Πάπας Φραγκίσκος: Σε λαϊκό προσκύνημα η σορός του-Το κονκλάβιο, η διαδικασία διαδοχής, ο προσωρινός αντικαταστάτης

Η σορός του πάπα Φραγκίσκου πρόκειται να τεθεί σε λαϊκό προσκύνημα μεθαύριο, 23 Απριλίου. Απόψε, σύμφωνα με πληροφορίες, υψηλόβαθμος κληρικός πρόκειται να ευλογήσει την σορό, στο εσωτερικό του ξενώνα της Αγίας Μάρθας, τον οποίο είχε επιλέξει ως τόπο διαμονής ο ποντίφικας.

Από το Βατικανό έγινε γνωστό, παράλληλα, ότι το ‘Αγιο Έτος των Καθολικών (την έναρξη του οποίου είχε κηρύξει ο Φραγκίσκος στο τέλος του περασμένου Δεκεμβρίου) θα συνεχιστεί, αν και θα πρέπει να αναβληθούν -υποχρεωτικά- κάποιες προγραμματισμένες θρησκευτικές εκδηλώσεις.

Η ακριβής ημερομηνία της κηδείας του εκλιπόντα ποντίφικα θα αποφασιστεί από την ολομέλεια των καρδιναλίων. Το ανώτατο όριο για την τέλεσή της, πάντως, το οποίο τίθεται από το τελετουργικό, είναι εννέα ημέρες μετά τον θάνατο του Αγίου Πατέρα των Καθολικών.

Όσο για το Κονκλάβιο των καρδιναλίων, αρμόδιο για την εκλογή του νέου ποντίφικα, συνήθως συνέρχεται εντός τριών εβδομάδων από την ημέρα του θανάτου του πάπα και έχουν δικαίωμα να λάβουν μέρος σε αυτό, οι καρδινάλιοι ηλικίας μέχρι ογδόντα ετών. Στην φάση αυτή είναι 136 και σε ποσοστό 70% είχαν επιλεγεί από τον Φραγκίσκο. Όλες οι σχετικές ψηφοφορίες είναι μυστικές και για την εκλογή του νέου αρχηγού της Καθολικής Εκκλησίας απαιτούνται τα δυο τρίτα των ψήφων.

Σύμφωνα με τους σχολιαστές, το κονκλάβιο που θα συνέλθει τις επόμενες εβδομάδες, πρόκειται να έχει ως κύρια σημεία αναφοράς του την εκκλησιαστική συνοδικότητα και μια ιδιαίτερη ευαισθησία προς περιοχές του πλανήτη μας στις οποίες η ζωή των ανθρώπων περνά καθημερινά από σημαντικές δοκιμασίες. Χώρες και περιοχές που κάποιοι θα αποκαλούσαν «περιφερειακές» και όχι πρωτεύουσας γεωπολιτικής σημασίας οι οποίες, όμως, ήταν στο επίκεντρο της δράσης του Φραγκίσκου

Από την τριακοστή τρίτη ψηφοφορία του κονκλάβιου, τέλος, σε περίπτωση που δεν έχει ακόμη εκλεγεί ο νέος ποντίφικας, η επιλογή των καρδιναλίων θα περιοριστεί στους δυο υποψήφιους που μέχρι εκείνη την στιγμή θα έχουν λάβει τις περισσότερες ψήφους και ο πάπας θα εκλεγεί με απλή πλειοψηφία.

Συγκίνηση στο Βατικανό, πιστοί συρρέουν για να προσευχηθούν

Ο επικεφαλής του Γραφείου Τύπου του Βατικανού, Ματέο Μπρούνι, ανακοίνωσε ότι η σορός του Πάπα πρόκειται να μεταφερθεί στη Βασιλική του Αγίου Πέτρου την Τετάρτη 23 Απριλίου 2025, προκειμένου οι πιστοί να αποτίσουν φόρο τιμής.

