Τουρκία: Το παρασκήνιο της επίσπευσης των εκλογών για τις 14 Μαϊου και η “κρυφή” παράμετρος των F16

Η επίσπευση των εκλογών από τον Ταγίπ Ερντογάν έχει μία οικονομική λογική (να προλάβει επιδείνωση της πάσχουσας οικονομίας), μία πολιτική λογική (να εκμεταλλευθεί την αδυναμία της αντιπολίτευσης να βρει εγκαίρως έναν δικό της, κοινό υποψήφιο) αλλά και μία λογική υπέρβασης του συνταγματικού ορίου των δύο θητειών, ώστε να μπορέσει ο Ερντογάν να είναι υποψήφιος για τρίτη φορά, λόγω της πρόωρης διάλυσης της Βουλής.

Σύμφωνα με τις δηλώσεις Ερντογάν, οι πρώτες εκλογές θα διεξαχθούν στις 14 Μαϊου και οι δεύτερες (εάν δεν προκύψει απόλυτη πλειοψηφία, κάτι που είναι σχεδόν βέβαιο) στις αρχές Ιουλίου.

Για να παρακαμφθεί το Σύνταγμα, θα πρέπει η Βουλή να αυτοδιαλυθεί και να μην τη διαλύσει ο ίδιος ο πρόεδρος. Και για την αυτοδιάλυση απαιτείται πλειοψηφία 360 εδρών ενώ ο κυβερνητικός συνασπισμός διαθέτει 334 -άρα χρειάζεται συνδρομή από κάποιους της αντιπολίτευσης.

Πώς μπορεί να διαλυθεί η Βουλή

Η προκήρυξη πρόωρων εκλογών στις σημερινές συνθήκες στην Τουρκία είναι ένα σύνθετο ζήτημα. Σύμφωνα με το Τουρκικό Σύνταγμα υπάρχουν δύο δρόμοι: Είτε διαλύει τη Βουλή ο Πρόεδρος και προκηρύσσει εκλογές, αλλά τότε δεν μπορεί να είναι εκ νέου υποψήφιος, είτε η Βουλή αποφασίζει τη διάλυση της και την προκήρυξη εκλογών. Στην περίπτωση αυτή απαιτείται αυξημένη πλειοψηφία 360 εδρών, όμως ο κυβερνητικός συνασπισμός διαθέτει 334 βουλευτές. Επομένως θα πρέπει να υπάρξει συνεργασία με την Αντιπολίτευση ή με μέρος της. Σε κάθε περίπτωση η διάλυση της Βουλής πρέπει να γίνει 60 ημέρες πριν από την ημερομηνία των εκλογών.

Η παράμετρος των F16

Σημαντικός κρίκος στην προεκλογική αλυσίδα ήταν η χθεσινή επίσκεψη Τσαβούσογλου στην Ουάσιγκτον και η συνάντησή του με τον Αμερικανό υπουργό Εξωτερικών Μπλίνκεν. Η τουρκική πλευρά θα ήθελε να πάρει ρητή διαβεβαίωση για τα F-16, έστω και αν κανείς δεν μπορεί να της προεξοφλήσει τη συμφωνία του Κογκρέσου, χωρίς παράλληλα να κάνει η ίδια παραχωρήσεις (τουλάχιστον μέχρι τις εκλογές) στην αμερικανική απαίτηση για επικύρωση της διεύρυνσης του ΝΑΤΟ. Τα F-16 μνημονεύθηκαν με έμφαση από τον Τσαβούσογλου, στις δηλώσεις του πριν τις συνομιλίες

Κοινή δήλωση Τουρκίας-ΗΠΑ μετά τη συνάντηση Τσαβούσογλου – Μπλίνκεν στην Ουάσιγκτον

Ο Υπουργός Εξωτερικών Μεβλούτ Τσαβούσογλου και ο Υπουργός Εξωτερικών Άντονι Μπλίνκεν πραγματοποίησαν την τέταρτη συνάντηση του Στρατηγικού Μηχανισμού Τουρκίας-ΗΠΑ στις 18 Ιανουαρίου 2023 στην Ουάσιγκτον. Ο Τούρκος αναπληρωτής υπουργός Εξωτερικών Σεντάτ Ονάλ συναντήθηκε επίσης με την υφυπουργό Εξωτερικών για Πολιτικές Υποθέσεις Βικτόρια Νούλαντ υπό την αιγίδα του Στρατηγικού Μηχανισμού. Οι δύο πλευρές διεξήγαγαν εκτενή διάλογο για ένα ευρύ φάσμα τομέων διμερούς συνεργασίας και τόνισαν τη σημασία της εταιρικής μας σχέσης ως σύμμαχοι του ΝΑΤΟ.

Ο υπουργός Τσαβούσογλου και ο υπουργός Μπλίνκεν βασίστηκαν στη συνεργασία και στις διυπηρεσιακές συζητήσεις υπό την ηγεσία ανώτερων αξιωματούχων του τουρκικού υπουργείου Εξωτερικών και του αμερικανικού υπουργείου Εξωτερικών στις 17 Ιανουαρίου 2023 στην Ουάσιγκτον.

Ο Υπουργός Τσαβούσογλου και ο Υπουργός Μπλίνκεν επανέλαβαν τη δέσμευσή τους για μια συγκεκριμένη και προσανατολισμένη στα αποτελέσματα θετική διμερή ατζέντα. Συζήτησαν την ενίσχυση της αμυντικής εταιρικής σχέσης Τουρκίας-ΗΠΑ, συμπεριλαμβανομένου του εκσυγχρονισμού του στόλου των F-16 της Τουρκίας.

