Νέα ένταση ΗΠΑ-Ιράν: Εμπρηστικές δηλώσεις και “λευκή επιταγή” από τη Γερουσία στον Τραμπ για βομβαρδισμούς

Λίγο μετά τον τερματισμό της σύρραξης μεταξύ Ισραήλ και Ιράν με παρέμβαση των ΗΠΑ, η ένταση Ουάσιγκτον-Τεχεράνης έχει ανέβει και πάλι σε επίπεδο δηλώσεων την ώρα μάλιστα που η Γερουσία δίνει “λευκή επιταγή” στον Τραμπ να μπορεί να βομβαρδίσει το Ιράν χωρίς προηγούμενη έγκριση.

Η ελεγχόμενη από τους ρεπουμπλικάνους ομοσπονδιακή Γερουσία των ΗΠΑ απέρριψε χθες Παρασκευή πρόταση των δημοκρατικών για να εμποδιστεί ο πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ να διατάξει νέα χρήση στρατιωτικής ισχύος εναντίον του Ιράν χωρίς πράσινο φως του Κογκρέσου, μερικές ώρες αφού ο αρχηγός του κράτους διεμήνυσε πως θα εξέταζε το ενδεχόμενο να γίνουν νέοι βομβαρδισμοί στην Ισλαμική Δημοκρατία.

Η ψηφοφορία (53 κατά, 47 υπέρ) απέρριψε ψήφισμα σχετικά με τις εξουσίες ως προς την κήρυξη πολέμου, που προέβλεπε πως θα χρειαζόταν έγκριση του Κογκρέσου για να διαταχθούν νέες εχθροπραξίες εναντίον του Ιράν.

Σε γενικές γραμμές, οι κομματικές γραμμές τηρήθηκαν, ωστόσο ο δημοκρατικός γερουσιαστής Τζον Φέτερμαν, που εκλέγεται στην Πενσιλβάνια, τάχθηκε κατά, ενώ ρεπουμπλικάνοι, συμπεριλαμβανομένου του Ραντ Πολ, που εκλέγεται στο Κεντάκι, ψήφισε υπέρ.

Ο δημοκρατικός γερουσιαστής Τιμ Κέιν, βασικός εισηγητής του ψηφίσματος, προσπαθεί επί χρόνια να επαναβεβαιώσει την εξουσία του Κογκρέσου να κηρύσσει πόλεμο, να την πάρει πίσω τόσο από δημοκρατικούς όσο και από ρεπουμπλικάνους προέδρους.

Ο Κέιν θύμισε πως το εγχείρημά του είχε σκοπό να υπογραμμίσει ότι το αμερικανικό Σύνταγμα αναγνωρίζει στο Κογκρέσο, όχι στον πρόεδρο, το δικαίωμα κήρυξης πολέμου και να απαιτήσει οποιαδήποτε εχθροπραξία εναντίον του Ιράν να εγκριθεί ρητώς, είτε με κήρυξη πολέμου ή άδεια για τη χρήση στρατιωτικής βίας, από το ομοσπονδιακό κεφάλαιο.

«Αν θεωρείτε πως ο πρόεδρος θα έπρεπε να είχε έλθει στο Κογκρέσο, είτε αν είσαστε υπέρ είτε αν είσαστε κατά του πολέμου με το Ιράν, θα υποστηρίξετε» το ψήφισμα, «θα υποστηρίξετε το Σύνταγμα, που άντεξε τη δοκιμασία του χρόνου», είπε χαρακτηριστικά ο κ. Κέιν πριν από την ψηφοφορία.

Τα μέλη του Κογκρέσου πιέζουν να ενημερωθούν για τους βομβαρδισμούς που εξαπέλυσαν οι ΗΠΑ το περασμένο σαββατοκύριακο στο Ιράν, καθώς και για την τύχη των αποθεμάτων ουρανίου υψηλού επιπέδου εμπλουτισμού της Ισλαμικής Δημοκρατίας.

• Νωρίτερα χθες ο Αμερικανός πρόεδρος Τραμπ εκφράστηκε σε οξείς τόνους για τον ανώτατο ηγέτη του Ιράν αγιατολά Αλί Χαμενεΐ, προσθέτοντας πως δεν θα απέκλειε να διαταχτούν νέοι βομβαρδισμοί, αν η Τεχεράνη αρχίσει να εμπλουτίζει ουράνιο σε ανησυχητικά υψηλό επίπεδο ξανά.

Με εξοργισμένο τόνο, ο Aμερικανός πρόεδρος επέκρινε χθες μέσω Truth Social την Τεχεράνη διότι υποστήριξε πως κέρδισε τον πόλεμο 12 ημερών με το Ισραήλ, διαμηνύοντας πως σταματά κάθε διαδικασία για την άρση των κυρώσεων κατά του Ιράν. Ουσιαστικά αντέδρασε σε τοποθέτηση του αγιατολά Χαμενεΐ στην πρώτη του εμφάνιση μετά τον πόλεμο 12 ημερών που εξαπέλυσε το Ισραήλ και τερματίστηκε δυο 24ωρα μετά τους βομβαρδισμούς αμερικανικών στρατηγικών βομβαρδιστικών εναντίον τριών πυρηνικών εγκαταστάσεων-κλειδιών του Ιράν.

Ωστόσο έπειτα από ενημερώσεις με απόρρητο περιεχόμενο που έγιναν από μέλη της ομάδας του προέδρου Τραμπ σε κορυφαία στελέχη της Βουλής των Αντιπροσώπων και της Γερουσίας, προχθές Πέμπτη και χθες Παρασκευή, δημοκρατικοί πολιτικοί είπαν πως δεν έχουν πειστεί ότι οι ιρανικές πυρηνικές εγκαταστάσεις «αφανίστηκαν», όπως διαβεβαίωσε ο πρόεδρος Τραμπ μετά τα πλήγματα.