Η ακριβής διαδικασία για τη μεταφορά και το λαϊκό προσκύνημα θα καθοριστεί και θα ανακοινωθεί επίσημα αύριο, μετά την πρώτη συνεδρίαση της Συνόδου των Καρδιναλίων. Όπως επισημαίνεται, όλες οι λεπτομέρειες θα διαμορφωθούν βάσει του τελετουργικού που θα εγκριθεί από τη Ρωμαιοκαθολική Εκκλησία.

Κόσμος συρρέει στο Βατικανό

Η καρδιά μας ράγισε

Από το Ιράν και τη Γερμανία, μέχρι τις ΗΠΑ, την ΕΕ, τον ΟΗΕ, τον Λίβανο, το Ισραήλ και την Παλαιστινιακή Αρχή, ηγέτες απέτισαν ομόφωνα φόρο τιμής στον κατά κόσμο Χόρχε Μπεργκόλιο.

Κυρίως όμως οι πιστοί ήταν εκείνοι που αισθάνθηκαν βαθύτερα την απώλεια, όπως ο Ιμπραχίμ αλ Ταράζι, ένας Καθολικός από τη Γάζα, που μίλησε για μια «σοκαριστική και σπαρακτική είδηση» για όλους τους χριστιανούς στη Γάζα και την Παλαιστίνη. «Η καρδιά μας ράγισε», είπε.

Στο Μπουένος Άιρες, τη γενέτειρα του πάπα, ο συνταξιούχος Χουάν Χοσέ Ρόι, 66 ετών, μίλησε στο Γαλλικό Πρακτορείο για την αναστάτωση που ένιωσε. «Είναι πολύ σκληρό, επειδή αυτός ο άνθρωπος που νοιαζόταν για τους κατατρεγμένους έφυγε και μας άφησε μόνους. Το μόνο πράγμα που με χαροποιεί είναι ότι μπόρεσε να πει αντίο στον κόσμο χθες, το Πάσχα», είπε.

Η σορός του Φραγκίσκου θα τοποθετηθεί σε ένα απλό φέρετρο σήμερα το βράδυ, στο παρεκκλήσι της επίσημης κατοικίας του στην Αγία Μάρθα για την τελετή της επίσημης επιβεβαίωσης του θανάτου του. Από την Τετάρτη θα εκτεθεί σε λαϊκό προσκύνημα στη βασιλική του Αγίου Πέτρου. Η ημερομηνία της κηδείας θα αποφασιστεί αύριο από τους καρδινάλιους.

Μια πρώτη δημόσια προσευχή θα γίνει επίσης απόψε, στις 20.30 (ώρα Ελλάδας) στην πλατεία του Αγίου Πέτρου, όπου αναμένεται να συρρεύσουν χιλιάδες πιστοί.

«Βρισκόμουν κατά τύχη εδώ, άκουσα την είδηση στο ραδιόφωνο. Έφυγε ένας μεγάλος πάπας. Άλλαξε πολλά πράγματα, έσπασε φραγμούς, ήταν απλούστατα μια μεγάλη προσωπικότητα», είπε ο Φάμπιο Μαλβέσι, 66 ετών, που είχε πάει στην Πλατεία.

Τουρίστες και προσκυνητές στο Βατικανό αιφνιδιάστηκαν από τον θάνατο του Φραγκίσκου, αφού τον είχαν δει την προηγουμένη να περνά μέσα από το πλήθος με το ανοιχτό όχημά του. «Εμφανίστηκε χθες, έδειχνε υγιής. Σοκαρίστηκα και, φυσικά, λυπήθηκα πολύ», είπε ένας συνταξιούχος ιερέας από τις ΗΠΑ.

«Ας αναπαυθεί εν ειρήνη. Έκανε πολλά καλά τον κόσμο», σχολίασε η Σου Ρακ, που επισκέπτεται την Ιταλία από την Γκάνα με τον σύζυγό της.

