Η τεχνητή νοημοσύνη στον σύγχρονο κόσμο- Η βάση για τον δημόσιο διάλογο σ’ έναν συλλογικό Τόμο που μιλά για το μέλλον σήμερα

Η συλλογική μελέτη με τίτλο Τεχνητή Νοημοσύνη: Ανθρώπινα Δικαιώματα, Δημοκρατία και Κράτος Δικαίου, παρουσιάστηκε την Τετάρτη, στις εγκαταστάσεις του Ναυτιλιακού Ομίλου «Τσάκου». Πρόκειται για ένα έργο 713 σελίδων στη συγγραφή του οποίου συμμετείχαν 43 Έλληνες και ξένοι, καταξιωμένοι καθηγητές και νέοι ερευνητές από πολλά Πανεπιστήμια. Συγκεκριμένα από:

• Το Ευρωπαϊκό Πανεπιστήμιο Κύπρου, το Πανεπιστήμιο Αμβούργου και το Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης, το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, το ΕΚΠΑ, το Πάντειο Πανεπιστήμιο, το Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών, το Μετσόβιο Πολυτεχνείο, το Πανεπιστήμιο Πελοποννήσου, το Πανεπιστήμιο Λευκωσίας, το Πανεπιστήμιο Σάλτσμπουργκ Αυστρίας, Μονάχου, Χαϊδελβέργης και Άουγκσμπουργκ Γερμανίας, Οξφόρδης Μ. Βρετανίας, Σορβόννης και Λυών Γαλλίας και Τζορτζ Ταουν από την Ουάσιγκτον των ΗΠΑ.

Χρόνης Διαμαντόπουλος

Στον Τόμο κυριαρχεί η Νομική σκέψη, ωστόσο ειδικοί διαφορετικών κλάδων – άνθρωποι του πνεύματος και της αγοράς – και των επιστημών,  προερχόμενοι από διαφορετικές σχολές σκέψης, διαφορετικές ιδεολογικές αφετηρίες αναλύουν τις εξελίξεις σε αυτό το κυρίαρχο ζήτημα για τη ζωή μας.

Οι συγγραφείς προέρχονται στην πλειοψηφία τους από το χώρο της Νομικής Επιστήμης, καθηγητές, ερευνητές, δικηγόροι, δικαστές, αλλά εκπροσωπούνται και άλλα επιστημονικά πεδία όπως το Πολυτεχνείο, τα οικονομικά, η πληροφορική, η φιλοσοφία, οι πολιτικές και κοινωνικές επιστήμες, η θεολογία κλπ. καθώς και εκπρόσωποι της αγοράς και της διοίκησης.

Οι συγγραφείς ανήκουν σε διαφορετικές ηλικιακές ομάδες, διαφορετικές ιδεολογικές αντιλήψεις, διαφορετικές φιλοσοφικές σχολές, διαφορετικές θεολογικές πεποιθήσεις και εκπροσωπούν επίσης διαφορετικούς χώρους π.χ. πανεπιστήμιο, διοίκηση, αγορά, δικαιοσύνη, πολιτική, κοινοβούλιο. Ως εκ τούτου η μελέτη εμπεριέχει εντελώς διαφορετικές οπτικές και απόψεις που συχνά μπορεί να μην ταυτίζονται μεταξύ τους.

Πρόκειται για μια τολμηρή προσπάθεια προσέγγισης και ανάλυσης, νομικής και όχι μόνο όπως είπαμε παραπάνω, της Τεχνητής Νοημοσύνης και των θετικών ή αρνητικών συνεπειών της. Είναι η πρώτη ολιστική προσέγγιση του θέματος υπό την οπτική του Ελληνικού Συντάγματος, κάτι που σημαίνει ότι μπορεί και να αποτελέσει βιβλίο αναφοράς καινοτόμων διδακτορικών διατριβών και νέων μελετών.

Τον Τόμο εξέδωσε η Νομική Βιβλιοθήκη και επιμελήθηκε ο Καθηγητής Συνταγματικού Δικαίου της Νομικής Σχολής του Ευρωπαϊκού Πανεπιστημίου Κύπρου Δρ. Ευριπίδης Στ. Στυλιανίδης

Μιλώντας σ’ ένα στενό κύκλο δημοσιογράφων ο κ. Στυλιανίδης ευχαρίστησε τους ανθρώπους και τις εταιρείες – χορηγούς που στήριξαν την έκδοση και προφανώς τους συγγραφείς που συμμετείχαν στην εκδήλωση.  

