Ανάλυση: Οι ευρωεκλογές κρύβουν… δεξιές εκπλήξεις και αριστερές έως κεντροαριστερές… προσδοκίες

Ολοταχώς προς τις ευρωεκλογές με ανοιχτά μεγάλα μέτωπα όπως το νομοσχέδιο για τα μη κρατικά πανεπιστήμια, άλλα σε σχετική ύφεση όπως το αγροτικό και άλλα να αποτελούν παρελθόν όπως ο γάμος για τα ομόφυλά ζευγάρια βαδίζει η κυβέρνηση, ενώ την ίδια ώρα η Αριστερά και η Κεντροαριστερά ψάχνουν τα πατήματά τους. Η κυβέρνηση εξακολουθεί να στοχεύει σε ένα κεντρώο ακροατήριο και ήδη επιτίθεται στο ΠΑΣΟΚ – το οποίο κατηγορούν πως γίνεται ένας «πράσινος ΣΥΡΙΖΑ» – καθώς μαίνεται η σύγκρουση για τις προωθούμενες αλλαγές στην παιδεία.

Ο Κυριάκος Μητσοτάκης συνεχίζει να μιλά για έναν πολυδιάστατο εκσυγχρονισμό και να προτάσσει μια ατζέντα μεταρρυθμίσεων, θέλοντας να στείλει μήνυμα πως δεν υπάρχει κόπωση της κυβέρνησης την δεύτερη τετραετία. Από την αλλη πλευρά τα ανοίγματα προς το κέντρο, έχουν προκαλέσει στη Νέα Δημοκρατία προβλημα από τα… δεξιά της και γνωρίζουν πως πρέπει να μπουν αναχώματα σε διαρροές ώστε να διασφαλιστεί πως δεν θα χαθεί ένα παραδοσιακό ακροατήριο.

• Οι μετρήσεις δείχνουν αύξηση των ποσοστών κομμάτων που κινούνται στα δεξιά και στην Πειραιώς θέλουν να αποφύγουν το ενδεχόμενο μιας ψήφου διαμαρτυρίας.

Στην μέτρηση της Opinion Poll (action 24) η Ελληνική Λύση καταγράφει κέρδη 0,7 της μονάδας μέσα σε 10 ημέρες. Ειδικότερα, στην εκτίμηση ψήφου για τις ευρωεκλογές αποτυπώθηκε στο 10,2% στις 29/2 από το 9,5% που μετρήθηκε στις 19/2. Ανάλογη είναι και η δημοσκοπική εικόνα της Νίκης που μετρήθηκε στις 29/2 στο 4,2% από το 3,8% της προηγούμενης μέτρησης στις 19/2. Οι στενές σχέσεις που αποκτούν η Ελληνική Λύση και η Νίκη με το δεξιότερο κομμάτι της ΝΔ αποτυπώνεται και από ένα ακόμη γεγονός. Το κόμμα του Κυριάκου Βελόπουλου λαμβάνει ποσοστό 6,3% από ψηφοφόρους της ΝΔ στην μέτρηση των συσπειρώσεων/μετακινήσεων, ενώ η Νίκη, στην ίδια μέτρηση, προσλαμβάνει 1,4% από το «γαλάζιο» στρατόπεδο.

Και ενώ η «γαλάζια» κυβέρνηση διατηρεί καθαρό προβάδισμα απέναντι στους αντιπάλους της, η κυριαρχία του Κυριάκου Μητσοτάκη δεν αμφισβητείται, ωστόσο, οι κυβερνητικές πρωτοβουλίες έχουν γρατζουνιές και η φθορά καταγράφεται. Για την διαχείριση του αγροτικού ζητήματος είναι ενδεικτικό πως σύμφωνα με την MRB (OPEN) το 80,5% των ερωτηθέντων απάντησε πως ήταν δίκαιες οι κινητοποιήσεις των αγροτών, ενώ το 69,3% απάντησε πως τα μέτρα στήριξης των αγροτών δεν είναι αρκετά για να λύσουν τα προβλήματα. Αξιοσημείωτο και το γεγονός πως το 69,9%, στην ίδια μέτρηση, θεωρεί ότι η κυβέρνηση έχει λάβει λιγότερα μέτρα για την συγκράτηση των τιμών από όσα επιτρέπει η κατάσταση της ελληνικής οικονομίας.

• Δεν περνά απαρατήρητο στο εσωτερικό της Ν.Δ πως ένα δεξιό κομμάτι έχει διαφωνήσει με το πρόσφατο νομοσχέδιο και την ισότητα στον πολιτικό γάμο (κάτι που αποτυπώθηκε και στην ψηφοφορία στη Βουλή). Ουσιαστικά υπάρχει και ένα τμήμα γαλάζιων βουλευτών που κοιτάνε κυρίως προς ένα πιο συντηρητικό ακροατήριο και επιθυμούν τα ανοίγματα προς το κέντρο να γίνονται με .. μέτρο για να μη χαθούν παραδοσιακοί ψηφοφόροι.

