Τα πλωτά μονοπάτια και σπίτια της Ελλάδας – Που βρίσκονται

Η πρωινή ομίχλη αγκαλιάζει ακόμη τη λιμνοθάλασσα του Μεσολογγίου όταν συναντώ τον Στέφανο Κανελέτη στην προβλήτα της Τουρλίδας. 

Το πρόσωπό του, χαραγμένο από τον ήλιο και τη θάλασσα, φέρει την ιστορία αμέτρητων ημερών στα νερά αυτά. Αφήνουμε πίσω το αυτοκίνητο -ένα σύμβολο του σύγχρονου κόσμου που μοιάζει παράταιρο σε αυτό το τοπίο όπου ο χρόνος μετριέται με τις παλίρροιες και τις εποχές των ψαριών.

Η γαΐτα του Στέφανου, μια παραδοσιακή πλάβα χωρίς καρίνα, λικνίζεται απαλά στα ρηχά νερά. «Αυτή η βάρκα», μας εξηγεί καθώς επιβιβαζόμαστε, «είναι σχεδιασμένη ειδικά για τη λιμνοθάλασσα. Χωρίς καρίνα, μπορεί να γλιστρά πάνω από τα αβαθή νερά όπως έκαναν οι πρόγονοί μας εδώ και αιώνες».

Ταξίδι στο χρόνο

Καθώς απομακρυνόμαστε από την ακτή, η σύγχρονη πόλη του Μεσολογγίου αρχίζει να ξεθωριάζει στον ορίζοντα. Η λιμνοθάλασσα απλώνεται μπροστά μας σαν ένας απέραντος καθρέφτης, διακοπτόμενος μόνο από τις σκιές των αργυροπελεκάνων που πετούν χαμηλά πάνω από τα νερά και τις περιστασιακές αναταράξεις από κοπάδια κεφάλων που αναπηδούν στην επιφάνεια.

Ο Στέφανος, καθώς κατευθύνει τη βάρκα με σιγουριά μέσα από αόρατα κανάλια που μόνο οι ντόπιοι γνωρίζουν, μοιράζεται ιστορίες από την καθημερινότητά του. «Κάθε μέρα είναι διαφορετική εδώ», λέει. «Η λιμνοθάλασσα είναι ζωντανή, αλλάζει συνεχώς. Πρέπει να μάθεις να διαβάζεις τα σημάδια της -τον άνεμο, τα ρεύματα, τη συμπεριφορά των πουλιών».

«Η λιμνοθάλασσα είναι ζωντανή, αλλάζει συνεχώς»/Photo: Κωνσταντίνος Σοφικίτης

Photo: Κωνσταντίνος Σοφικίτης

Photo: Κωνσταντίνος Σοφικίτης

Αρχιτεκτονική της επιβίωσης

Σχεδόν ένα χιλιόμετρο μέσα στη θάλασσα, η πελάδα αρχίζει να διαγράφεται στον ορίζοντα. Πρόκειται για μια αρχιτεκτονική σύνθεση που αψηφά τη συμβατική λογική: δύο ξεχωριστές δομές υψώνονται πάνω από το νερό, συνδεόμενες με έναν στενό ξύλινο διάδρομο που αιωρείται μισό μέτρο πάνω από την επιφάνεια.

Η Αθηνά Χειμάρα, σύζυγος του Στέφανου, μας υποδέχεται στην είσοδο. Τα μάτια της λάμπουν καθώς μας ξεναγεί στο χώρο, εξηγώντας την τέχνη πίσω από την κατασκευή. «Κάθε υλικό εδώ έχει τη δική του ιστορία», εξηγεί. «Οι πάσσαλοι είναι από φτελιές του βάλτου, επιλεγμένες για την αντοχή τους στο νερό. Τα στηρίγματα από αλμυρίκια, λυγερά αλλά ανθεκτικά. Οι τοίχοι είναι πλεγμένοι με καλάμια και ψαθί -υλικά που αναπνέουν, που κινούνται με τον άνεμο αλλά δεν σπάνε».

