Guardian-BBC: Ο εμφύλιος των στρατηγών- Τι συμβαίνει στο Σουδάν και τι διακυβεύεται

Εμφύλιο πόλεμο στο Σουδάν απειλεί να πυροδοτήσει η μάχη εξουσίας μεταξύ των δύο πιο ισχυρών στρατιωτικών της χώρας, που αγνοούν τις διεθνείς εκκλήσεις για κατάπαυση πυρός.

Ο στρατηγός Νταγκάλο, επικεφαλής των παραστρατιωτικών RSF (κατηγορήθηκαν για εθνοκάθαρση στο Νταρφούρ το 2013.) και αντιπρόεδρος της μεταβατικής κυβέρνησης που ανατράπηκε με πραξικόπημα τον Οκτώβριο, επιχειρεί -από το Σάββατο- να ανατρέψει τον στρατηγό Aλ Μπουρχάν (φωτό επάνω/ πηγή: Nigrizia), αρχηγό της χούντας και de facto πρόεδρο της χώρας. Ο Νταγκάλο κατηγορεί τον Aλ Μπουρχάν ότι αρνείται να σχηματίσει μικτή κυβέρνηση με συμμετοχή πολιτικών όπως ήταν η αρχική συμφωνία τους. Μέχρι χθες στην πρωτεύουσα, Χαρτούμ, είχαν σκοτωθεί περίπου 100 άμαχοι και 47 στρατιώτες ενώ υπήρχαν σχεδόν 1.000 τραυματίες.

Οι συγκρούσεις μεταξύ του στρατού του Σουδάν και της κύριας παραστρατιωτικής δύναμης της χώρας έχουν αφήσει , μέχρι τώρα, τουλάχιστον 56 νεκρούς, ενώ ο έλεγχος του προεδρικού μεγάρου και του διεθνούς αεροδρομίου στο Χαρτούμ είναι αμφίβολος μετά από αμφισβητούμενες αξιώσεις και από τις δύο πλευρές, σε μάχες που απειλούν να αποσταθεροποιήσουν το Σουδάν και την ευρύτερη περιοχή .

Τι κρύβεται πίσω από τη μάχη;

Οι συγκρούσεις ξέσπασαν εν μέσω μιας διαμάχης για την εξουσία μεταξύ των δύο βασικών φατριών του στρατιωτικού καθεστώτος του Σουδάν, όπως αναφέρει σε εκτενή ανάλυσή του ο Guardian.

Οι σουδανικές ένοπλες δυνάμεις είναι γενικά πιστές στον στρατηγό Abdel Fattah al-Burhan, τον de facto ηγέτη της χώρας, ενώ οι παραστρατιωτικοί των Δυνάμεων Ταχείας Υποστήριξης (RSF), μια συλλογή πολιτοφυλακών, ακολουθούν τον πρώην πολέμαρχο στρατηγό Μοχάμεντ Χαμντάν Νταγκάλο, γνωστό ως Χεμένττι. .

Ο αγώνας για την εξουσία έχει τις ρίζες του στα χρόνια πριν από την εξέγερση του 2019 που ανέτρεψε τον δικτατορικό ηγέτη Omar al-Bashir , ο οποίος δημιούργησε τρομερές δυνάμεις ασφαλείας τις οποίες έθεσε σκόπιμα ο ένας εναντίον του άλλου.

Όταν μια προσπάθεια μετάβασης σε μια δημοκρατική κυβέρνηση υπό την ηγεσία των πολιτών υποχώρησε μετά την πτώση του Μπασίρ, μια τελική αναμέτρηση φάνηκε αναπόφευκτη, με διπλωμάτες στο Χαρτούμ να προειδοποιούν στις αρχές του 2022 ότι φοβούνταν ένα τέτοιο ξέσπασμα βίας. Τις τελευταίες εβδομάδες, οι εντάσεις έχουν αυξηθεί περαιτέρω.
Οι ένοπλες δυνάμεις του Σουδάν είναι σε γενικές γραμμές πιστές στον στρατηγό Abdel Fattah al-Burhan, τον de facto ηγέτη της χώρας.

