Ξεκινά το Ταμείο Καινοτομίας για φάρμακα αλλά το χρηματοδοτικό κενό επιμένει

Πολιτικές εξαγγελίες, συγκρατημένες προσδοκίες και τα όρια της φαρμακευτικής δαπάνης στο επίκεντρο του 2ου ΣΦΕΕ Summit, που λαμβάνει χώρα σήμερα, Τρίτη 24 Ιουνίου, τη Δημόσια Υγεία, στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών.

Ρούλα Σκουρογιάννη

Ειδικότερα, με το βλέμμα στραμμένο στη φαρμακευτική καινοτομία και την πρόκληση της βιωσιμότητας των συστημάτων υγείας, το 2ο SΦΕΕ Summit, με γενικό τίτλο “Delivering Value in an Evolving Landscape”,  είχε ως κεντρικό θέμα της ενότητας «Χτίζοντας ένα Βιώσιμο Φαρμακευτικό Μέλλον με Επίκεντρο τον Ασθενή» το πώς θα εξασφαλιστεί η πρόσβαση των πολιτών στα νέα φάρμακα, χωρίς να εκτροχιαστεί η φαρμακευτική δαπάνη.

Η Υγεία αλλάζει, αλλά ποιος θα πληρώσει τον λογαριασμό;

Ο υπουργός Υγείας, Άδωνις Γεωργιάδης, προανήγγειλε την έναρξη λειτουργίας του Ταμείου Καινοτομίας για φάρμακα εντός του 2025, ενός μηχανισμού προσωρινής αποζημίωσης νέων θεραπειών που στοχεύει να γεφυρώσει το σημερινό χάσμα μεταξύ έγκρισης και διάθεσης των καινοτόμων σκευασμάτων.

«Η Ελλάδα γύρισε σελίδα, αλλά η χρηματοδότηση παραμένει πρόκληση»

Ο κ. Γεωργιάδης αναγνώρισε ότι η Ελλάδα κατά την περίοδο της οικονομικής κρίσης «πάγωσε» τη φαρμακευτική δαπάνη, όμως -όπως σημείωσε- από το 2022 έχει ξεκινήσει σταδιακή αύξηση της χρηματοδότησης, κάτι που θα αποτυπωθεί καλύτερα το 2025, με μείωση των επιστροφών (clawback) που επιβαρύνουν τις φαρμακευτικές εταιρείες.

Επισήμανε ότι η μείωση του clawback αποτελεί βασικό στόχο της κυβέρνησης, ο οποίος μπορεί να υποστηριχθεί μέσω ηλεκτρονικής συνταγογράφησης και νέων τεχνολογιών ελέγχου της δαπάνης. Παράλληλα, παραδέχθηκε ότι η πρόσβαση των ασθενών σε καινοτόμες θεραπείες παραμένει δύσκολη υπόθεση, λόγω των εμποδίων που εγείρει το δημοσιονομικό πλαίσιο.

Η φαρμακοβιομηχανία ζητά σαφές πλάνο, όχι μόνο υποσχέσεις

Από την πλευρά της φαρμακοβιομηχανίας, ο Πρόεδρος του ΣΦΕΕ, Ολύμπιος Παπαδημητρίου, ήταν σαφής: η προσπάθεια βελτίωσης της χρηματοδότησης δεν είναι αρκετή και τα μέχρι τώρα μέτρα δεν έχουν αποδώσει. Έθεσε, μάλιστα, το πρόβλημα με αριθμούς:

«Για να περιοριστεί το clawback στο 51% της αξίας των φαρμάκων, χρειάζονται 400 εκατ. ευρώ επιπλέον, ενώ για να φτάσουμε στα επίπεδα του 2020 (40%) απαιτούνται 800 εκατ. ευρώ».

Τόνισε πως χωρίς προβλεψιμότητα και προγραμματισμό, δεν μπορεί να προχωρήσει το επενδυτικό πλάνο της φαρμακευτικής αγοράς, ενώ η αβεβαιότητα υπονομεύει την είσοδο νέων φαρμάκων.