Κάποιοι από τους πιστούς θυμούνται τη συμπόνοια που έδειχνε ο πάπας σε εκείνους που έχουν εγκλωβιστεί σε εμπόλεμες ζώνες. «Πραγματικά νοιαζόταν για τη χώρα μας, το Κονγκό, με τους αλλεπάλληλους πολέμους που βιώνουμε», είπε η Φάιντα Ναμπίντου, που πήγε να προσευχηθεί σε μια εκκλησία στην Μπουκάβου, πόλη που ελέγχεται από τους αντάρτες στη ΛΔ του Κονγκό.

Στον Πανάγιο Τάφο, στην Ιερουσαλήμ, ο Γερμανός Ντάβιντ Ζίμπεν, 25 ετών, μόλις ολοκλήρωσε ένα προσκύνημα εννέα μηνών. Είπε ότι ελπίζει ο διάδοχος του Φραγκίσκου να πιέσει για τη μεγαλύτερη αλληλοκατανόηση των διαφόρων χριστιανικών δογμάτων. «Προσεύχομαι ο επόμενος πάπας να συνεχίσει στα βήματα του αγαπημένου μας Φραγκίσκου και να πορευτεί σε ενότητα μεταξύ Ορθοδόξων και Καθολικών», είπε.

Ο Χο, ένας Καθολικός από τη Σεούλ, αισθάνεται ευγνωμοσύνη επειδή ο Φραγκίσκος προσευχήθηκε για τη Νότια Κορέα μετά το ναυτικό δυστύχημα του 2014 που στοίχισε τη ζωή σε 304 ανθρώπους. «Όταν ο κόσμος αντιμετωπίζει σύνθετες προκλήσεις, ο πάπας πάντα νοιάζεται και εγώ αισθάνομαι βαθύτατη ευγνωμοσύνη», είπε.

Corriere della Sera: Ο Πάπας πέθανε μέσα σε λίγα λεπτά

Πληροφορίες για τις τελευταίες ώρες του Πάπα Φραγκίσκου μεταφέρει η ιταλική εφημερίδα Corriere della Sera.

Ξύπνησε γύρω στις 6 το πρωί της Δευτέρας σε σχετικά καλή κατάσταση. Μία ώρα αργότερα η κατάστασή του χειροτέρεψε απότομα και πέθανε από εγκεφαλικό επεισόδιο γύρω στις 7:30.

Εθνικό πένθος επτά ημερών στην Αργεντινή για τον θάνατο του Πάπα Φραγκίσκου

Επτά ημέρες εθνικού πένθους κήρυξε η κυβέρνηση της Αργεντινής μετά την είδηση του θανάτου του Πάπα Φραγκίσκου.

Όπως ανακοίνωσε ο κυβερνητικός εκπρόσωπος Μανουέλ Αντόρνι, το εθνικό πένθος θα διαρκέσει μία εβδομάδα και συνοδεύεται από μηνύματα συγκίνησης από την πολιτική ηγεσία της χώρας.

Η διαδικασία που ακολουθεί τον θάνατο του πάπα Φραγκίσκου

Ο καρδινάλιος Γιόζεφ Φάρελ, προσωρινός διοικητής του Βατικανού, ανακοίνωσε επίσημα τον θάνατο του πάπα Φραγκίσκου στις 7:35 σήμερα το πρωί.

Οι καμπάνες της Νοτρ Νταμ ήχησαν 88 φορές στις 11.00 τιμώντας τον πάπα Φραγκίσκο.

«88 κτυπήματα για 88 χρόνια ζωής…θα ακολουθήσει ομοβροντία από όλες τις καμπάνες του καθεδρικού ναού», εξήγησε η υπηρεσία της Παναγίας των Παρισίων. Θα ακολουθήσει μεσημεριανή, απογευματινή λειτουργία και εσπερινή προσευχή προς τιμήν του πάπα Φραγκίσκου.

