Foreign Affairs/ Μπορεί το Ισραήλ να καταστρέψει το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν;- Η απάντηση της Τεχεράνης

Τι πραγματικά χρειάζεται για να “μπλοκαριστεί” το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν που θεωρείται “υπαρξιακή απειλή” από το Ισραήλ. Η ανάλυση του Foreign Affairs εξηγεί πολλά πράγματα.

Μέχρι στιγμής, οι ζημιές από τις επιθέσεις του Ισραήλ στις εγκαταστάσεις του Ιράν φαίνονται ανάμεικτες. Σύμφωνα με τον Διεθνή Οργανισμό Ατομικής Ενέργειας, η πιο επικίνδυνη εγκατάσταση εμπλουτισμού ουρανίου του Ιράν στο Φορντόου έχει δεχτεί επίθεση, αλλά δεν υπάρχει επιβεβαίωση ότι οι άμυνές της έχουν παραβιαστεί ή ότι οι 2.000 φυγοκεντρωτές της έχουν καταστραφεί.

Δεν υπάρχει επίσης καμία ένδειξη ότι το Ισραήλ έχει καταστήσει άχρηστο το απόθεμα εμπλουτισμένου ουρανίου του Ιράν. Εάν αυτό το απόθεμα είναι ακόμα διαθέσιμο και εάν οι φυγοκεντρωτές του Ιράν εξακολουθούν να υπάρχουν, η Τεχεράνη μπορεί να είναι σε θέση να ανασυγκροτήσει ένα πρόγραμμα πυρηνικών όπλων σε λίγες μόνο εβδομάδες.

Θα μπορούσε, για παράδειγμα, να μεταφέρει το απόθεμά της από εμπλουτισμένο ουράνιο 60% στο Φόρντοου (ή σε μια μυστική εγκατάσταση) για περαιτέρω εμπλουτισμό, αποκτώντας γρήγορα αρκετό ουράνιο για να κατασκευάσει μια βόμβα.

Ωστόσο, για να κατασκευάσει πραγματικά ένα πυρηνικό όπλο, το Ιράν χρειάζεται κάτι περισσότερο από εμπλουτισμένο ουράνιο κατάλληλο για όπλα. Χρειάζεται επίσης εξοπλισμό επεξεργασίας που μπορεί να μετατρέψει το ουράνιο σε μέταλλο, να διαμορφώσει εξαρτήματα όπλων και, στη συνέχεια, να κατασκευάσει το ίδιο το όπλο. Na γίνει όλο αυτό εν μέσω πολέμου θα είναι δύσκολο, ειδικά δεδομένης της δεκαετούς προσπάθειας όλου του κόσμου να στερήσει από το Ιράν τον απαραίτητο εξοπλισμό. Οι αναλυτές επίσης δεν γνωρίζουν πόσο κοντά ήταν το Ιράν στο να κατασκευάσει μια κεφαλή πυραύλου. Οι υπηρεσίες πληροφοριών είχαν εκτιμήσει ότι θα χρειαζόταν μήνες για να το κάνει.

Ωστόσο, υπάρχουν πολλά σχετικά με το πρόγραμμα όπλων του Ιράν που οι ειδικοί δεν γνωρίζουν. Λίγο πριν από τις επιθέσεις, για παράδειγμα, ο Διεθνής Οργανισμός Ατομικής Ενέργειας παρέδωσε μια ολοκληρωμένη έκθεση σχετικά με τα πολλά εκκρεμή ζητήματα που σχετίζονται με το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν και ειδικά με το παρελθόν του στον τομέα της κατασκευής όπλων. Ορισμένα από αυτά τα ερωτήματα επικεντρώνονται στην τοποθεσία του εξοπλισμού που θα ήταν χρήσιμος για την παραγωγή όπλων — εξοπλισμός που το Ιράν θα μπορούσε ενδεχομένως να χρησιμοποιήσει τώρα.

