Αναταράξεις στην κυβέρνηση Στάρμερ-Αποκάλυψη ότι η Βρετανία εξήγαγε πολεμοφόδια στο Ισραήλ για τη Γάζα

Την ώρα που η πολεμική εκστρατεία του Ισραήλ στη Γάζα κορυφωνόταν με διεθνείς εκκλήσεις για κατάπαυση πυρός και σε ένα περιβάλλον αυξανόμενης ανησυχίας για την παραβίαση του διεθνούς ανθρωπιστικού δικαίου, η βρετανική κυβέρνηση επέτρεψε, αθόρυβα και μεθοδικά, την αποστολή χιλιάδων πολεμοφοδίων και εξαρτημάτων οπλικών συστημάτων προς το Ισραήλ. Παρά τις δηλώσεις περί «επανεξέτασης» των εξαγωγών όπλων και την πίεση από την κοινή γνώμη, νέα αποκαλυπτικά στοιχεία δείχνουν ότι μεταξύ Σεπτεμβρίου 2024 και Φεβρουαρίου 2025 πραγματοποιήθηκαν τουλάχιστον τέσσερις αποστολές στρατιωτικού υλικού από το Ηνωμένο Βασίλειο προς το αεροδρόμιο Μπεν Γκουριόν, με περιεχόμενο που δεν συνάδει με το αφήγημα του Λονδίνου περί «παγώματος αδειών εξαγωγών».

Σπύρος Σιδέρης

Η έρευνα προέρχεται από τη συνεργασία της Παλαιστινιακής Κίνησης Νεολαίας, της Προοδευτικής Διεθνούς και της συλλογικότητας Εργαζόμενοι για μια Ελεύθερη Παλαιστίνη.

Βασίστηκε σε εμπορικά δεδομένα της Ισραηλινής Φορολογικής Αρχής και δείχνει ότι οι αποστολές περιλάμβαναν εξαρτήματα για αεροσκάφη και πολεμικά ελικόπτερα, ηλεκτρονικά μέρη, αλλά και πλήρως λειτουργικά πολεμοφόδια, τα οποία παραδόθηκαν εν μέσω των μαζικών ισραηλινών επιδρομών στη Λωρίδα της Γάζας.

Παρότι στις 9 Απριλίου 2024, το Ηνωμένο Βασίλειο ανακοίνωσε ότι είχε παγώσει την άδεια εξαγωγής ανταλλακτικών για τα μαχητικά F-35 που εξάγονται μέσω κοινοπραξίας με τις ΗΠΑ, το υλικό που έφυγε από το Λονδίνο προς το Τελ Αβίβ δείχνει μια παράλληλη ροή στρατιωτικής υποστήριξης.

Σύμφωνα με τα δημοσιευμένα τελωνειακά στοιχεία, το περιεχόμενο των αποστολών χαρακτηριζόταν με γενικούς όρους όπως «πολεμικός εξοπλισμός», «εξαρτήματα αεροπλάνων» ή «ηλεκτρονικά μέρη», καλύπτοντας πιθανώς πιο ευαίσθητα ή κρίσιμα φορτία.

Αξιοσημείωτο είναι ότι οι αποστολές συνδέονται με την Elbit Systems, μία από τις μεγαλύτερες ισραηλινές εταιρείες όπλων, η οποία διατηρεί παραρτήματα και εργοστάσια στο Ηνωμένο Βασίλειο, κυρίως μέσω της θυγατρικής UAV Tactical Systems. Αυτές οι εγκαταστάσεις αποτέλεσαν επανειλημμένα στόχο διαδηλώσεων και αποκλεισμών από ακτιβιστές που ζητούν τον τερματισμό κάθε συνεργασίας με το ισραηλινό στρατιωτικό σύμπλεγμα.

Η Elbit Systems UK δεν έχει απαντήσει στα αιτήματα σχολιασμού της έκθεσης. Εν τω μεταξύ, η βρετανική κυβέρνηση διατηρεί το δικαίωμα να αναθεωρεί ατομικά κάθε αίτηση εξαγωγής όπλων, ωστόσο δεν έχει προχωρήσει σε κάποια συνολική απαγόρευση των στρατιωτικών εξαγωγών προς το Ισραήλ, παρά τις έντονες πιέσεις από βουλευτές, ΜΚΟ και διεθνείς οργανισμούς.

Η Προοδευτική Διεθνής κατηγορεί την κυβέρνηση Στάρμερ ότι συνειδητά συγκαλύπτει τη συνενοχή της στον πόλεμο, προωθώντας αποστολές μέσω λιγότερο εμφανών διαύλων και χρησιμοποιώντας ασαφείς όρους για την περιγραφή του φορτίου. Η οργάνωση υπογραμμίζει ότι οι πράξεις αυτές υπονομεύουν τις αρχές του διεθνούς δικαίου, ιδίως την απαγόρευση εξαγωγής οπλικών συστημάτων που μπορεί να χρησιμοποιηθούν σε εγκλήματα πολέμου.

Αν και το Ηνωμένο Βασίλειο έχει κατ’ επανάληψη διατυπώσει τη «δέσμευσή του στο διεθνές ανθρωπιστικό δίκαιο», οι αποκαλύψεις αυτές εκθέτουν μια υποκριτική στάση, στην οποία οι επίσημες ανακοινώσεις περί «ανθρωπιστικής ανησυχίας» έρχονται σε ευθεία αντίθεση με τις πράξεις.

Η αποκάλυψη αυτή έχει προκαλέσει έντονες αντιδράσεις από πολιτικούς και οργανώσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Ο ανεξάρτητος βουλευτής και πρώην ηγέτης των Εργατικών, Τζέρεμι Κόρμπιν, δήλωσε ότι «πότε η κυβέρνηση θα πει στο κοινό την αλήθεια για τη στρατιωτική συνεργασία με το Ισραήλ; Το κοινό αξίζει να γνωρίζει την έκταση της συνενοχής του Ηνωμένου Βασιλείου σε εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας και δεν θα σταματήσουμε μέχρι να αποκαλύψουμε την αλήθεια».

Επιπλέον, ο πρώην διπλωμάτης του Υπουργείου Εξωτερικών, Μαρκ Σμιθ, παραιτήθηκε τον Αύγουστο του 2024, καταγγέλλοντας ότι το σύστημα ελέγχου εξαγωγών όπλων της Βρετανίας είναι «διάτρητο» και ότι η κυβέρνηση επιτρέπει την εξαγωγή όπλων παρά τις αποδείξεις για παραβιάσεις του διεθνούς δικαίου.

Καθώς η διεθνής κατακραυγή για τις επιχειρήσεις του Ισραήλ στη Γάζα συνεχίζεται, και ενώ ο ΟΗΕ έχει εκφράσει ανησυχίες για πιθανή γενοκτονία, η στάση του Ηνωμένου Βασιλείου ρίχνει φως στο πώς ευρωπαϊκές δημοκρατίες εμπλέκονται έμμεσα αλλά ουσιαστικά στον πόλεμο, όχι μόνο μέσω διπλωματικής κάλυψης, αλλά και μέσω πράξεων που ενδέχεται να παραβιάζουν διεθνείς συνθήκες.