Μαξίμου: Μονή Σινά και “SAFE” διατηρούν σε υψηλά επίπεδα τον διπλωματικό συναγερμό

Η χθεσινοβραδινή ανακοίνωση της Προεδρίας της Αιγύπτου με την οποία επιβεβαιώνεται “η πλήρης δέσμευση” της αιγυπτιακής πλευράς “για τη διατήρηση του μοναδικού και ιερού θρησκευτικού καθεστώτος της Μονής της Αγίας Αικατερίνης Σινά και για τη διασφάλιση ότι αυτό το καθεστώς δεν παραβιάζεται”, προκαλεί μία καταρχήν ανακούφιση στην ελληνική κυβέρνηση και μετριάζει την κατάσταση συναγερμού που έχει προκαλέσει από χθες το απόγευμα η είδηση περί δικαστικής απόφασης για κλείσιμο της Μονής.

Απόστολος Χονδρόπουλος

Η Αθήνα παραμένει ωστόσο σε εγρήγορση, αναμένοντας το επίσημο και συνολικό περιεχόμενο της δικαστικής απόφασης προκειμένου να διαπιστωθεί εάν πράγματι θα κλείσει οριστικά μία υπόθεση που αιφνιδίασε το Μέγαρο Μαξίμου και πυροδότησε έντονες αντιδράσεις στο εσωτερικό της χώρας, τόσο σε πολιτικό, όσο και σε θρησκευτικό επίπεδο.

Λίγες ώρες μετά το μήνυμα της Αθήνας, χθες το απόγευμα, προς το Κάιρο ότι ο Έλληνας πρωθυπουργός παραμένει στην δέσμευση που έλαβε δημοσίως και κατ’ ιδίαν από τον Πρόεδρο της Αιγύπτου κατά την διάρκεια του Ανώτατου Συμβουλίου Συνεργασίας των δύο χωρών για την διατήρηση του λατρευτικού Ελληνορθόδοξου χαρακτήρα της Μονής, καθώς και ότι  αναμένει άμεσα την υπογραφή της σχετικής συμφωνίας, η αιγυπτιακή Προεδρία διευκρίνισε αργά το βράδυ πως η πρόσφατη δικαστική απόφαση παγιώνει αυτό το καθεστώς.

Υπογράμμισε μάλιστα ότι η απόφαση του δικαστηρίου είναι συνεπής με όσα τόνισε ο κ.  Αλ Σίσι κατά την επίσκεψή του στην Αθήνα, στις 7 Μαίου, και επιβεβαίωσε την σημασία της διατήρησης των στενών και αδελφικών σχέσεων που δεσμεύουν τους δύο χώρες και τους δύο λαούς”. 

Είχαν προηγηθεί διευκρινίσεις και από εκπρόσωπο του αιγυπτιακού ΥΠΕΞ που είχε τονίσει πως οι ισχυρισμοί περί κατάσχεσης είναι απολύτως αβάσιμοι και ότι το πλήρες κείμενο της δικαστικής απόφασης αποκαθιστά την αλήθεια και υπογραμμίζει την διατήρηση του πνευματικού, θρησκευτικού και ιστορικού χαρακτήρα της Μονής. 

Η αιγυπτιακή αντίδραση είναι σαφές ότι βγάζει το Μέγαρο Μαξίμου από την πολύ δύσκολη θέση στην οποία είχε βρεθεί πολιτικά μετά την θύελλα αντιδράσεων που πυροδότησε η γνωστοποίηση της είδησης για μία δικαστική απόφαση  που οι πληροφορίες- μέχρι την στιγμή που υπήρξαν οι επίσημες αιγυπτιακές αντιδράσεις- την έφεραν να κινείται σε τελείως αντίθετη κατεύθυνση από εκείνη που είχε συμφωνηθεί αναφορικά με την Μονή Σινά, από τους δύο ηγέτες, στην συνάντησή τους πριν από λίγες εβδομάδες στην Αθήνα. 

Ενδεικτικό της εντύπωσης που  μετά την συνάντηση αυτή είχε δημιουργηθεί στην ελληνική πλευρά ότι δρομολογείται πλέον συμφωνία η οποία θα διασφαλίζει τον ιερό Ελληνορθόδοξο χαρακτήρα της περιοχής, είναι και το γεγονός ότι στην διάρκεια των κοινών δηλώσεων της 7ης Μαίου, ο Έλληνας πρωθυπουργός είχε ευχαριστήσει τον Αιγύπτιο Πρόεδρο για το προσωπικό ενδιαφέρον που έχει επιδείξει για την προστασία της Μονής και του Ελληνορθόδοξου χαρακτήρα της, ενώ και ο κ. Αλ Σίσι είχε πάρει αποστάσεις από φήμες ότι το αιγυπτιακό κράτος θα λάβει αρνητικά μέτρα έναντι της Μονής.