Πώς αναπτύχθηκαν οι στρατιωτικές αντιπαλότητες;

Η RSF ιδρύθηκε από τον Μπασίρ για να συντρίψει μια εξέγερση στο Νταρφούρ που ξεκίνησε πριν από περισσότερα από 20 χρόνια λόγω της πολιτικής και οικονομικής περιθωριοποίησης του τοπικού πληθυσμού από την κεντρική κυβέρνηση του Σουδάν. Οι RSF ήταν επίσης γνωστοί με το όνομα Janjaweed, το οποίο συνδέθηκε με εκτεταμένες φρικαλεότητες.

Το 2013, ο Μπασίρ μετέτρεψε τους Janjaweed σε μια ημι-οργανωμένη παραστρατιωτική δύναμη και έδωσε στους ηγέτες τους στρατιωτικές τάξεις πριν τους αναπτύξει για να συντρίψουν μια εξέγερση στο Νότιο Νταρφούρ και στη συνέχεια στείλει πολλούς να πολεμήσουν στον πόλεμο στην Υεμένη και αργότερα στη Λιβύη.

Οι RSF, με επικεφαλής τον Hemedti, και οι τακτικές στρατιωτικές δυνάμεις υπό τον Μπουρχάν συνεργάστηκαν για να εκδιώξουν τον Μπασίρ το 2019. Στη συνέχεια, οι RSF διέλυσαν μια ειρηνική κατάληψη που πραγματοποιήθηκε μπροστά από το στρατιωτικό αρχηγείο στο Χαρτούμ, σκοτώνοντας εκατοντάδες ανθρώπους και βίασαν δεκάδες άλλους .

Μια συμφωνία κατανομής της εξουσίας με τους αμάχους που ηγήθηκαν των διαδηλώσεων κατά του Μπασίρ, η οποία υποτίθεται ότι θα επιφέρει μια μετάβαση προς μια δημοκρατική κυβέρνηση, διακόπηκε από πραξικόπημα τον Οκτώβριο του 2021.

Το πραξικόπημα επανέφερε τον στρατό στην εξουσία, αλλά αντιμετώπισε εβδομαδιαίες διαμαρτυρίες, ανανεωμένη απομόνωση και βαθύτερα οικονομικά δεινά. Ο Χεμέντι αιωρήθηκε πίσω από το σχέδιο για μια νέα μετάβαση, φέρνοντας στην επιφάνεια τις εντάσεις με τον Μπουρχάν.

Ο Hemedti έχει τεράστιο πλούτο που προέρχεται από την εξαγωγή χρυσού από παράνομα ορυχεία και διοικεί δεκάδες χιλιάδες βετεράνους που έχουν σκληραγωγηθεί στη μάχη. Εδώ και καιρό αμφισβητούσε τη θέση του ως επίσημου αναπληρωτή στο κυβερνών συμβούλιο του Σουδάν.

To ΒΒC περιγράφει την κατάσταση στο Σουδάν και τους πρωταγωνιστές

Οι μάχες που έχουν ξεσπάσει στην πρωτεύουσα του Σουδάν, Χαρτούμ, και αλλού στη χώρα είναι άμεσο αποτέλεσμα ενός φαύλου αγώνα εξουσίας εντός της στρατιωτικής ηγεσίας της χώρας.

Οι συγκρούσεις γίνονται μεταξύ του τακτικού στρατού και μιας παραστρατιωτικής δύναμης που ονομάζεται Δυνάμεις Ταχείας Υποστήριξης (RSF).
Το Σουδάν βρίσκεται στη βορειοανατολική Αφρική και είναι μια από τις μεγαλύτερες χώρες της ηπείρου, καλύπτοντας 1,9 εκατομμύρια τετραγωνικά χιλιόμετρα.

Είναι επίσης μία από τις φτωχότερες χώρες στον κόσμο, με τα 46 εκατομμύρια κατοίκους της να ζουν με μέσο ετήσιο εισόδημα 750 $ (£606) το κεφάλι .

