Η “ακτινογραφία” ενός… αμαρτωλού Οργανισμού- Τέλος εποχής για τον υπό ευρωπαϊκό έλεγχο ΟΠΕΚΕΠΕ

Η απόφαση ελήφθη υπό το βάρος των αποκαλύψεων για είσπραξη επιδοτήσεων παράνομα από παραγωγούς και την επεισοδιακή προσπάθεια παρεμπόδισης ελέγχου της Ευρωπαϊκής Εισαγγελίας στα γραφεία του οργανισμού που κατέληξε στην πρόωρη λήξη της θητείας του προέδρου του οργανισμού κ. Νικολάου Σαλάτα. Έτσι ο ΟΠΕΚΕΠΕ μετά απο 25 αμφισβητούμενης φερεγγυότητας διανομής κοινοτικών κονδυλίων, περνάει υπό διοίκηση ΑΑΔΕ.

Το υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης διαβεβαίωνε χθες ότι οι πληρωμές των αγροτικών ενισχύσεων που προβλέπονται το επόμενο χρονικό διάστημα θα πραγματοποιηθούν κανονικά.

Σε σύσκεψη που πραγματοποιήθηκε χθες υπό τον πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη με τη συμμετοχή του αντιπροέδρου της κυβέρνησης Κωστή Χατζηδάκη, των υπουργών Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών Κυριάκου Πιερρακάκη, Αγροτικής Ανάπτυξης Κώστα Τσιάρα, του υφυπουργού παρά τω Πρωθυπουργώ Γιώργου Μυλωνάκη και του διοικητή της ΑΑΔΕ Γιώργου Πιτσιλή, αποφασίστηκε η κατάργηση του ΟΠΕΚΕΠΕ και η ενσωμάτωση των λειτουργιών πληρωμών και ελέγχων στην ΑΑΔΕ, όπου θα μεταφερθεί και το προσωπικό του οργανισμού.

«Μετά από προσπάθειες εσωτερικού εκσυγχρονισμού του ΟΠΕΚΕΠΕ που δεν απέδωσαν τα αναμενόμενα, η κυβέρνηση, σε συνεργασία με τις ευρωπαϊκές αρχές και προσηλωμένη στη δημιουργία ενός διαφανούς και ολοκληρωμένου συστήματος πληρωμών, φιλικού προς τους αγρότες, προχωράει με αποφασιστικότητα στην οριστική αντιμετώπιση του προβλήματος», σημειώνεται στη σχετική ανακοίνωση.

Η απόφαση ελήφθη χθες, σε ευρεία σύσκεψη στο Μέγαρο Μαξίμου, υπό το βάρος της προσπάθειας παρεμπόδισης ελέγχου της Ευρωπαϊκής Εισαγγελίας για παράνομες επιδοτήσεις.

Η διαδικασία ξεκινάει άμεσα, με τη συνεργασία των υπουργείων Αγροτικής Ανάπτυξης, Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών και της ΑΑΔΕ, υπό την εποπτεία του αντιπροέδρου της κυβέρνησης.

«Στόχος είναι η πλήρης ενσωμάτωση να έχει ολοκληρωθεί το δεύτερο εξάμηνο του 2026. Προς τον σκοπό αυτό, μέχρι τον Ιούλιο θα κατατεθούν οι σχετικές νομοθετικές ρυθμίσεις», επισημαίνεται στην κυβερνητική ανακοίνωση.

Ο αμαρτωλός Οργανισμός και το τελευαίο σκάνδαλο

Το πιο πρόσφατο και σοβαρό σκάνδαλο ήρθε στο φως το 2024-2025, κατά τον εσωτερικό έλεγχο και τον έλεγχο ευρωπαϊκών ελεγκτικών μηχανισμών. Η έρευνα της Ευρωπαϊκής Εισαγγελίας (EPPO), με επικεφαλής τη Laura Kövesi, αποκάλυψε οργανωμένη απάτη και διαφθορά στις αγροτικές επιδοτήσεις, με συνολική ζημιά 2,9 εκατομμυρίων ευρώ για τον προϋπολογισμό της ΕΕ και 100 υπόπτου.

Αφορά παράνομη είσπραξη επιδοτήσεων από το 2019 έως και το 2022 και ερευνά επίσης την εμπλοκή και στελεχών του ΟΠΕΚΕΠΕ.