Το νομοσχέδιο για τα ομόφυλα ζευγάρια υπενθυμίζεται πως είχε καταψηφίσει ο πρώην πρωθυπουργός Αντώνης Σαμαράς, ο οποίος το Δεκέμβριο είχε εκφράσει την αντίθεσή του και με την τροπολογία για τους μετανάστες. Μάλιστα την Παρασκευή, μιλώντας σε συνέδριο της «Καθημερινής», αναφέρθηκε στα εθνικά θέματα και σημείωσε πως ο διάλογος είναι πάντα γόνιμος και θετικός. Ωστόσο, συμπλήρωσε ότι η λέξη «συναίνεση» και με τα τρία κόμματα και μέσα στην κυβέρνηση μυρίζει «διάθεση συνθηκολόγησης και όχι συναίνεσης». «Γιατί ζητάς τη συναίνεση των άλλων κομμάτων; Κυβέρνηση δεν είσαι;» διερωτήθηκε σε διευκρινιστική ερώτηση για την αναφορά του (σε σχέση και με τα όσα είχε πει σε προηγούμενο πάνελ η Ντόρα Μπακογιάννη).

Με την Ντόρα Μπακογιάννη να απαντά σε ανάρτηση της πως: εάν η αναζήτηση της αναγκαίας εθνικής συναίνεσης σε μείζονα θέματα εξωτερικής πολιτικής «μυρίζει διάθεση συνθηκολόγησης» κάτι δεν πάει καλά στο «βασίλειο της Δανιμαρκίας».

Τα διακυβεύματα και ο στόχος

«Ποιος μπορεί να υπερασπιστεί καλύτερα τις ελληνικές θέσεις και τα αιτήματα της κοινωνίας στις Βρυξέλλες» είναι ένα από τα βασικά ερωτήματα που μπαίνουν από κυβερνητικά και κομματικά στελέχη στο δρόμο προς τις ευρωεκλογές. Τα ίδια στελέχη σημειώνουν παράλληλα πως οι κάλπες αυτές δεν προσφέρονται για μηνύματα αδιαφορίας και ανέξοδης διαμαρτυρίας.

• Από την Πειραιώς σε καμία περίπτωση δεν θέλουν να υπάρξει εφησυχασμός και σημειώνεται πως το υψηλό ποσοστό που πέτυχε στις περσινές εθνικές εκλογές η Νέα Δημοκρατία δεν σημαίνει πως πρέπει να υπάρξει χαλαρότητα στις ευρωεκλογές, καθώς «το κοντέρ μηδενίζει ξανά».

Το επόμενο διάστημα θα αυξηθούν οι περιοδείες του Κυριάκου Μητσοτάκη, ο οποίος χθες επισκέφτηκε τον Ασπρόπυργo και στις 11 του μήνα αναμένεται να πάει στη Θεσσαλονίκη για το προσυνέδριο της Νέας Δημοκρατίας. Θα έχει προηγηθεί συνάντηση με τους αγρότες της Θεσσαλίας, με την κυβέρνηση να σημειώνει πως οι δίαυλοι επικοινωνίας παραμένουν ανοιχτοί με στόχο την ενίσχυση του πρωτογενούς τομέα της οικονομίας.

Ιδιαίτερη έμφαση δίνεται από το Μαξίμου και στην προσέγγιση του δύσκολου κοινού των 20ρηδων και ο Κυριάκος Μητσοτάκης, μίλησε την Παρασκευή στο συνέδριο της ΔΑΠ. Από τη Νέα Δημοκρατία εστιάζουν σε μια σειρά δράσεων για τις νεότερες ηλικίες, όπως για παράδειγμα το πρόγραμμα «Σπίτι μου», η αύξηση του κατώτατου μισθού (που θα κλειδώσει μέσα στο μήνα) αλλά και η δημιουργία νέων θέσεων εργασίας. Μάλιστα από τον Ασπρόπυργο ο πρωθυπουργός αναφέρθηκε στις επενδύσεις που γίνονται και στο στόχο για την δημιουργία καλοπληρωμένων θέσεων εργασίας για τους νέους, ενώ επανέλαβε πως συνεχίζεται η μάχη για την μείωση των τιμών.

