Τι συμβαίνει με τα Rafale; Οι καταστροφικές αερομαχίες με τα Chengdu J-10 προκαλούν ισχυρές “αναταράξεις”

Η γαλλική αμυντική βιομηχανία, από τους πιο σταθερούς πυλώνες της εθνικής οικονομίας και διεθνούς πολιτικής ισχύος του Παρισιού, βρίσκεται αντιμέτωπη με σοβαρές αμφισβητήσεις για την αξιοπιστία των προϊόντων της. Το σκηνικό περιπλέκεται από την πρόσφατη στρατιωτική σύγκρουση μεταξύ Ινδίας και Πακιστάν, καθώς και από τις αποτυχίες γαλλικού εξοπλισμού στο ουκρανικό μέτωπο. Την ώρα που η Γαλλία φιλοδοξεί να αναλάβει ηγετικό ρόλο στις ευρωπαϊκές αμυντικές εξελίξεις, η τεχνική απόδοση των οπλικών της συστημάτων θέτει υπό αμφισβήτηση την τεχνολογική και στρατηγική της υπεροχή.

Σπύρος Σιδέρης

Σύμφωνα με ανακοίνωση του Πακιστανού ΥΠΕΞ Μοχάμεντ Ισάκ Ντάρ, η πολεμική αεροπορία της χώρας κατέρριψε τρία γαλλικά Rafale, χρησιμοποιώντας κινεζικά Chengdu J-10 εξοπλισμένα με πυραύλους PL-15.

Παρότι το Νέο Δελχί δεν επιβεβαίωσε τις απώλειες, δημοσιεύματα αναφέρουν δηλώσεις αξιωματούχου των γαλλικών υπηρεσιών ασφαλείας στο CNN που επιβεβαιώνουν την απώλεια τουλάχιστον ενός Rafale.

Τα γαλλικά μαχητικά αποδείχθηκαν ευάλωτα απέναντι σε αντίπαλα αεροσκάφη χαμηλότερου κόστους. Το Chengdu J-10, τρεις φορές φθηνότερο, φέρεται να είχε τακτικό πλεονέκτημα. Ο πολιτικός αναλυτής Μαλίκ Αγιούμπ Σουμπάλ μίλησε για “σύγχυση στο Παρίσι” μετά από μια ήττα που αποδόθηκε σε υπερεκτίμηση των δυνατοτήτων του Rafale από την Ινδία.

Η γαλλική εφημερίδα Military Watch επισημαίνει πως η εμπιστοσύνη στο Rafale έχει κλονιστεί. Στην Ινδία υπάρχουν φωνές που ζητούν την ακύρωση της παραγγελίας 26 Rafale για το Ναυτικό. Με κόστος που ξεπερνά τα 240 εκατ. δολάρια ανά μονάδα, οι ενστάσεις αφορούν όχι μόνο την αποδοτικότητα αλλά και την οικονομική σκοπιμότητα.

Η αεροδιαστημική βιομηχανία και ειδικά η στρατιωτική αεροπορία αποτελούν βασικά εξαγωγικά προϊόντα της Γαλλίας. Το 2023, η χώρα ήταν ο δεύτερος μεγαλύτερος εξαγωγέας όπλων παγκοσμίως, σύμφωνα με το Διεθνές Ινστιτούτο Ερευνών για την Ειρήνη της Στοκχόλμης (SIPRI), με την Ινδία να απορροφά σχεδόν το 30% των γαλλικών εξαγωγών.

Παρ’ όλα αυτά, η σύγκρουση Ινδίας–Πακιστάν φαίνεται να πλήττει όχι μόνο τις εμπορικές σχέσεις με τη Νέα Δελχί αλλά και το διεθνές προφίλ του Rafale, που μέχρι πρόσφατα παρουσιαζόταν ως τεχνολογική αιχμή.