Το Ιράν διαθέτει επίσης ένα σημαντικό σώμα πυρηνικών επιστημόνων και τεχνικών, και δεν είναι ακόμη σαφές πόσοι από αυτούς έχουν σκοτωθεί. Το Ισραήλ έχει δολοφονήσει τον Φερεϊντούν Αμπάσι, τον πρώην επικεφαλής της Οργάνωσης Ατομικής Ενέργειας του Ιράν, και τον Μοχάμαντ Μεχντί Τεχεράντζι, φυσικό και πρόεδρο του Ισλαμικού Πανεπιστημίου Αζάντ στην Τεχεράνη, καθώς και διάφορους στρατιωτικούς ηγέτες. Ωστόσο, αυτοί οι θάνατοι από μόνοι τους δεν θα αρκέσουν για να ανατρέψουν το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν. Όσο η χώρα διατηρεί ένα σώμα από δραστήριους, εξειδικευμένους και εκπαιδευμένους τεχνικούς, είναι σε θέση να προχωρήσει γρήγορα προς την κατασκευή πυρηνικών όπλων.

Ωστόσο, ίσως το πιο σημαντικό ερώτημα είναι αν η επίθεση του Ισραήλ κατέστρεψε τη βούληση του Ιράν να προχωρήσει.

Αρχικά, μπορεί να φαίνεται παράξενο να πιστεύει κανείς ότι το Ιράν θα ανταποκριθεί σε μια ισραηλινή επίθεση με οτιδήποτε άλλο εκτός από επιθετικότητα. Ωστόσο, εάν η ζημιά στο πυρηνικό πρόγραμμα και το στρατό του Ιράν είναι μεγαλύτερη από ό,τι φαίνεται, η Τεχεράνη μπορεί να αναζητήσει εξόδους διαφυγής. Το Ιράν μπορεί επίσης να εξετάσει το ενδεχόμενο της διπλωματίας, εφόσον η ζημιά συνεχίζει να αυξάνεται. Το Ισραήλ, άλλωστε, δεν έχει τελειώσει ακόμα, και οι επιθέσεις του μπορεί να γίνουν ακόμη πιο καταστροφικές τις επόμενες ημέρες.

Ο ισραηλινός στρατός έχει καταστρέψει τις αεροπορικές άμυνες του Ιράν, οπότε θα μπορούσε να επιτεθεί σε ακόμη πιο κεντρικές κυβερνητικές δομές και αξιωματούχους του καθεστώτος. Το Ισραήλ θα μπορούσε επίσης να καταστρέψει τμήματα του ιρανικού τομέα πετρελαίου και φυσικού αερίου, τα οποία είναι ζωτικής σημασίας για την οικονομία της χώρας. Αντιμέτωπη με τέτοιες ζημιές, η Τεχεράνη μπορεί να επιλέξει να ζητήσει ειρήνη, οδηγώντας σε μια συμφωνία που θα περιορίζει το πυρηνικό της πρόγραμμα.

Ωστόσο, είναι λογικό να είμαστε σκεπτικοί ως προς το ενδεχόμενο το Ιράν να αποδεχτεί μια συμφωνία υπό την απειλή των όπλων.

Ακόμη και αν το Ιράν συνάψει συμφωνία, η χώρα ενδέχεται να μην την εφαρμόσει πιστά. Αντίθετα, το πιο πιθανό αποτέλεσμα είναι το Ιράν να συνεχίσει να ανταποδίδει τα χτυπήματα, προσπαθώντας παράλληλα να πείσει τον υπόλοιπο κόσμο ότι το Ισραήλ είναι ένας παράνομος παράγοντας, ο οποίος χρησιμοποίησε βία λίγες μόνο ημέρες πριν από την επανέναρξη των συνομιλιών μεταξύ Τεχεράνης και Ουάσιγκτον. Η απόφαση του προέδρου των ΗΠΑ Ντ. Τραμπ να διεκδικήσει μέρος της ευθύνης για τις επιθέσεις, θα δυσκολέψει επίσης την επίτευξη συμφωνίας.

Οι επιθέσεις του Ισραήλ κατά του Ιράν φαίνεται να ήταν τακτικά έξυπνες και καλά ενημερωμένες. Ωστόσο, η ικανότητά του να πραγματοποιεί εξελιγμένες επιθέσεις δεν αμφισβητήθηκε ποτέ. Οι αναλυτές γνώριζαν ότι ο ισραηλινός στρατός ήταν εξαιρετικά ικανός και είχε άσους στο μανίκι του. Αντίθετα, το ερώτημα ήταν πάντα αν μια επίθεση μόνο από το Ισραήλ – ή ακόμη και μια κοινή επιχείρηση ΗΠΑ-Ισραήλ – θα μπορούσε να αποτρέψει ουσιαστικά την προσπάθεια του Ιράν να αποκτήσει πυρηνικά όπλα. Ο κόσμος θα μάθει σύντομα την απάντηση.