Αντίπαλοι της πρότασης του κ. Κέιν επιχειρηματολόγησαν πως η επιδρομή στο Ιράν ήταν μεμονωμένη, περιορισμένης έκτασης επιχείρηση εντός των προνομίων του προέδρου, όχι έναρξη ευρείας κλίμακας εχθροπραξιών.

Ο ρεπουμπλικάνος γερουσιαστής Μπιλ Χάγκερτι, που εκλέγεται στο Τενεσί και διετέλεσε πρεσβευτής στην Ιαπωνία κατά την πρώτη θητεία του Τραμπ (2017-2021), αντέταξε ότι η πρόταση θα εμπόδιζε οποιονδήποτε πρόεδρο να αναλαμβάνει γρήγορα δράση εναντίον οποιασδήποτε χώρας είναι αντίπαλος των ΗΠΑ.

«Δεν πρέπει να φορέσουμε αλυσίδα στα πόδια του προέδρου μας εν μέσω κρίσης, όταν διακυβεύονται ζωές», υποστήριξε.

• Ο πρόεδρος Τραμπ απορρίπτει κάθε αμφισβήτηση για τη ζημιά που έκαναν στο ιρανικό πυρηνικό πρόγραμμα οι αμερικανικοί βομβαρδισμοί.

Το Ιράν επιμένει να διατρανώνει πως είναι κυριαρχικό δικαίωμά του να έχει πυρηνικό πρόγραμμα για πολιτικούς σκοπούς και διαψεύδει επί δεκαετίες ότι επιδιώκει να αποκτήσει πυρηνικά όπλα, όπως το κατηγορούν δυτικές κυβερνήσεις και το Ισραήλ.

Δυνάμει της αμερικανικής νομοθεσίας, η Γερουσία έχει προνόμια και προτεραιότητα ως προς την κήρυξη οποιουδήποτε πολέμου και κατά συνέπεια όφειλε να εξετάσει και να ψηφίσει για την πρόταση Κέιν άμεσα — υποβλήθηκε νωρίτερα αυτόν τον μήνα.

Για να τεθεί σε ισχύ θα έπρεπε να περάσει τόσο από τη Γερουσία, όσο και από τη Βουλή των Αντιπροσώπων. Ο πρόεδρος της κάτω Βουλής όμως, ο ρεπουμπλικάνος Μάικ Τζόνσον, πιστός σύμμαχος του προέδρου, τόνισε νωρίτερα αυτή την εβδομάδα πως δεν βρίσκει ότι είναι η ώρα για οτιδήποτε τέτοιο.

Κατά τη διάρκεια της πρώτης θητείας του Ντόναλντ Τραμπ –το 2020–, ο ίδιος γερουσιαστής, ο κ. Κέιν, κατέθεσε παρόμοιο ψήφισμα, για να περιοριστεί η δυνατότητα του αρχηγού του κράτους να διατάξει πόλεμο εναντίον του Ιράν.

Το μέτρο εκείνο είχε εγκριθεί, τόσο από τη Γερουσία όσο και από τη Βουλή των Αντιπροσώπων, αλλά χωρίς τον αριθμό των ψήφων που θα απαιτείτο για να ξεπεράσει το προεδρικό βέτο.

• Ο Iρανός υπουργός Εξωτερικών Αμπάς Αραγτσί επέκρινε την «ασεβή και απαράδεκτη» τοποθέτηση του αμερικανού προέδρου Ντόναλντ Τραμπ, ο οποίος υποστήριξε ότι ο στρατός του «αφάνισε» πυρηνικές εγκαταστάσεις στο Ιράν, αλλά ο ίδιος φρόντισε ο ανώτατος ηγέτης του Αλί Χαμενεΐ να γλιτώσει από «φριχτό θάνατο».

«Αν ο πρόεδρος Τραμπ επιθυμεί αληθινά να κλειστεί συμφωνία, πρέπει να αφήσει κατά μέρος τον ασεβή και απαράδεκτο τόνο του έναντι του ανώτατου ηγέτη του Ιράν, του μεγάλου αγιατολά Χαμενεΐ, και να σταματήσει να πληγώνει τους εκατομμύρια ειλικρινείς υποστηρικτές του», τόνισε μέσω X ο επικεφαλής της ιρανικής διπλωματίας Αραγτσί.

Ο επικεφαλής της διπλωματίας του Ιράν Αμπάς Αραγτσί (φωτ. αριστερά) κατήγγειλε τις «κακόβουλες προθέσεις» που πρόσαψε στον γενικό διευθυντή του Διεθνούς Οργανισμού Ατομικής Ενέργειας (ΔΟΑΕ), τον Αργεντινό διπλωμάτη Ραφαέλ Γκρόσι (φωτ δεξιά), ο οποίος θεωρεί απαραίτητο επιθεωρητές της υπηρεσίας του να επισκεφθούν τις ιρανικές πυρηνικές εγκαταστάσεις οι οποίες βομβαρδίστηκαν από τις ΗΠΑ.

«Η επιμονή του Ραφαέλ Γκρόσι να γίνουν επισκέψεις στις βομβαρδισμένες εγκαταστάσεις (…) δεν έχει νόημα και είναι πιθανόν κρύβει ακόμη και κακόβουλες προθέσεις», ανέφερε ο υπουργός Εξωτερικών του Ιράν, που κατηγόρησε επίσης τον επικεφαλής του οργανισμού, μέρος του συστήματος του ΟΗΕ, πως δεν καταδίκασε τους «παράνομους βομβαρδισμούς του Ισραήλ και των ΗΠΑ» στις εγκαταστάσεις του προγράμματος πυρηνικής ενέργειας της χώρας του.