Διασύνδεση Ελλάδας-Κύπρου: Στις “καλένδες” μέσω του…. IMEC με άγνωστο χρονικό ορίζοντα

Μετά τη συνάντηση του πρωθυπουργού του Ισραήλ Μπέντζαμιν Νετανιάχου και του προέδρου της Κυπριακής Δημοκρατίας Νίκου Χριστοδουλίδη, από το γραφείο του κ. Νετανιάχου, ανακοινώθηκε ότι οι δύο πλευρές συμφώνησαν να υπογράψουν εντός του 2025 συμφωνία για την ηλεκτρική διασύνδεση Κυπριακής Δημοκρατίας και Ισραήλ, υπενθυμίζοντας ότι ο διάδρομος IMEC αποτελεί ένα σχέδιο που έχει οραματιστεί πρώτα και κυρίως η αμερικανική ηγεσία. 

«Συμφωνήθηκε το ηλεκτρικό καλώδιο (IMEC project) που θα συνδέει τις δύο χώρες – και στο μέλλον, θα συνδέει την Κύπρο με την Ευρώπη (απουσιάζει κάθε αναφορά στην Ελλάδα) – να υπογραφεί φέτος» αναφέρεται στην ισραηλινή ανακοίνωση.

Και ενώ ήδη το πρώτο σκέλος, αυτό του καλωδίου Κρήτης – Κύπρου έχει «παγώσει» μπροστά στις τουρκικές απειλές, με τις έρευνες να μετατίθενται στον… κατάλληλο χρόνο, φαίνεται να μπαίνει στο προσκήνιο το δεύτερο σκέλος, αυτό μεταξύ Κύπρου – Ισραήλ. Το κοινό ανακοινωθέν δεν αναφέρει σε κανένα του σημείο τη λέξη Great Sea Interconnector (GSI), που έχει εχει προκαλέσει αντιδράσεις στην τουρκική πλευρά, παρ’ ότι αυτό είναι το brand του έργου.

Εν προκειμένω, το κομμάτι Κύπρος – Ισραήλ «βαφτίζεται» ως IMEC, μετονομασία που φανερώνει μια αποστασιοποίηση από το GSI.

Στην ισραηλινή ανακοίνωση γίνεται ειδική μνεία στο γεγονός ότι η χώρα αποτελεί ενεργειακά ένα απομονωμένο «νησί», επομένως ο IMEC θα αποτελέσει μια σύνδεση μεταξύ Ανατολής και Δύσης, μεταξύ Ινδίας και Ευρώπης.

Από την Αθήνα ακόμη δεν έχει υπάρξει κάποια επίσημη αντίδραση. Πρόκειται για ένα θέμα που εμπλέκει άμεσα την Ελλάδα καθώς υπάρχει σύνδεση της τύχης ενός ώριμου έργου, όπως το GSI, που βρίσκεται στη φάση των ερευνών για τη πόντιση του καλωδίου, με εκείνη ενός φαραωνικού project που προωθεί η Ινδία αλλά είναι εντελώς στα χαρτιά. Η «επαννεκίνηση» του εμπορικού και οικονομικού διαδρόμου IMEC θα γίνει μόνο εφόσον βρεθεί λύση στη Γάζα, δηλαδή σε χρόνο άγνωστο.

Οσο το θέμα της Γάζας παραμένει ανοικτό – ο ισραηλινός στρατός προετοιμάζεται για μια νέα στρατιωτική εκστρατεία μεγάλης κλίμακας εναντίον της Χαμάς – δεν υπάρχει περίπτωση οι χώρες του Κόλπου (Σ.Αραβία, Εμιράτα), να δεχθούν να συνάψουν συμφωνία για ένα έργο που θα διέρχεται από το Ισραήλ, με κατάληξη το λιμάνι της Χάιφα.

Ο Πρόεδρος Τραμπ θα κάνει περιοδιεία την επόμενη εβδομάδα σε Σ. Αραβία, Κατάρ και ΗΑΕ (13-16 Μαΐου), ενώ λίγες ημέρες πριν είχε βρεθεί στη Τζέντα ο Ινδός πρωθυπουργός Ναρέντρα Μόντι, με στόχο μεταξύ των άλλων να «ζεστάνει» και την υπόθεση του IMEC. Τα πάντα ωστόσο εξαρτώνται από την ειρήνευση στη Μ.Ανατολή.

Αλλά και στο σενάριο που μπει ταχύτερα στο παιχνίδι η διασύνδεση Κύπρου – Ισραήλ, το ερώτημα που αφορά την Αθήνα είναι το τι γίνεται με το σκέλος Ελλάδας – Κύπρου. Η κυβέρνηση αναφέρει πώς «η έρευνα θα επανεκκινήσει στο κατάλληλο χρόνο».

Όσον αφορά στον αμερικανικό παράγοντα ο ρόλος Τραμπ είναι καθοριστικός και ειδικά αν θα δεχτεί ένα έργο, όπως ο IMEC, να παρακάμπτει την Τουρκία του φίλου και συμμάχου Τ. Ερντογάν, με τον οποίο χθες είχε «μια πολύ καλή και παραγωγική», όπως είπε ο ίδιος, τηλεφωνική επικοινωνία, προαναγγέλλοντας μάλιστα αμοιβαίες επισκέψεις σε Ουάσινγκτον και Αγκυρα.

Το επιχείρημα πάντως που διακινείται τις τελευταίες ώρες είναι ότι αν το Κύπρος – Ισραήλ ενταχθεί στο ευρύτερο concept του μεγαλόπνου οικονομικού και εμπορικού Διαδρόμου IMEC, μήκους 4.800 χλμ, που είχε ανακοινωθεί στο περιθώριο των G-20, τον Σεπτέμβριο του 2023 και το οποίο λέγεται ότι θέλει ο Πρόεδρος Τραμπ, θα αποκτήσει την αμερικανική στήριξη. Επομένως, θα αποκτήσει μεγαλύτερη σημασία στα αμερικανικά μάτια και το σκέλος Κύπρος – Ελλάδα.