Τον θάνατό του ακολουθεί ένα αυστηρά καθορισμένο πρωτόκολλο που έχει εξελιχθεί κατά τη διάρκεια των αιώνων, με ορισμένες μάλιστα παραδόσεις του Βατικανού να χρονολογούνται από την αρχαία Ρώμη. 

Στο τέλος αυτής της διαδικασίας, θα εκλεγεί ο νέος ηγέτης της Καθολικής Εκκλησίας σε μία εκλογική διαδικασία γεμάτη ένταση, με προοδευτικούς και συντηρητικούς καρδιναλίους να διεκδικούν τον έλεγχο ενός θεσμού με πάνω από ένα δισεκατομμύριο πιστούς παγκοσμίως.

Η επιβεβαίωση του θανάτου του Πάπα είναι παραδοσιακά καθήκον του camerlengo (ανώτερος αξιωματούχος του Βατικανού). Αυτή τη στιγμή, το αξίωμα κατέχει ο ιρλανδικής καταγωγής Καρδινάλιος Κέβιν Φάρελ.

Αν ακολουθηθεί η παράδοση, ο Φάρελ θα επισκεφθεί τη σορό του Πάπα Φραγκίσκου στο ιδιωτικό του παρεκκλήσι και θα φωνάξει το όνομά του για να τον «ξυπνήσει».

Αν ο Ποντίφικας δεν ανταποκριθεί, σύμφωνα με την παράδοση, το δαχτυλίδι του – το οποίο χρησιμεύει ως σφραγίδα για τα επίσημα παπικά έγγραφα – καταστρέφεται ή παραμορφώνεται, σηματοδοτώντας το τέλος της θητείας του και τα παπικά διαμερίσματα σφραγίζονται.

Η περίοδος πένθους

Ο θάνατος του Πάπα ακολουθείται από εννέα ημέρες πένθους, γνωστές ως Novendiale, μία παράδοση με ρίζες στη ρωμαϊκή αρχαιότητα. Η Ιταλία, επίσης, κηρύσσει συνήθως εθνικό πένθος.

Το σώμα του Πάπα θα ευλογηθεί, θα ντυθεί με παπικά άμφια και θα εκτεθεί στη Βασιλική του Αγίου Πέτρου για δημόσιο προσκύνημα. Εκατοντάδες χιλιάδες άνθρωποι, μεταξύ αυτών ξένοι ηγέτες και επίσημοι, θα στηθούν στην ουρά για να αποτίσουν φόρο τιμής.

Κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου, η Αγία Έδρα εισέρχεται σε μία μεταβατική φάση που ονομάζεται sede vacante (“η έδρα είναι κενή”), κατά την οποία η διακυβέρνηση της Εκκλησίας περνά προσωρινά στο Κολλέγιο των Καρδιναλίων (Το Κονκλάβιο) αν και καμία σημαντική απόφαση δεν μπορεί να ληφθεί μέχρι να εκλεγεί νέος Πάπας.

Η ταφή

Η κηδεία του Πάπα πιθανότατα θα γίνει στην Πλατεία του Αγίου Πέτρου, με χιλιάδες πενθούντες να συρρέουν στο Βατικανό. Η τελετή θα προεδρεύεται από τον κοσμήτορα του Κολλεγίου των Καρδιναλίων, τον 91χρονο Ιταλό Τζιοβάνι Μπατίστα Ρε.

Παραδοσιακά, ο Πάπας θάβεται στις σπηλιές του Βατικανού, κάτω από τη Βασιλική του Αγίου Πέτρου, όπου βρίσκονται σχεδόν 100 παπικές ταφές, συμπεριλαμβανομένης αυτής του προκατόχου του Φραγκίσκου, Πάπα Βενέδικτου ΙΣΤ’, ο οποίος παραιτήθηκε το 2013 και πέθανε το 2022.

