να μην αφήσεις έναν πόνο στο αυτί να σου χαλάσει το καλοκαίρι. Άκου το σώμα σου, φρόντισε τα αυτιά σου και απόλαυσε τις βουτιές, χωρίς απρόοπτα!

* Η Δρ. Όλγα Παπαδοπούλου είναι Διευθύντρια Ωτορινολαρυγγολόγο στο Metropolitan Hospital