Τι γίνεται στην αριστερά και την κεντροαριστερά

Οι μετρήσεις καταγράφουν ιδιαίτερα ενδιαφέροντα δημοσκοπικά ευρήματα . Τέσσερα κόμματα – ΠΑΣΟΚ, ΣΥΡΙΖΑ, ΚΚΕ και Ελληνική Λύση – βρίσκονται σχεδόν σε απόσταση αναπνοής μεταξύ τους, διεκδικώντας, όπως αποτυπώνουν οι μετρήσεις, την δεύτερη θέση στις ευρωεκλογές. Το ΠΑΣΟΚ δείχνει να είναι το φαβορί να είναι εκείνο δεύτερο κόμμα αλλά δείχνει καθηλωμένο στις μετρήσεις. Ο ΣΥΡΙΖΑ προσπαθεί να ισορροπήσει από τους εσωκομματικούς κλυδωνισμούς χωρίς να βγαίνει κερδισμένος δημοσκοπικά από τις εξελίξεις στο «εκρηκτικό» συνέδριο του. Σε αυτή την στροφή ο κερδισμένος της παρτίδας είναι η Ελληνική Λύση που αυξάνει σημαντικά τις δυνάμεις της στις δημοσκοπήσεις.

H Opinion Poll (Action 24) δείχνει ότι για τη δεύτερη θέση τα πράγματα είναι οριακά για 4 κόμματα: ο ΣΥΡΙΖΑ 11,9%, το ΠΑΣΟΚ 13,9%, το ΚΚΕ 10,1% και η Ελληνική Λύση 10,2%. Αντίστοιχο ντέρμπι με τέσσερις διεκδικητές να βρίσκονται μια ανάσα μεταξύ τους, διεκδικώντας την δεύτερη θέση κατέγραψε και η δημοσκόπηση της MRB. Στην πρόθεση ψήφου για τις ευρωεκλογές προηγείται η ΝΔ με 28% και ακολουθούν: ΠΑΣΟΚ: 9,7%, ΣΥΡΙΖΑ: 8,8%, Ελληνική Λύση: 7,5%, ΚΚΕ: 7%. Η πρόθεση ψήφου, με αναγωγή στο σύνολο για τις ευρωεκλογές φέρνει την ΝΔ στο 36,2%, το ΠΑΣΟΚ στο 12.5%, τον ΣΥΡΙΖΑ στο 11,4%, την Ελληνική Λύση στο 9,7% και το ΚΚΕ στο 9%.

Την ίδια ώρα και ενώ η Αριστερά και η Κεντροαριστερά διανύει περίοδο ανακατάξεων και υποχώρησης στο εκλογικό σώμα έλες οι κινήσεις, δείχνουν ότι μετά τις ευρωεκλογές θα υπάρξουν ανακατατάξεις με την εξέλιξη του ευρύτερου διάλογου για το ευρύτερο προοδευτικό στρατόπεδο.

Ο Αλέξης Τσίπρας προχώρησε για πρώτη φορά σε αυτοκριτική για οριακές επιλογές της κυβέρνησής του, ο Στέφανος Κασσελάκης πορεύεται προς τις ευρωεκλογές επιχειρώντας να αποτρέψει την αμφισβήτησή του, ενώ ο Αλέξης Χαρίτσης αναζητά την υπέρβαση του παρελθόντος και μια θέση για το επίσημα ιδρυθέν κόμμα του.

Τα αποτελέσματα του Συνεδρίου στον ΣΥΡΙΖΑ δείχνουν επίσης πως το διαζύγιο του κόμματος με τον ιδρυτή του είναι πλέον δεδομένο. Και απο τα όσα είπε ο Αλέξης Τσίπρας στο συνέδριο της Καθημερινής δείχνει επίσης και τις προθέσεις του.

Για πρώτη φορά μίλησε επικριτικά για κεντρικές επιλογές της ίδιας της κυβέρνησής του, μιλώντας για «ατυχείς χειρισμούς» στα θέματα της αδειοδότησης των τηλεοπτικών σταθμών και του σκανδάλου Novartis.

Χωρίς να πραγνωρίζεται το γεγονός ότι ως επικεφαλής της δικής του κυβέρνησης έγιναν όλα αυτά τίθεται καταρχάς το ερώτημα: Κρατά σαφείς αποστάσεις από πρόσωπα όπως ο Νίκος Παππάς, ο Δημήτρης Παπαγγελόπουλος ή ο Παύλος Πολάκης, που χειρίστηκαν τις υποθέσεις αυτές με όξυνση;

Και το βασικότερο: Οι μελλοντικές του παρεμβάσεις θα συνεισφέρουν στον διάλογο που αναπόφευκτα θα ξεκινήσει μετά τις ευρωεκλογές, είτε αυτός παραμείνει άτυπος είτε γίνει επίσημος;

• Στον ΣΥΡΙΖΑ ο Στέφανος Κασσελάκης με μια διάθεση σαφούς αποστασιοποίησης από το παρελθόν προχώρησε σε περιορισμένες αλλαγές στην Κ.Ο., ώστε να αποφύγει συγκρούσεις.