Ωστόσο, ο Φραγκίσκος δήλωσε το 2023 ότι επέλεξε τη Βασιλική της Σάντα Μαρία Ματζόρε (Santa Maria Maggiore) στη Ρώμη ως τελευταία του κατοικία, καθιστώντας τον τον πρώτο Πάπα εδώ και έναν αιώνα που θάβεται εκτός Βατικανού.

Σύμφωνα με την παράδοση, ο Πάπας θάβεται σε τρία φέρετρα: ένα από κυπαρίσσι, ένα από ψευδάργυρο και ένα από φτελιά, τοποθετημένα το ένα μέσα στο άλλο. Ο Πάπας Φραγκίσκος, όμως, έχει ζητήσει να ταφεί σε ένα μόνο φέρετρο κατασκευασμένο από ξύλο και ψευδάργυρο.

«Habemus Papam»: Η εκλογή του νέου Πάπα

Δύο με τρεις εβδομάδες μετά την κηδεία του Πάπα, το Κολέγιο των Καρδιναλίων θα συνέλθει στην Καπέλα Σιξτίνα για να πραγματοποιήσει το Κονκλάβιο, την άκρως μυστική διαδικασία εκλογής νέου Πάπα.

Την ημέρα της ψηφοφορίας, η Καπέλα Σιξτίνα, με τη φημισμένη οροφή της ζωγραφισμένη από τον Μιχαήλ Άγγελο, σφραγίζεται και οι καρδινάλιοι, οι οποίοι έχουν δώσει όρκο εχεμύθειας, κλειδώνονται μέσα.

Μόνο οι καρδινάλιοι κάτω των 80 ετών έχουν δικαίωμα ψήφου. Περίπου 120 θα ψηφίσουν μυστικά για τον υποψήφιο που επέλεξαν, γράφοντας το όνομά τους σε ένα ψηφοδέλτιο και τοποθετώντας το σε ένα δισκοπότηρο στην κορυφή της Αγίας Τράπεζας.

Εάν κανένας υποψήφιος δεν λάβει την απαιτούμενη πλειοψηφία των 2/3, πραγματοποιείται άλλος ένας γύρος ψηφοφορίας. Μπορεί να υπάρξουν έως και τέσσερις γύροι ανά ημέρα. 

Μόλις καταμετρηθούν τα ψηφοδέλτια, καίγονται σε μία σόμπα μέσα στην Καπέλα Σιξτίνα, η οποία έχει εγκατασταθεί εκ των προτέρων από τους πυροσβέστες του Βατικανού. Μία δεύτερη σόμπα καίει μια χημική ουσία που στέλνει ένα σήμα καπνού μέσω μιας καμινάδας στον έξω κόσμο: Μαύρος καπνός σημαίνει ότι δεν έχει επιλεγεί νέος πάπας, λευκός καπνός σημαίνει ότι έχει.

Μόλις εκλεγεί, ο νέος Πάπας εμφανίζεται στο μπαλκόνι της Βασιλικής του Αγίου Πέτρου και ανακοινώνεται: «Habemus papam – Έχουμε Πάπα».

1. Καρδινάλιος Πιέτρο Παρολίν

Ο υπουργός Εξωτερικών του Βατικανού, Πιέτρο Παρολίν, υπηρέτησε στο Βατικανό για 11 χρόνια. Είναι ο πιο υποψήφιος για να διαδεχθεί τον Πάπα Φραγκίσκο.

Ο Παρολίν θεωρείται πολιτικά μετριοπαθής. Έχει περάσει τη σταδιοδρομία του συμμετέχοντας στη διπλωματική πτέρυγα του Βατικανού, στη Νιγηριανή και στη Μεξικανική εκκλησία και διορίστηκε καρδινάλιος το 2014 από τον Πάπα Φραγκίσκο. 

2. Καρδινάλιος Φριντολίν Αμπόνγκο Μπεσούνγκου 

Ο Πρόεδρος του Συμποσίου των Επισκοπικών Διασκέψεων της Αφρικής και της Μαδαγασκάρης, Φριντολίν Αμπόνγκο Μπεσούνγκου, έγινε πρωτοσέλιδο όταν απέρριψε αμφιλεγόμενη δήλωση του Πάπα Φραγκίσκου.