Στην εξέδρα της πελάδας, ένα τραπέζι από παλιό ξύλο βάρκας φιλοξενεί το γεύμα μας/Photo: Κωνσταντίνος Σοφικίτης

Photo: Κωνσταντίνος Σοφικίτης

Photo: Κωνσταντίνος Σοφικίτης

Γεύσεις και μνήμες

Στην εξέδρα της πελάδας, ένα τραπέζι από παλιό ξύλο βάρκας φιλοξενεί το γεύμα μας. Η Αθηνά σερβίρει αυγοτάραχο από το Μεσολόγγι, χωριάτικη σαλάτα και κέφαλο παστό. «Η κουζίνα μας είναι απλή», λέει, «αλλά κάθε πιάτο έχει μέσα του τη γεύση της λιμνοθάλασσας».

Photo: Κωνσταντίνος Σοφικίτης

Photo: Κωνσταντίνος Σοφικίτης

ο Στέφανος Κανελέτης/Photo: Κωνσταντίνος Σοφικίτης

Ζωντανή ιστορία

Καθώς το απόγευμα προχωρά, ο Στέφανος μοιράζεται ιστορίες από το παρελθόν των πελάδων. «Αυτές οι καλύβες», εξηγεί, «δεν ήταν απλά καταφύγια. Ήταν ολόκληρες ζωές χτισμένες πάνω στο νερό. Εδώ, οι ψαράδες έβρισκαν καταφύγιο από τις ξαφνικές καταιγίδες, εδώ μαζεύονταν τα βράδια για ούζο και κουβέντα, εδώ ξεκουράζονταν ανάμεσα στις βάρδιες τους».

Μαθαίνουμε πως η αρχιτεκτονική αυτή έχει τις ρίζες της στη νεολιθική εποχή, όπως μαρτυρά ο προϊστορικός οικισμός στο Δισπηλιό της Καστοριάς. Είναι μια ζωντανή σύνδεση με το παρελθόν, μια παράδοση που επιβιώνει όχι ως μουσειακό έκθεμα, αλλά ως λειτουργικό κομμάτι της σύγχρονης ζωής.

«Οι πάσσαλοι είναι από φτελιές του βάλτου»/Photo: Κωνσταντίνος Σοφικίτης

Photo: Κωνσταντίνος Σοφικίτης

Σύγχρονες προκλήσεις

«Δεν είναι εύκολο να διατηρείς μια πελάδα σήμερα», παραδέχεται ο Στέφανος. «Τα παραδοσιακά υλικά γίνονται όλο και πιο δυσεύρετα, οι νέοι δεν ενδιαφέρονται να μάθουν τις παλιές τεχνικές». Παρ’ όλα αυτά, το ζευγάρι επιμένει να διατηρεί την παράδοση ζωντανή, προσφέροντας στους επισκέπτες μια αυθεντική εμπειρία της ζωής στη λιμνοθάλασσα.

Photo: Κωνσταντίνος Σοφικίτης

Photo: Κωνσταντίνος Σοφικίτης

Το ηλιοβασίλεμα

Καθώς ο ήλιος αρχίζει να δύει, η λιμνοθάλασσα μεταμορφώνεται. Το φως που διαχέεται μέσα από τα καλάμια των τοίχων δημιουργεί ένα μαγευτικό παιχνίδισμα σκιών στο ξύλινο πάτωμα. Οι αργυροπελεκάνοι επιστρέφουν στις φωλιές τους, διαγράφοντας σιωπηλές τροχιές στον βαμμένο με πορτοκαλί και μωβ ουρανό.

Στη διαδρομή της επιστροφής, η σιωπή της λιμνοθάλασσας μοιάζει γεμάτη νόημα. Οι πελάδες που διακρίνονται στον ορίζοντα δεν είναι απλά κατασκευές -είναι ζωντανοί μάρτυρες μιας παράδοσης χιλιετιών, ένας τρόπος ζωής που επιμένει να υπάρχει στις παρυφές του σύγχρονου κόσμου.

Φεύγοντας από την Τουρλίδα, κουβαλάω μαζί μου όχι μόνο τις γεύσεις και τις εικόνες, αλλά και τη βαθιά κατανόηση πως κάποιες παραδόσεις αξίζει να διατηρηθούν ζωντανές -όχι ως απολιθώματα του παρελθόντος, αλλά ως ζωντανά κομμάτια της πολιτιστικής μας ταυτότητας.

Πηγή: travel.gr