Η υπόθεση πήρε διαστάσεις όταν:

• Η Ευρωπαϊκή Εισαγγελία πραγματοποίησε έφοδο στα γραφεία του ΟΠΕΚΕΠΕ, κατάσχοντας ψηφιακά δεδομένα, σκληρούς δίσκους και κινητά τηλέφωνα.
• Υπήρξε άρνηση συνεργασίας και παρεμπόδιση της έρευνας από στελέχη του ΟΠΕΚΕΠΕ, γεγονός που οδήγησε στην αποπομπή του προέδρου Νίκου Σαλάτα από την κυβέρνηση.
• Η επικεφαλής της EPPO έκανε λόγο για επιθέσεις και εκφοβισμό κατά του προσωπικού της κατά τη διάρκεια της έρευνας, τονίζοντας ότι θα συνεχιστεί η διερεύνηση παρά τα εμπόδια.

Η Ευρωπαϊκή Εισαγγελία έχει ήδη καταθέσει μηνυτήρια αναφορά και εξετάζεται το ενδεχόμενο να ζητηθεί επιστροφή των παρανόμως καταβληθέντων χρημάτων από την Ελλάδα.

Το τελευταίο σκάνδαλο, που ερευνάται από την Ευρωπαϊκή Εισαγγελία, έχει οδηγήσει σε παύσεις στελεχών, διεθνή έρευνα και πιθανό αίτημα επιστροφής ευρωπαϊκών κονδυλίων, με την υπόθεση να παραμένει ανοιχτή και με σημαντικές πολιτικές και οικονομικές προεκτάσεις

Ο ΟΠΕΚΕΠΕ, για χρόνια λειτουργούσε χωρίς να ακολουθεί τους κοινοτικούς κανονισμούς όπως επιβαλλόταν, με αποτέλεσμα πολλές φορές η Ελλάδα να πληρώνει πρόστιμα, καταλογισμούς για την κακή διαχείριση κοινοτικών κονδυλίων.

Ενδεικτικές των προβλημάτων στη λειτουργία του οργανισμού ήταν οι επισημάνσεις από την αρμόδια διεύθυνση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής DG – Agri στις δύο τελευταίες επιτροπές παρακολούθησης του στρατηγικού σχεδίου για την ΚΑΠ στην Ελλάδα.

• Στην Καβάλα τον προηγούμενο Δεκέμβριο στελέχη της DG – Agri επεσήμαναν στις διαχειριστικές αρχές και στο υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης ότι ο οργανισμός δεν κατέβαλε 87 εκατ. ευρώ από τη βασική ενίσχυση τα οποία επέστρεψαν στο ευρωπαϊκό ταμείο.
• Στα μέσα Μαΐου 2025 στην επόμενη συνεδρίαση στην Κέρκυρα στελέχη της Ε.Ε. σημείωναν ότι θα πρέπει άμεσα να ανοίξει το σύστημα για την κατάθεση των αιτήσεων για το 2025 από τους αγρότες ώστε να προλάβουν να πραγματοποιηθούν οι έλεγχοι πριν από τις καταβολές χρημάτων. Επισημαίνεται ότι σε άλλα κράτη-μέλη η διαδικασία αυτή έχει ολοκληρωθεί από τον Απρίλιο.

Ο ΟΠΕΚΕΠΕ (Οργανισμός Πληρωμών και Ελέγχου Κοινοτικών Ενισχύσεων Προσανατολισμού και Εγγυήσεων) βρέθηκε τα τελευταία χρόνια στο επίκεντρο σοβαρών σκανδάλων διαφθοράς, με επίκεντρο την παράνομη καταβολή ευρωπαϊκών αγροτικών επιδοτήσεων.

Τα βασικά χαρακτηριστικά των σκανδάλων περιλαμβάνουν:

• Εικονικές δηλώσεις αγροτικών εκτάσεων (π.χ. δηλώνονταν δασικές εκτάσεις ή βράχια ως καλλιεργήσιμες).
• Παραχώρηση επιδοτήσεων σε μη δικαιούχους ή για εκτάσεις που δεν υφίστανται.
• Εμπλοκή ενδιάμεσων (γεωπόνων, ιδιωτών συμβούλων) που διευκόλυναν την πρόσβαση σε επιδοτήσεις έναντι αμοιβής.
• Εσωτερικές ευθύνες και ενδείξεις συγκάλυψης από στελέχη του Οργανισμού, με απομάκρυνση υπαλλήλων που προσπάθησαν να ελέγξουν το σύστημα3.

Χαρακτηριστική υπόθεση αποτελεί «οικογενειακή» κομπίνα με ψευδείς δηλώσεις και εικονικά μισθωτήρια, μέσω της οποίας επτά άτομα κατάφεραν να αποσπάσουν σχεδόν 180.000 ευρώ από ευρωπαϊκά κονδύλια.

Από το 2017 έως σήμερα, εκτιμάται ότι πάνω από 170 εκατομμύρια ευρώ διατέθηκαν με αμφιλεγόμενο ή παράνομο τρόπο, προκαλώντας πολιτικές και νομικές αναταράξεις.