Πρώτο αμερικανικό δημοσίευμα από τη WSJ για αποχώρηση και αντικαταστάτη του Ερντογάν

H Wall Street Journal σε άρθρο της με τίτλο «Τα drones του βοήθησαν την Ουκρανία στο πεδίο της μάχης. Θα μπορούσε να είναι ο επόμενος ηγέτης της Τουρκίας;» -και μετά ασφαλώς το δυσμενές αποτέλεσμα για το AKP στις δημοτικές εκλογές της Τουρκίας- θέτει για πρώτη φορά θέμα αποχώρησης του Ερντογάν από την ηγεσία αναφέροντας ότι ο γαμπρός του Selcuk Bayraktar ίσως προαλείφεται για μελλοντικός ηγέτης της Τουρκίας.

Τα μη επανδρωμένα αεροσκάφη έπαιξαν καθοριστικό ρόλο στην αναχαίτιση της ρωσικής εισβολής στις πεδιάδες της Ουκρανίας, ανατινάζοντας τις στρατιωτικές φάλαγγες του Κρεμλίνου καθ’ οδόν προς το Κίεβο. Τα μη επανδρωμένα αεροσκάφη παραμένουν μέρος των μακροπρόθεσμων σχεδίων της Ουκρανίας για την άμυνά της. Η εταιρεία του Bayraktar ετοιμάζει ένα εργοστάσιο κατασκευής drone στη χώρα, καθώς η δυτική υποστήριξη αμφιταλαντεύεται. Το Αζερμπαϊτζάν τα χρησιμοποίησε εναντίον των αρμενικών δυνάμεων το 2020. Στη Λιβύη, βοήθησαν να αποτραπεί μια επίθεση από έναν υποστηριζόμενο από τη Ρωσία πολέμαρχο.

Στην Τουρκία, τα μη επανδρωμένα αεροσκάφη Bayraktar έχουν καταστήσει τον 42χρονο αεροδιαστημικό μηχανικό του MIT Selcuk Bayraktar κάτι σαν λαϊκό ήρωα, επειδή έβαλε τη χώρα στην παγκόσμια σκηνή και, ενδεχομένως, τον επόμενο ηγέτη της. Τα στοιχεία των δημοσκοπήσεων δείχνουν ότι είναι ένα από τα πιο δημοφιλή δημόσια πρόσωπα της χώρας.

Τώρα οι υποστηρικτές του τον προκρίνουν για να διαδεχθεί τον πεθερό του στην Προεδρία της χώρας, καθώς οι παραγγελίες συνεχίζουν να εισρέουν. Τα μέλη του ΝΑΤΟ Ρουμανία και Πολωνία προστέθηκαν πρόσφατα στον αυξανόμενο κατάλογο των χωρών που υπογράφουν για να αγοράσουν τα όπλα του.

Ο Selcuk Bayraktar δήλωσε ότι δεν έχει πολιτικές φιλοδοξίες, αλλά επίσης δεν θα το απέκλειε αν ο Ερντογάν τού ζητούσε να κατέβει υποψήφιος σε μελλοντικές εκλογές. Μετά από τουλάχιστον 20 χρόνια στην εξουσία, ο 70χρονος Ερντογάν αντιμετωπίζει όριο θητείας το 2028 και οι εικασίες έχουν αρχίσει να αναπτύσσονται σχετικά με το ποιος θα τον διαδεχθεί.

«Ίσως θα έλεγα ναι, αλλά αυτό θα εξαρτηθεί από τις συνθήκες», δήλωσε σε συνέντευξή του στην εφημερίδα  Wall Street Journal το περασμένο φθινόπωρο, καθισμένος σε ένα σαλόνι εκπαιδευτών πιλότων σε μια στρατιωτική βάση στη Σμύρνη, στις ακτές του Αιγαίου της Τουρκίας. «Δεν ασχολούμαι με την πολιτική. Δεν ασχολούμαι με την ενεργό πολιτική», πρόσθεσε.

• Το ερώτημα για το ποιος θα διαδεχθεί τον Ερντογάν αναδεικνύεται τώρα, αφού ο Πρόεδρος δήλωσε νωρίτερα αυτό το μήνα ότι οι τοπικές εκλογές της χώρας αυτό το Σαββατοκύριακο θα είναι η τελευταία του προεκλογική εκστρατεία, «σύμφωνα με το νόμο».

Ο Τούρκος ηγέτης μπορεί ακόμη να αλλάξει γνώμη, αλλά στενοί παρατηρητές της τουρκικής πολιτικής λένε ότι η κούρσα για τη διαδοχή του έχει ήδη ξεκινήσει.