Ο συντηρητικός Καπουτσίνος αντιτάχθηκε στο δόγμα Fiducia supplicans, το οποίο επιτρέπει στους ιερείς να ευλογούν ανύπαντρα και ομόφυλα ζευγάρια, άκυρα και άκυρα στην Αφρική.

Ο Μπεσούνγκου έλαβε την ευλογία του Πάπα σε έκτακτη συνάντηση το 2023, λίγο μετά την κυκλοφορία του δόγματος, όπως αναφέρει η Catholic Herald. Ο παπισμός του Μπεσούνγκου θα στεκόταν ισχυρό πλήγμα των αριστερών αρχών του Φραγκίσκου. Ο σημερινός πάπας διόρισε τον Μπεσούνγκου καρδινάλιο το 2019.

3. Καρδινάλιος Βιμ Άικ

Ο Βίλεμ Γιάκομπους Άικ, πρώην γιατρός, θεωρείται ένας από τους πιο συντηρητικούς υποψήφιους.

Το 2015, βοήθησε στη συγγραφή του «Eleven Cardinals Speak on Marriage and Family: Essays from a Pastoral Viewpoint». Το άρθρο αντιτάχθηκε σθεναρά στην υποστήριξη του Πάπα Φραγκίσκου για τον πολιτικό γάμο. Ο Άικ έγραψε ότι ήταν μια μορφή δομημένης και θεσμοθετημένης μοιχείας.

Επέκρινε επίσης την αδυναμία του σημερινού Πάπα να καταπολεμήσει την πρόταση της Διάσκεψης των Γερμανών Επισκόπων να επιτρέψει στους προτεστάντες συζύγους να λάβουν τη Θεία Ευχαριστία στις Καθολικές εκκλησίες. Σε ένα άρθρο, ο Eijk περιέγραψε την απόφαση του Πάπα για το θέμα ως ακατανόητη. 

4. Καρδινάλιος Πήτερ Έρντο

Ο Πήτερ Έρντο της Ουγγαρίας υπήρξε από καιρό εξέχουσα προσωπικότητα στη σύγχρονη εκκλησιαστική πολιτική. Ως συντηρητικός, ο Έρντο προηγουμένως αντιτάχθηκε στην πρακτική των διαζευγμένων και επαναζευγμένων Καθολικών να λαμβάνουν τη Θεία Κοινωνία.

Εναντιώθηκε επίσης ρητά στις ευρωπαϊκές χώρες που δέχονται πρόσφυγες, δηλώνοντας ότι είναι το ίδιο με την εμπορία ανθρώπων. Ο Έρντο διορίστηκε καρδινάλιος το 2003 από τον Πάπα Ιωάννη Παύλο Β’.

5. Καρδινάλιος Λουίς Αντόνιο Ταγκλ

Ο Λουίς Αντόνιο Ταγκλ κατάγεται από τις Φιλιππίνες. Υπηρετεί ως Αντινομάρχης για το Πρώτο Τμήμα της Γραμματείας Ευαγγελισμού του Βατικανού και ως Πρόεδρος της Διαθρησκευτικής Επιτροπής για Θρήσκους που έχουν Ομολογήσει.

Ο Ταγκλ αποκαλείται «Ασιάτης Πάπας Φραγκίσκος». Θεωρείται αριστερός και επικριτικός για τη μεταχείριση της εκκλησίας προς την LGBT κοινότητα και τους διαζευγμένους και ξαναπαντρεμένους Καθολικούς.

Σε συνέντευξή του το 2015, δήλωσε ότι η σκληρή στάση της εκκλησίας για τους ομοφυλόφιλους, τις χωρισμένες γυναίκες και τις ανύπαντρες μητέρες έχει βλάψει τον στόχο της για τη διάδοση του Ευαγγελίου.