Ο Παύλος Πολάκης από τον συντονισμό των ΕΠΕΚΕ, πήγε στον Τομέα Διαφάνειας, από τον οποίο τον είχε απομακρύνει ο Αλέξης Τσίπρας πριν έναν χρόνο. Και από την άλλη, «εμπλούτισε» το Εκτελεστικό Γραφείο με πρόσωπα που στην πλειοψηφία κινούνται στο περιβάλλον του.

Ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ επιμένει πως πλέον έχει εντολή από το συνέδριο να παραμείνει στη θέση του μέχρι τις εθνικές εκλογές και εκτιμά πως στις ευρωεκλογές το κόμμα του θα ξεπεράσει το 17%. Είναι προφανές ότι παίρνει θέση για την κριτική μετά τις ευρωεκλογές και το blame game που μετά βεβαιότητας θα στηθεί από τους εσωκομματικούς του αντιπάλους. Στο πλαίσιο εντάσσεται και η δήλωσή του πως δεν επιθυμεί την αλλαγή του ονόματος του κόμματος, παρά το γεγονός ότι ο ίδιος συμπεριέλαβε το ζήτημα στο επίμαχο ερωτηματολόγιο.

Ερωτήματα για το αν οι προθέσεις του είναι ειλικρινείς αποτελεί και η πρόσφατη τοποθέτησή στον ΑΝΤ1 ότι η ιδεολογία του ΣΥΡΙΖΑ είναι πλέον συμπαγής και πρεσβεύει μεταξύ άλλων «ανοιχτές αγορές» και «στιβαρή εθνική άμυνα». Πολιτικές και επισημάνσεις μακριά από το παρελθόν του ΣΥΡΙΖΑ αλλά και από τις αποφάσεις του συνεδρίου.

• Στην Ιδρυτική Συνδιάσκεψη της Νέας Αριστεράς υπήρξε ικανοποίηση όταν ο Αλέξης Χαρίτσης έλεγε ότι «φτιάχνουμε το νέο κόμμα της Αριστεράς» σηματοδοτώντας την υπέρβαση του ΣΥΡΙΖΑ.

Στη Νέα Αριστερά διαβάζουν τις αναλύσεις των δημοσκόπων που καταγράφουν πως διαφαίνεται η δημιουργία ενός πυρήνα ψηφοφόρων, που μπορεί να της δώσει εκπροσώπηση στην ευρωβουλή. Αν οι πολιτικοί στόχοι επιτευχθούν εξαρτώνται εν πολλοίς από την επιτυχία του κόμματος στις προσεχείς ευρωεκλογές.

Ο πρόεδρος του κόμματος δέχτηκε θερμό χειροκρότημα όταν είπε ότι «στη Νέα Αριστερά δεν ψάχνουμε για αντίπαλο στις γραμμές μας για να μονομαχήσουμε και να επιβεβαιώσουμε το εγώ μας. Ο δικός μας πολιτικός αντίπαλος είναι ένας: ο κύριος Μητσοτάκης».

Η Νέα Αριστερά κρατά ασφαλώς στοιχεία την κυβερνητική εμπειρία επί ΣΥΡΙΖΑ. Στο σχέδιο της Ιδρυτικής Διακήρυξης αναφέρεται: «Διατηρούμε την θετική παρακαταθήκη των μεγάλων τομών και επιτυχιών εκείνης της περιόδου: την έξοδο από την εποχή των Μνημονίων, τα ριζικά μέτρα κοινωνικής πολιτικής, τη Συμφωνία των Πρεσπών».

Ωστόσο, υπάρχουν δύσκολα στοιχήματα, που αναγνωρίζουν οι κορυφαίοι της Νέας Αριστεράς. Αρχικά πρέπει να υπάρξει αναστοχασμός για όσα «πλήγωσαν και υπονόμευσαν εντέλει το αξιακό και πολιτικό φορτίο της Αριστεράς», όπως αναφέρεται στο ίδιο κείμενο. Αφετέρου, προέχει η διεύρυνση του κόμματος με πρόσωπα και δυνάμεις που δεν βρίσκονταν στον ΣΥΡΙΖΑ ποτέ ή απείχαν εδώ και χρόνια. Σε αυτή την κατεύθυνση η προσθήκη του Γαβριήλ Σακελλαριδη στις τάξεις της Νέας Αριστεράς λειτουργεί τροχιοδεικτικά σε αυτήν την κατεύθυνση.

Όπως και να’ χει η Νέα Αριστερά αναζητά ρόλο καταλύτη στην προγραμματική συζήτηση των προοδευτικών δυνάμεων μετά τις ευρωκλογές. Η οποία πλέον αποτελεί επιτακτική πολιτική εξέλιξη.