Στην εκδήλωση συμμετείχε και ο Μητροπολίτης Μεσογαίας και Λαυρεωτικής Νικόλαος που είναι επικεφαλής της Επιτροπής Βιοηθικής της Ιεράς Συνόδου ο οποίος είχε τη δική του συμβολή σ’ ό,τι αφορά τον  θεολογικό λόγο της Ορθόδοξης Εκκλησίας στον Τόμο για την «ηθική» στην τεχνητή νοημοσύνη.

Ο κ. Στυλιανίδης ευχαρίστησε και τον βουλευτή Θ. Ρουσόπουλο, που είναι Πρόεδρος της Συνέλευσης του Συμβουλίου της Ευρώπης (ΣτΕ) που προλογίζει τη μελέτη καθώς το ΣτΕ είναι ο πλέον αρμόδιος διεθνής Οργανισμός «για να συντονίσει τα κράτη και να εναρμονίσει τις πρακτικές τους με απόλυτο σεβασμό στα Ανθρώπινα Δικαιώματα, τη Δημοκρατία και το Κράτος Δικαίου». Όπως είπε ο κ. Στυλιανίδης «η Σύμβαση Πλαίσιο του ΣτΕ στην διαμόρφωση της οποίας είχα την τιμή να συμμετέχω είναι ήδη σε ισχύ από τον Οκτώβριο και την έχουν υπογράψει ΕΕ και ΗΠΑ. Θα ακολουθήσουν άλλα 46 Κ-Μ καθώς και ο Καναδάς, Βραζιλία, Αυστραλία, Ινδία κλπ».

Όπως είπε ο κ. Στυλιανίδης κατά την παρουσίαση του Τόμου «η απόφαση μας να εκπονήσουμε αυτή τη μελέτη είναι επιστημονικά παράτολμη, διότι καταπιανόμαστε με θέματα για τα οποία δεν υπάρχει ακόμα επαρκής βιβλιογραφία διεθνώς και τα οποία εξελίσσονται με απίστευτη ταχύτητα με αποτέλεσμα η τεχνολογία να προσπερνά συνεχώς την επιστημονική προσέγγιση και το νομοθέτη, γεννώντας συνεχώς νέα ηθικά διλήμματα που είναι δύσκολο να απαντηθούν διότι το μέλλον δεν είναι πάντα ορατό εκ των προτέρων.

Η ιδιαιτερότητα της ιδέας μου προέκυψε αφού μελετήσαμε την διεθνή βιβλιογραφία – αρθρογραφία. Όλες οι μελέτες που επισημάναμε π χ στη Μ. Βρετανία για το Chat Gpt, στη Γερμανία για το αυτόνομο αυτοκίνητο, στις ΗΠΑ για τους αλγοριθμικούς δικαστές και την αλγοριθμική αστυνόμευση COMPAS, στο Ισραήλ για τα αυτόνομα αμυντικά συστήματα Laws, στη Γαλλία για το ιατρικό δίκαιο και αλλού ξεκινούσαν από τις εφαρμογές για να καταλήξουν στα ηθικά διλήμματα που χρήζουν νομοθετικής ρύθμισης.

Εμείς πήγαμε αντίστροφα. Ξεκινήσαμε από τον υφιστάμενο νομικό μας πολιτισμό. Αναλύσαμε το Ελληνικό Σύνταγμα άρθρο – άρθρο παρουσιάζοντας κατά το δυνατό τις θετικές και αρνητικές συνέπειες που θα έχουν οι εφαρμογές ΤΝ σε κάθε ατομικό δικαίωμα, στη λειτουργία της Δημοκρατίας και στην προστασία του Κράτους Δικαίου. Όπου είμαστε ώριμοι δίνουμε απαντήσεις. Όπου δεν είμαστε, θέτουμε το ζήτημα για προβληματισμό. Παράλληλα παρουσιάζουμε συγκριτικά το υπό διαμόρφωση θεσμικό πλαίσιο διεθνώς, αναλύουμε τις διαφορετικές φιλοσοφικές και πολιτικές προσεγγίσεις και παρουσιάζουμε τις πρώτες εφαρμογές της ελληνικής αγοράς. Τέλος, εκτός από την αναγκαία διεθνή βιβλιογραφία καταθέτουμε και μια ολοκληρωμένη πρόταση ενόψει της επικείμενης συνταγματικής αναθεώρησης».