Παράλληλα, στο ουκρανικό πεδίο, οι γαλλικές αποστολές οπλισμού χαρακτηρίστηκαν από αστοχίες. Το αυτοκινούμενο οβιδοβόλο Caesar, το “καμάρι του γαλλικού πυροβολικού”, θεωρήθηκε ανεπαρκές συγκριτικά με ρωσικά και βορειοκορεατικά συστήματα. Οι EMX-10RC κρίθηκαν επίσης ανεπαρκή σε ασύμμετρα πεδία μάχης, με γαλλικά μέσα να αναφέρουν ότι εκρήξεις κοντά στα οχήματα μπορούν να προκαλέσουν πλήρη καταστροφή.

Επιπλέον, το πυροβόλο των 105 χιλιοστών του EMX-10RC δεν είναι συμβατό με τα πυρομαχικά του ΝΑΤΟ, προκαλώντας υλικοτεχνικές δυσκολίες. Ο σχεδιασμός των ελαστικών θεωρείται ακατάλληλος για συνθήκες μάχης, ειδικά σε περιοχές με δύσβατο έδαφος, γεγονός που περιόρισε δραστικά τη χρήση των οχημάτων.

Ο Ζεοφρό Μπουλέ, Γάλλος πολιτικός, έγραψε στο Twitter: «Όχι μόνο έχουμε απογυμνωμένες ένοπλες δυνάμεις, αλλά και η τεχνολογία μας βρίσκεται στα χέρια των Ρώσων. Ο Μακρόν είναι αποκλειστικά υπεύθυνος για αυτή την αποτυχία».

Ωστόσο, δεν λείπουν και αντίθετες φωνές. Ορισμένοι αναλυτές υποστηρίζουν ότι τα γαλλικά συστήματα είχαν καλύτερη απόδοση σε σχέση με αντίστοιχα άλλων ευρωπαϊκών χωρών, και ότι τα συμπεράσματα δεν θα πρέπει να εξάγονται πρόωρα.

Η γαλλική στρατιωτική βιομηχανία απασχολεί περίπου 300.000 εργαζόμενους και αποτελεί βασικό τομέα της οικονομίας. Παρά τα προβλήματα, το Παρίσι παραμένει αισιόδοξο, ανακοινώνοντας την είσοδο του στη νέα εποχή των υπερηχητικών όπλων και επιδιώκοντας να ηγηθεί στρατιωτικά στην ΕΕ.

Η Καταρίνα Ντζούκιτς του SIPRI εξηγεί ότι η Γαλλία «εκμεταλλεύεται τη μεγάλη ζήτηση οπλισμού για να ενισχύσει τη θέση της» και ιδιαίτερα στα μαχητικά αεροσκάφη εκτός Ευρώπης, όπου η Γαλλία εξακολουθεί να έχει ισχυρή παρουσία. Χώρες όπως το Κατάρ, η Αίγυπτος και η Ινδία αποτελούν βασικούς πελάτες της.

Η πορεία όμως από εδώ και πέρα δεν είναι δεδομένη. Τα συμβόλαια μαχητικών Rafale ενδέχεται να βρεθούν υπό αναθεώρηση, ενώ η στάση πελατών όπως η Ινδία θα καθορίσει τη βιωσιμότητα των εξαγωγών. Επιπλέον, εντός της Ευρώπης, οι προμήθειες σε Ελλάδα και Κροατία διατηρούν υψηλό προφίλ, αλλά η επιτυχία στη μάχη θα αποδειχθεί καθοριστικός παράγοντας για τη μακροπρόθεσμη στρατηγική.

Η συνολική εικόνα της γαλλικής αμυντικής βιομηχανίας αυτή τη στιγμή είναι αντικρουόμενη. Από τη μία πλευρά, εξαγωγική επιτυχία και τεχνολογική επένδυση. Από την άλλη, τεχνικές αστοχίες και πλήγματα στη φήμη. Το επόμενο διάστημα θα δείξει αν πρόκειται για μια παροδική κρίση ή για ένα βαθύτερο πρόβλημα αξιοπιστίας και σχεδιασμού.