Viral …αποχή/ Εκλογές με 6 στους 10 απόντες;

Στην ομιλία του στο Eurojam2024 στο Βερολίνο (διοργάνωση των Γερμανών σοσιαλδημοκρατών) ο Αλέξης Τσίπρας επισήμανε την βαθιά κρίση που μαστίζει το ευρωπαϊκό πολιτικό σύστημα με βασική αιτία την απώλεια εμπιστοσύνης των πολιτών προς την πολιτική. Απλό, σαφές και μάλλον πανθομολογούμενο. Συμπλήρωσε, δε, πως απάντηση σε αυτή την κρίση δεν είναι ούτε η “αντιπολιτική”, ούτε η “μεταπολιτική που γίνεται viral”.

Αρκετοί εξέλαβαν την αναφορά ως αιχμή στο επικοινωνιακό μοντέλο του προέδρου του ΣΥΡΙΖΑ ΠΣ, αυτό που ορισμένοι περιγράφουν ως “πολιτική των στιγμιοτύπων και της ατάκας”. Εάν ο πρώην πρωθυπουργός είχε κατά νου τον διάδοχό του στην Κουμουνδούρου όταν είπε αυτό που είπε είναι κάτι που ίσως κάποια στιγμή το εξηγήσει ο ίδιος. Επί της ουσίας, ωστόσο, έχει δίκιο.

Στις ευρωεκλογές, για παράδειγμα, πέραν του ότι οδηγούμαστε σε συνθήκες ακραίας πόλωσης και μεγάλης τοξικότητας, τα περισσότερα κόμματα-μονομάχοι ουδόλως ασχολούνται με το μείζον: πόσοι και ποιοι θα ψηφίσουν. Την ώρα που οι δημοσκόποι και τα εκλογικά κομματικά επιτελεία αγωνίζονται να διαμοιράσουν τους αναποφάσιστους (περίπου 15%), η μεγάλη μάζα των ψηφοφόρων πορεύεται πιθανότατα στην μεγαλύτερη αποχή που έχει καταγραφεί σε εκλογική αναμέτρηση. Η σκληρή εθνική ατζέντα που έχουν επιλέξει εκεί αποσκοπεί: να “συγκινήσει”, να φανατίσει και να δελεάσει όσους σκέπτονται να μην πάνε στις κάλπες.

Τι νόημα, για παράδειγμα, έχουν οι υψηλοί τόνοι του πρωθυπουργού ότι διακυβεύεται η πολιτική σταθερότητα (ακόμα και η συνέχιση της οικονομικής πολιτικής με στόχο την ανάπτυξη και προσαρμογή στον ευρωπαϊκό μέσο όρο) εάν η πολιτική ευστάθεια που θα επιτύχει η Ν.Δ πιάνοντας τον στόχο του 33% δεν λαμβάνει υπόψη της ότι θα αποτυπωθεί στο μισό, ή ακόμα λιγότερο, του εκλογικού σώματος; Πόσο σταθερή είναι μία (η κάθε) κυβέρνηση όταν γίνεται αποδεκτή από το 40% έως 50% των πολιτών και οι υπόλοιποι είτε αδιαφορούν, είτε θεωρούν πως “όλοι ίδιοι είναι”;

Τι νόημα έχει για τον ΣΥΡΙΖΑ και το ΠΑΣΟΚ ποιό κόμμα θα είναι στη δεύτερη θέση κάτω από τις ίδιες συνθήκες; Και τι νόημα έχουν τελικά τα επικοινωνιακά εργαλεία των social media και της αγωνίας του viral όταν, ναι μεν μπορεί να φέρουν κάποιους στις κάλπες αλλά διώχνουν πολλούς περισσότερους. Δεν θα ήταν σωστό, βεβαίως, να επιχειρήσει κανείς να τα αχρηστεύσει, όμως δεν πρέπει να γίνονται υποκατάστατα μιας πολιτικής που απουσιάζει ή αντιμετωπίζει επιδερμικά τα μείζονα.

Πόσο, όμως, μπορεί να διεγείρει εκείνους που έχουν απωλέσει την εμπιστοσύνη τους στην πολιτική ο συναγωνισμός (στο Τικ-Τοκ) του …Πίνατ με την Φάρλι; Και τι πραγματική αξία για την ζωή καθενός και καθεμιάς έχει το ότι, εκτός από τον Βελόπουλο, πουλούσε προ 15αετίας βιβλίο για το “χειρόγραφο του Ιησού” και ο Άδωνις;

Ο Αλέξης Τσίπρας δεν είναι, προφανώς, άμοιρος ευθυνών για όσα έχουν συμβεί τα προηγούμενα χρόνια. Όμως επισημαίνει κάτι που διατρέχει το εκλογικό σώμα, την ίδια την κοινωνία τελικά. Και σε αυτό δεν διατυπώνονται απαντήσεις. Το χειρότερο, δε, είναι πως συνηθίζουμε “μιθριδατικά” το ότι 6 στους 10 πολίτες-ψηφοφόροι θα απέχουν από τις εκλογές και την πολιτική.