Ο πληθυσμός του Σουδάν είναι κατά κύριο λόγο μουσουλμάνοι και οι επίσημες γλώσσες της χώρας είναι τα αραβικά και τα αγγλικά.

Ποιος πολεμάει ποιον στο Σουδάν;

Από το πραξικόπημα του 2021 , το Σουδάν διοικείται από ένα συμβούλιο στρατηγών, με επικεφαλής τους δύο στρατιωτικούς στο επίκεντρο αυτής της διαμάχης:
Έχουν διαφωνήσει για την κατεύθυνση στην οποία βαδίζει η χώρα και την προτεινόμενη κίνηση προς την πολιτική διακυβέρνηση.

Τα κυριότερα σημεία συγκρούσεων είναι τα σχέδια για τη συμπερίληψη των 100.000 RSF στον στρατό και ποιος θα ηγηθεί στη συνέχεια της νέας δύναμης.

Γιατί ξεκίνησαν τώρα οι μάχες στο Σουδάν;

Η βία ακολουθεί τις ημέρες έντασης, καθώς μέλη των RSF αναδιατάχθηκαν σε όλη τη χώρα την περασμένη εβδομάδα σε μια κίνηση που ο στρατός θεώρησε ως απειλή.

Υπήρχε κάποια ελπίδα ότι οι συνομιλίες θα μπορούσαν να επιλύσουν την κατάσταση, αλλά δεν συνέβησαν ποτέ.

Αμφισβητείται ποιος έριξε τον πρώτο πυροβολισμό το πρωί του Σαββάτου, αλλά οι μάχες έκτοτε κλιμακώθηκαν σε διάφορες περιοχές της χώρας με σχεδόν 100 πολίτες να πεθαίνουν, σύμφωνα με ένα σουδανικό συνδικάτο γιατρών.
Παρόλο που η σύγκρουση φαίνεται να αφορά τον έλεγχο βασικών εγκαταστάσεων, μεγάλο μέρος της συμβαίνει σε αστικές περιοχές και οι άμαχοι έχουν γίνει τα ακούσια θύματα.

Δεν είναι ακριβώς σαφές πού βρίσκονται οι βάσεις των RSF, αλλά φαίνεται ότι τα μαχητικά τους έχουν μετακινηθεί σε πυκνοκατοικημένες περιοχές.

Η σουδανική αεροπορία έχει εξαπολύσει αεροπορικές επιδρομές στην πρωτεύουσα, μια πόλη άνω των έξι εκατομμυρίων κατοίκων, η οποία είναι πιθανό να έχει οδηγήσει σε απώλειες αμάχων.

Υπήρξε μια σύντομη παύση στις μάχες την Κυριακή, που συμφωνήθηκε και από τις δύο πλευρές, για να επιτραπεί στους ανθρώπους να ξεφύγουν από τις μάχες.

Τι είναι οι Δυνάμεις Ταχείας Υποστήριξης;

Η RSF ιδρύθηκε το 2013 και έχει τις ρίζες της στη διαβόητη πολιτοφυλακή Janjaweed που πολέμησε βάναυσα τους αντάρτες στο Νταρφούρ, όπου κατηγορήθηκαν για εθνοκάθαρση.

Από τότε, ο στρατηγός Dagalo έχει δημιουργήσει μια ισχυρή δύναμη που έχει παρέμβει σε συγκρούσεις στην Υεμένη και τη Λιβύη. Έχει επίσης αναπτύξει οικονομικά συμφέροντα, συμπεριλαμβανομένου του ελέγχου ορισμένων από τα ορυχεία χρυσού του Σουδάν.

Η RSF έχει κατηγορηθεί για παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, συμπεριλαμβανομένης της σφαγής περισσότερων από 120 διαδηλωτών τον Ιούνιο του 2019.

Μια τόσο ισχυρή δύναμη εκτός του στρατού έχει θεωρηθεί ως πηγή αστάθειας στη χώρα.