Μετά τον αρχικό αιφνιδιασμό και την πρώτη αντίδραση μέσω επικοινωνίας του υπουργού Εξωτερικών, Γιώργου Γεραπετρίτη με τον Αιγύπτιο ομόλογό του στον οποίο τόνισε ότι δεν υπάρχει κανένα περιθώριο απόκλισης από την κοινή κατανόηση των δύο πλευρών, τόσο ο κυβερνητικός εκπρόσωπος, όσο και η εκπρόσωπος του ΥΠΕΞ ζήτησαν δημοσίως να γίνουν σεβαστά τα συμφωνηθέντα. Η Αθήνα επέλεξε πάντως να υιοθετήσει προσεκτική στάση, αναμένοντας ενημέρωση και επίσημη αιγυπτιακή αντίδραση, ενώ  “δεδομένης της πολυπλοκότητας του ζητήματος», κυβερνητικά στελέχη συνιστούσαν «σοβαρότητα και προσοχή».

• Ταυτόχρονα, επαναλάμβαναν τη δέσμευση που έχει λάβει ο πρωθυπουργός δημοσίως και κατ’ ιδίαν από τον Πρόεδρο της Αιγύπτου κατά τη διάρκεια του Ανώτατου Συμβουλίου Συνεργασίας των δύο χωρών, ενώ άφηναν το ενδεχόμενο να υπάρξει και επικοινωνία των δύο ηγετών για το ζήτημα αυτό.

Είναι σαφές πως η αιφνιδιαστική αυτή εξέλιξη που τουλάχιστον μέχρι τις χθεσινοβραδινές διευκρινίσεις της αιγυπτιακής πλευράς αποδιδόταν σε υπαναχώρηση του Καίρου από τα συμφωνηθέντα, έδειχνε ικανή να δημιουργήσει σκιές στην στρατηγική σχέση Ελλάδας- Αιγύπτου, η οποία βρίσκεται στο επίκεντρο των περιφερειακών συμμαχιών της χώρας μας απέναντι και στον τουρκικό αναθεωρητισμό. Έτσι, εξελίχθηκε ένας διπλωματικός πυρετός που, όπως διαφαίνεται από τις εξελίξεις αργά χθες το βράδυ, είναι πιθανό να οδηγήσει σε αποφόρτιση του κλίματος.

Πέραν των αντιδράσεων των κομμάτων της αντιπολίτευσης, η κυβέρνηση δέχθηκε από την πρώτη στιγμή νέα πυρά από τον πρώην πρωθυπουργό, Αντώνη Σαμαρά, ο οποίος έκανε λόγο για «πρωτοφανή και οδυνηρή ανυποληψία και περιθωριοποίηση της Ελλάδας», επικαλούμενος μάλιστα όχι μόνο τις εξελίξεις στο ζήτημα της Μονής Σινά, αλλά και την απόφαση για ένταξη της Τουρκίας στους αμυντικούς εξοπλισμούς της Ευρώπης.

Η κυβέρνηση συνεχίζει να δέχεται έντονη πολιτική πίεση  στο εσωτερικό της χώρας για το πρόγραμμα SAFE, καθώς εκφράζεται από πολλές πλευρές προβληματισμός για την στάση ευρωπαϊκών κρατών όπως η Ιταλία, η Γερμανία, η Ισπανία όσον αφορά την στρατιωτική συνεργασία με μία χώρα η οποία διατηρεί τόσο το casus belli, όσο και την αναθεωρητική ατζέντα της «γαλάζιας πατρίδας». 

Χαρακτηριστική ήταν άλλωστε η προειδοποίηση που απηύθυνε χθες ο υπουργός Εθνικής Άμυνας, Νίκος Δένδιας, με βασικούς αποδέκτες ευρωπαϊκές χώρες.  

«Θα πρότεινα να ονομασθεί Κανονισμός της Κερκόπορτας ο Κανονισμός SAFE, εφόσον επιχειρηθεί από ορισμένους εταίρους να εφαρμοστεί με τεχνάσματα, ώστε να μην απαιτείται ομοφωνία των μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης για τη Συμφωνία με τρίτες χώρες. Και, μάλιστα, αν αυτό συμβεί χωρίς να ακυρώσει η Τουρκική Εθνοσυνέλευση το Casus Belli εναντίον της Ελλάδας, παρά την τοποθέτηση του Έλληνα πρωθυπουργού και κατά παράβαση των νομικά ορθών αιτιάσεων του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου», τόνισε ο κ. Δένδιας, εκφράζοντας την ελπίδα ότι «θα επικρατήσει η κοινή και στοιχειώδης λογική».

Την ίδια ώρα πάντως, απαντώντας στην κριτική που δέχεται στο εσωτερικό της χώρας, το Μέγαρο Μαξίμου χαρακτηρίζει ως «ελληνική διπλωματική επιτυχία» τον όρο της ύπαρξης απαραιτήτως ομοφωνίας για συμφωνίες με τρίτες χώρες στο πρόγραμμα SAFE, σημειώνοντας πως δεν ήταν αυτονόητος.

Ο κυβερνητικός εκπρόσωπος τόνισε μάλιστα πως «είναι πολύ μίζερο και πάρα πολύ μικρό πολιτικά, το να το απαξιώνει αυτό η αντιπολίτευση», ενώ επισήμανε ότι οι εταιρείες και τα τρίτα κράτη πρέπει επίσης να γνωρίζουν ότι αναφέρεται ρητώς πως τα προγράμματα αυτά δεν πρέπει να στρέφονται εναντίον των συμφερόντων των κρατών – μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης.