ΠΟΥ: Ένα βήμα προς την ισότιμη πρόσβαση σε ελεγχόμενα φάρμακα, παγκοσμίως

Στην 78η Παγκόσμια Συνέλευση Υγείας, που ξεκίνησε τις εργασίες της Γενεύη της Ελβετίας, στις 19 Μαΐου και αναμένεται να ολοκληρωθεί στις 27 Μαΐου, ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (ΠΟΥ) παρουσίασε μια νέα κατευθυντήρια γραμμή με στόχο τη βελτίωση της πρόσβασης σε ελεγχόμενα φάρμακα για ιατρικούς και επιστημονικούς σκοπούς, διασφαλίζοντας παράλληλα την ασφάλεια και την πρόληψη της κατάχρησης. Η πρωτοβουλία αυτή ανταποκρίνεται στην ανάγκη για ισορροπημένες εθνικές πολιτικές που θα επιτρέπουν την επαρκή διαθεσιμότητα αυτών των φαρμάκων, ιδιαίτερα σε χώρες χαμηλού και μεσαίου εισοδήματος, όπου η πρόσβαση παραμένει περιορισμένη. 

Ρούλα Σκουρογιάννη

Η φετινή συνέλευση -που λαμβάνει χώρα στο Palais des Nations, το κεντρικό κτίριο των Ηνωμένων Εθνών στη Γενεύη- έχει ως θέμα «Ένας Κόσμος για την Υγεία» («One World for Health»), υπογραμμίζοντας τη δέσμευση του ΠΟΥ για παγκόσμια αλληλεγγύη και ισότητα στην υγεία.

Η Ανάγκη για Ισορροπημένες Πολιτικές

Τα ελεγχόμενα φάρμακα, όπως τα οπιοειδή, οι βενζοδιαζεπίνες και η κεταμίνη, είναι κρίσιμα για τη διαχείριση του πόνου, των ψυχικών διαταραχών και άλλων σοβαρών καταστάσεων υγείας. Ωστόσο, η υπερβολική ρύθμιση και οι φόβοι για κατάχρηση έχουν οδηγήσει σε περιορισμένη διαθεσιμότητα αυτών των φαρμάκων σε πολλές περιοχές του κόσμου. Σύμφωνα με τον ΠΟΥ, το 2021, πάνω από το 80% της μορφίνης παγκοσμίως διανεμήθηκε σε χώρες υψηλού εισοδήματος, αφήνοντας εκατομμύρια ασθενείς σε χώρες χαμηλού και μεσαίου εισοδήματος χωρίς επαρκή ανακούφιση από τον πόνο.

Βασικά Σημεία της Νέας Κατευθυντήριας Γραμμής

Η νέα κατευθυντήρια γραμμή του ΠΟΥ παρέχει έναν σαφή οδικό χάρτη για την ανάπτυξη και εφαρμογή ισορροπημένων εθνικών πολιτικών. Τα βασικά της σημεία περιλαμβάνουν:

• Την ακριβή και έγκαιρη ποσοτικοποίηση των ελεγχόμενων φαρμάκων με βάση την τρέχουσα κατανάλωση και τις προβλεπόμενες ανάγκες.
• Την απαγόρευση παραπλανητικών και ανήθικων πρακτικών μάρκετινγκ.
• Την ενίσχυση των συστημάτων προμηθειών και εφοδιαστικής αλυσίδας για τη διασφάλιση της δίκαιης κατανομής και της μείωσης των αποθεμάτων και των αποβλήτων.
• Τη διευκόλυνση της τοπικής παραγωγής όπου είναι εφικτό.
• Την προώθηση της εκπαίδευσης των επαγγελματιών υγείας και της δημόσιας ευαισθητοποίησης για την ασφαλή και ενημερωμένη χρήση των φαρμάκων.

Παγκόσμια Συνεργασία για τη Βελτίωση της Πρόσβασης

Η εφαρμογή αυτών των πολιτικών απαιτεί διεθνή συνεργασία. Ο ΠΟΥ συνεργάζεται με κυβερνήσεις, μη κυβερνητικές οργανώσεις και άλλους φορείς για την προώθηση της ισότιμης πρόσβασης σε ελεγχόμενα φάρμακα. 

Η νέα κατευθυντήρια γραμμή αναμένεται να αποτελέσει σημαντικό εργαλείο για τις χώρες στην ανάπτυξη πολιτικών που θα εξισορροπούν την ανάγκη για πρόσβαση με την ανάγκη για πρόληψη της κατάχρησης.

Η πλήρης έκδοση της κατευθυντήριας γραμμής θα δημοσιευθεί διαδικτυακά τον Ιούνιο του 2025, παρέχοντας λεπτομερείς οδηγίες και υποστήριξη για την εφαρμογή των προτεινόμενων πολιτικών.

Η νέα αυτή πρωτοβουλία του ΠΟΥ αποτελεί ένα σημαντικό βήμα προς την κατεύθυνση της ισότιμης πρόσβασης σε βασικά φάρμακα για όλους, ανεξαρτήτως γεωγραφικής ή οικονομικής κατάστασης, και αναμένεται να έχει θετικό αντίκτυπο στην παγκόσμια υγεία.