NYT: Ιστορική κίνηση Χαμενεΐ- Όρισε τρεις διαδόχους σε περίπτωση θανάτου του

Σε μια ιδιαίτερα ασυνήθιστη και ιστορικής σημασίας πρωτοβουλία, ο ανώτατος ηγέτης του Ιράν, Αγιατολάχ Αλί Χαμενεΐ, φέρεται να έχει υποδείξει τρεις υψηλόβαθμους σιίτες κληρικούς ως πιθανούς διαδόχους του, σε περίπτωση που χάσει τη ζωή του κατά τη διάρκεια της συνεχιζόμενης σύρραξης με το Ισραήλ.

Όπως αποκαλύπτουν οι New York Times, επικαλούμενοι τρεις Ιρανούς αξιωματούχους με γνώση των εξελίξεων, η απόφαση αυτή έχει ήδη κοινοποιηθεί στο Συμβούλιο των Ειδικών — το θεσμικά υπεύθυνο όργανο για την εκλογή του νέου ανώτατου ηγέτη.

Η κίνηση αυτή ερμηνεύεται ως προληπτικό βήμα για τη διατήρηση της πολιτειακής σταθερότητας, σε μια περίοδο όπου οι απειλές κατά της ζωής του Χαμενεΐ και άλλων κορυφαίων αξιωματούχων έχουν ενταθεί, ιδιαίτερα μετά την αιφνιδιαστική επίθεση του Ισραήλ.

Υπό φυσιολογικές συνθήκες, η διαδικασία διαδοχής είναι χρονοβόρα και πολύπλοκη, με εκτεταμένες διαβουλεύσεις μεταξύ των πλέον ισχυρών κληρικών. Ωστόσο, αυτή τη φορά, ο Χαμενεΐ φέρεται να έχει ζητήσει επιτάχυνση των διαδικασιών, ώστε να αποφευχθεί ενδεχόμενο θεσμικό κενό σε περίπτωση αιφνίδιου θανάτου του. Πρόκειται για την πρώτη φορά από την ίδρυση της Ισλαμικής Δημοκρατίας που γίνεται ρητή υπόδειξη διαδόχων από εν ενεργεία ηγέτη.

Αξιοσημείωτο είναι ότι στη λίστα υποψηφίων δεν περιλαμβάνεται ο γιος του, Μοτζταμπά Χαμενεΐ, ο οποίος στο παρελθόν είχε θεωρηθεί φαβορί για τη διαδοχή, ούτε ο πρώην πρόεδρος Εμπραχίμ Ραΐσι, ο οποίος έχασε τη ζωή του το 2024 σε συντριβή ελικοπτέρου.

Οι ίδιες πηγές επισημαίνουν ότι η επιλογή των υποψηφίων έγινε με μοναδικό γνώμονα τη διατήρηση της κρατικής συνοχής και την επιβίωση του θεσμού του Βελιγιατί Φακίχ – του κορυφαίου αξιώματος στο θεοκρατικό καθεστώς του Ιράν. Ο Χαμενεΐ, ο οποίος κατέχει την εξουσία για πάνω από τρεις δεκαετίες, διατηρεί απόλυτο έλεγχο στον στρατό, τη δικαιοσύνη, την κυβέρνηση και το νομοθετικό σώμα.

Όπως δήλωσε ο καθηγητής Διεθνών Σχέσεων Βάλι Νασρ, «το γεγονός ότι υποδείχθηκαν διάδοχοι εν ζωή του ηγέτη και εν μέσω πολέμου, αποδεικνύει την κρισιμότητα των στιγμών αλλά και την ωριμότητα ενός συστήματος που επιδιώκει τον απόλυτο έλεγχο πάση θυσία».

Παρότι τα ονόματα των υποψηφίων δεν έχουν διαρρεύσει επίσημα, η σχετική εσωτερική ενημέρωση φαίνεται πως έχει ενεργοποιήσει τους μηχανισμούς διαδοχής, καθώς και τον απαραίτητο θεσμικό σχεδιασμό.