Ο Υπουργός Τσαβούσογλου και ο Υπουργός Μπλίνκεν υπογράμμισαν την απερίφραστη υποστήριξή τους στην κυριαρχία και την εδαφική ακεραιότητα της Ουκρανίας έναντι του απαράδεκτου πολέμου της Ρωσίας και επιβεβαίωσαν την υποστήριξή τους στην εξεύρεση λύσης για τον τερματισμό του πολέμου. Οι Ηνωμένες Πολιτείες ευχαρίστησαν την Τουρκική Δημοκρατία για τον ρόλο της στη διαμεσολάβηση της Πρωτοβουλίας για τα σιτηρά της Μαύρης Θάλασσας και οι δύο πλευρές σχεδίασαν την ανάγκη να λειτουργήσει αυτός ο σωτήριος μηχανισμός με τον ρυθμό που απαιτείται για την κάλυψη της παγκόσμιας ζήτησης σιτηρών.

Ο Υπουργός Τσαβούσογλου και ο Υπουργός Μπλίνκεν αποφάσισαν να αυξήσουν τον συντονισμό και τη συνεργασία για την προώθηση της ειρήνης στον Νότιο Καύκασο.

Ο Υπουργός Τσαβούσογλου και ο Υπουργός Μπλίνκεν συζήτησαν τρόπους ενίσχυσης του συντονισμού και της αλληλεγγύης του ΝΑΤΟ απέναντι στις τρέχουσες απειλές και προκλήσεις. Επαναβεβαίωσαν τη μακροχρόνια δέσμευσή τους στη συλλογική άμυνα ως Σύμμαχοι, καθώς και στην πολιτική ανοικτών θυρών του ΝΑΤΟ. Συζήτησαν την εφαρμογή του τριμερούς μνημονίου που υπέγραψαν η Φινλανδία, η Σουηδία και η Τουρκική Δημοκρατία για την προώθηση της αίτησης της Φινλανδίας και της Σουηδίας να ενταχθούν στη Συμμαχία του ΝΑΤΟ.

Ο Υπουργός Τσαβούσογλου και ο Υπουργός Μπλίνκεν συζήτησαν την κατάσταση στην Ανατολική Μεσόγειο και συμφώνησαν στη σημασία της διατήρησης της σταθερότητας και των διαύλων επικοινωνίας.

Ο Υπουργός Τσαβούσογλου και ο Υπουργός  Μπλίνκεν επανέλαβαν την ανάγκη καταπολέμησης της τρομοκρατίας σε όλες τις μορφές και εκδηλώσεις της. Στο πλαίσιο αυτό, η Τουρκική Δημοκρατία και οι Ηνωμένες Πολιτείες σχεδιάζουν να πραγματοποιήσουν διαβουλεύσεις για την καταπολέμηση της τρομοκρατίας στο πλαίσιο του Στρατηγικού Μηχανισμού, αξιοποιώντας την προϋπάρχουσα συνεργασία μέσω της επιβολής του νόμου και της ανταλλαγής πληροφοριών. Ο Υπουργός καταδίκασε για άλλη μια φορά την τρομοκρατική επίθεση της 13ης Νοεμβρίου 2022 στην Κωνσταντινούπολη και επιβεβαίωσε ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες συμπαραστέκονται στην Τουρκία στον αγώνα της κατά της τρομοκρατίας. Και οι δύο πλευρές σχεδίαζαν να διατηρήσουν στενό συντονισμό και συνεργασία στις προσπάθειες καταπολέμησης των τρομοκρατικών οργανώσεων, ιδίως του ISIS/Daesh και του PKK.

Συζήτησαν όλες τις πτυχές της συριακής κρίσης και επανέλαβαν τη δέσμευση της Τουρκίας και των Ηνωμένων Πολιτειών για μια πολιτική διαδικασία υπό την ηγεσία της Συρίας σύμφωνα με την απόφαση 2254 του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ. Χαιρέτισαν την πρόσφατη ψηφοφορία του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ για την επέκταση της διασυνοριακής παράδοσης ανθρωπιστικής βοήθειας στη Συρία. Οι δύο πλευρές ασχολήθηκαν επίσης με ευρύτερα ζητήματα στη Μέση Ανατολή και την Αφρική, συμπεριλαμβανομένης της ανάγκης οικοδόμησης περιφερειακής σταθερότητας και συνδέσεων μέσω αυξημένης οικονομικής συνεργασίας και συνεργασίας στον τομέα της ασφάλειας.

Ο Υπουργός Τσαβούσογλου και ο Υπουργός Μπλίνκεν εκτίμησαν τη συνεχή ανάπτυξη των διμερών εμπορικών σχέσεων Τουρκίας-ΗΠΑ. Επαναβεβαίωσαν τη σημασία της οικονομικής συνεργασίας και της αξιοποίησης των υφιστάμενων διμερών φόρουμ για τη στήριξη των περιφερειακών και παγκόσμιων οικονομικών ευκαιριών. Και οι δύο πλευρές ενέκριναν έναν διάλογο για το κλίμα και την ενέργεια για την προώθηση της ενεργειακής ασφάλειας και της μετάβασης προς ένα καθαρότερο ενεργειακό μέλλον.

Αποφάσισαν να συνεχίσουν τη δέσμευσή τους υπό την αιγίδα του Στρατηγικού Μηχανισμού για να επανεξετάσουν την πρόοδο και να διατηρήσουν τη δυναμική της θετικής διμερούς ατζέντας τους. Οι δύο πλευρές χαιρετίζουν την αύξηση των διμερών συναντήσεων, μεταξύ άλλων σε ανώτατο επίπεδο, στο πλαίσιο του Στρατηγικού Μηχανισμού.

Πηγή: K-Report