Το κόστος της αδράνειας: Καινοτομία που καθυστερεί, ασθενείς που περιμένουν

Η Αντιπρόεδρος του ΣΦΕΕ και CEO της AstraZeneca Ελλάδας & Κύπρου, Έλενα Χουλιάρα, ανέδειξε τον αυξανόμενο χρόνο αναμονής για την έγκριση και κυκλοφορία των καινοτόμων φαρμάκων στην Ελλάδα, τονίζοντας πως: «Η διαθεσιμότητα νέων θεραπειών περιορίζεται συνεχώς, ενώ το χάσμα μεταξύ των αναγκών των ασθενών και των διαθέσιμων πόρων μεγαλώνει επικίνδυνα».

Αντίστοιχα, η κ. Antonella Levante της IQVIA εστίασε στην ποιότητα ζωής των ασθενών και την ανάγκη έγκαιρης πρόσβασης στις θεραπείες, επισημαίνοντας πως η ανάπτυξη της βιοτεχνολογίας, οι κλινικές μελέτες και οι νεοφυείς επιχειρήσεις υγείας μπορούν να αποτελέσουν εργαλεία ενίσχυσης της καινοτομίας και βιωσιμότητας των συστημάτων.

Καινοτομία με αξία, αλλά χωρίς πρόσβαση;

Ιδιαίτερη αίσθηση προκάλεσε η τοποθέτηση του Richard Robinson, Εκτελεστικού Διευθυντή & Επικεφαλής Πολιτικής & Κυβερνητικών Υποθέσεων Ευρώπης για την Bristol Myers Squibb, ο οποίος ανέφερε ότι φέτος οι κλινικές μελέτες στην Ελλάδα παρουσίασαν θετικά αποτελέσματα, όμως το μεγάλο «καμπανάκι» παραμένει η πρόσβαση των ασθενών στα καινοτόμα φάρμακα. «Χρειάζεται ενίσχυση της χρηματοδότησης για να μετατραπεί η καινοτομία σε πραγματικό όφελος για τους ασθενείς», δήλωσε.

Οι ασθενείς ζητούν το αυτονόητο: Πρόσβαση τη στιγμή που τη χρειάζονται

Στο επίκεντρο της συζήτησης δεν έλειψε και η φωνή των ίδιων των ασθενών. Η Πρόεδρος του Συλλόγου Ασθενών Ελλάδας, Ραφαέλα Βακουφτσή, υπογράμμισε με απλό αλλά ουσιώδη τρόπο πως: «Το φάρμακο πρέπει να φτάνει στον ασθενή την ώρα που το χρειάζεται και να είναι άμεσα διαθέσιμο. Δεν υπάρχει χρόνος για καθυστερήσεις».

Οικονομία, πολιτική και υγεία: Ώρα για τολμηρές αποφάσεις

Η συνολική εικόνα που ανέδειξε το φετινό SΦΕΕ Summit είναι σαφής: η φαρμακευτική καινοτομία εξελίσσεται με ραγδαίους ρυθμούς, όμως η πολιτική και χρηματοδοτική υποστήριξή της παραμένει ασταθής, αργή και πολλές φορές ανεπαρκής.

Το Ταμείο Καινοτομίας αποτελεί ένα πρώτο βήμα προς τη σωστή κατεύθυνση, όμως δεν αρκεί από μόνο του. Χρειάζεται γενναία επανεκτίμηση της φαρμακευτικής πολιτικής, θεσμική σταθερότητα και σαφή στρατηγική για το πώς η Ελλάδα θα εξασφαλίσει ισότιμη πρόσβαση στην πρόοδο για όλους τους πολίτες. Διότι, όπως προειδοποίησαν οι ειδικοί, χωρίς βιώσιμη χρηματοδότηση, δεν υπάρχει καινοτομία και χωρίς καινοτομία, δεν υπάρχει μέλλον για την Υγεία.