Γεννημένος στην Κωνσταντινούπολη από οικογένεια μηχανικών, ο Bayraktar κινείται εδώ και καιρό σε κύκλους με καλές διασυνδέσεις. Ο πατέρας του, Ozdemir  Bayraktar, γνώριζε τον Ερντογάν από την εποχή που μεγάλωναν στην ακτή της Μαύρης Θάλασσας. Παρέμειναν σε επαφή όταν ίδρυσε την εταιρεία ανταλλακτικών αυτοκινήτων, Baykar, τη δεκαετία του 1990.

Ο νεαρός Bayraktar πέρασε μεγάλο μέρος της νεότητάς του στο οικογενειακό εργοστάσιο, κατασκευάζοντας ραδιοελεγχόμενα μοντέλα αεροσκαφών. Έγινε το επίκεντρο των σπουδών του στις αρχές της δεκαετίας του 2000, πρώτα στην Κωνσταντινούπολη και στη συνέχεια στο Πανεπιστήμιο της Πενσυλβάνια, περίπου την ίδια εποχή που τα αμερικανικά μη επανδρωμένα αεροσκάφη Predator άρχισαν να κάνουν μία αποφασιστική διαφορά στα πεδία των μαχών του Αφγανιστάν και του Ιράκ.

Από εκεί, ήταν ένα μικρό βήμα προς τον πειραματισμό με τα δικά του πρωτότυπα μη επανδρωμένα αεροσκάφη στην πατρίδα του, στο οικογενειακό εργοστάσιο στην Τουρκία. Εκείνη την εποχή, η Τουρκία εργαζόταν για να δημιουργήσει μια ανεξάρτητη, εγχώρια βιομηχανία όπλων που θα μπορούσε να αντέξει τις διαταραχές στον εφοδιασμό από τους δυτικούς παραγωγούς.

Μέχρι την εποχή των προεδρικών εκλογών της Τουρκίας πέρυσι, τα drones Bayraktar είχαν γίνει βασικό μέρος της εκστρατείας του Ερντογάν, ο οποίος τα παρουσίαζε ως σύμβολο εθνικής υπερηφάνειας και των φιλοδοξιών της Τουρκίας για παγκόσμια επιρροή. Ο πρόεδρος εμφανιζόταν σε μια αφίσα της προεκλογικής εκστρατείας φορώντας παρόμοια γυαλιά αεροπόρων και ένα μπουφάν πτήσης με τον νεαρό Bayraktar, με ένα TB2 να πετάει πάνω από τον αριστερό του ώμο. Η αναπτυσσόμενη αμυντική βιομηχανία της Τουρκίας, η οποία πρόσφατα παρήγαγε το πρώτο αεροπλανοφόρο της χώρας, αποτελεί κεντρικό μέρος των εκστρατειών του Ερντογάν, στις οποίες λέει ότι στοχεύει να επαναφέρει τη χώρα σε καθεστώς παγκόσμιας δύναμης.

Ο Bayraktar και ιδιαίτερα ο αδελφός του, ο Haluk, ο οποίος ανέλαβε διευθύνων σύμβουλος της Baykar μετά τον θάνατο του πατέρα τους το 2021, συγκαταλέγονται στον στενό κύκλο των συμβούλων του Ερντογάν και έχουν αναλάβει πιο σημαντικό ρόλο εκπροσωπώντας τη χώρα στο εξωτερικό. Ο Haluk Bayraktar επισκέπτεται συχνά την Ουκρανία και πέρυσι εμφανίστηκε να υποδέχεται τον Πρόεδρο Volodymyr Zelensky στο αεροδρόμιο όταν επισκέφθηκε την Τουρκία.

Κανένα από τα παιδιά του ίδιου του Ερντογάν δεν έχει ένα βιογραφικό επιτευγμάτων συγκρίσιμο με αυτό του  Bayraktar. Ο άλλος γαμπρός του, ο Berat Albayrak, αντιμετώπισε ευρεία κριτική μετά από μια καταστροφική πορεία ως υπουργός Οικονομικών από το 2018-2020.

Ο Ερντογάν έχει παραγκωνίσει τους διεκδικητές του στο εσωτερικό του κόμματός του, ενώ τα κόμματα της τουρκικής αντιπολίτευσης δεν έχουν ακόμη καταλήξει σε έναν υποψήφιο που να κάνει την υπέρβαση.

Οι οπαδοί του Bayraktar λένε ότι η επιτυχία του δείχνει αντίθετα ένα πιο αξιοκρατικό μέλλον, περιγράφοντάς τον με όρους που συνήθως προορίζονται για τους Steve Jobs ή Elon Musk. Η εικόνα του ως μηχανικού και επιχειρηματία αντιπροσωπεύει μια λεπτή αλλά σημαντική απομάκρυνση από πτυχές της διακυβέρνησης του Ερντογάν, η οποία έχει αποδυναμώσει τους τουρκικούς θεσμούς και έχει συγκεντρώσει την εξουσία γύρω από την Προεδρία, λένε οι αναλυτές.