Ακροδεξιά στροφή στην Ιταλία μετά από 100 χρόνια: Συγχαρητήρια στη Μελόνι από Όρμπαν – Προβληματισμός στις Βρυξέλλες

Έκλεισαν οι κάλπες στην Ιταλία και σύμφωνα με τα πρώτα exit poll ανοίγει ο δρόμος στην Τζόρτζια Μελόνι για να γίνει η πρώτη γυναίκα πρωθυπουργός της χώρας. Η νίκη της σηματοδοτεί την πιο ακροδεξιά στροφή της πολιτικής σκηνής της Ιταλίας από την εποχή του φασίστα δικτάτορα Μπενίτο Μουσολίνι, πριν 100 χρόνια.

Σύμφωνα με τα πρώτα exit polls, η συμμαχία Αδελφών της Ιταλίας, Λέγκας του Βορρά και Φόρτσα Ιτάλια, λαμβάνει από 41 έως 45%.

Η προσέλευση στις κάλπες ήταν ιδιαιτέρως χαμηλή -μόλις στο 64,7% μέχρι το κλείσιμο των εκλογικών τμημάτων, σύμφωνα με το υπουργείο Εσωτερικών της Ιταλίας- δεδομένου ότι το εκλογικό σώμα αυξήθηκε κατά 3,8 εκατομμύρια μετά την αλλαγή στο ηλικιακό όριο για το δικαίωμα ψήφου. Στις εκλογές του 2018, η συμμετοχή είχε ανέλθει στο 74,2%.

Τα exit poll της ιταλικής τηλεόρασης Rai, της δημοσκοπικής εταιρίας Consorzio Opinio Italia, δείχνουν μια ξεκάθαρη νίκη του δεξιού συνασπισμού καθώς η εκτίμηση ψήφου έχει ως εξής:

Aδέλφια της Ιταλίας: 24%
Δημοκρατικό Κόμμα: 19%
Κίνημα Πέντε Αστέρων: 15,5%
Λέγκα του Βορρά: 10,5%
Φόρτσα Ιτάλια: 7%
Κεντρώα Συμμαχία Ρέντσι – Καλέντα: 7,5%
Ιταλική Αριστερά- Oικολόγοι: 4%
Περισσότερη Ευρώπη: 1,5%
Το κόμμα της Μελόνι χρειάζεται 104 έδρες για την πλειοψηφία της ιταλικής Γερουσίας.

Υπενθυμίζεται ότι οι κύριες συμμαχίες κομμάτων είναι το δεξιό-ακροδεξιό μέτωπο (με τα Αδέλφια της Ιταλίας, τη Λέγκα του Βορρά και τη Φόρτσα Ιτάλια) και το κεντροαριστερό (Δημοκρατικό Κόμμα, Περισσότερη Ευρώπη, Συμμαχία Οικολόγων και Ιταλικής Αριστεράς και Επιλογή Πολιτών).

Ως ανεξάρτητη δύναμη συμμετείχε στις εκλογές το Κίνημα Πέντε Αστέρων, ενώ τη στήριξη των πολιτών ζήτησαν επίσης τα κόμματα Ζωντανή Ιταλία και Δράση, τα οποία πρόσφατα δημιούργησαν τον λεγόμενο «Κεντρώο Πόλο».

Η εκτίμηση ψήφου στις συμμαχίες

Βουλή:

Συντηρητική συμμαχία: 43%
Κεντροαριστερά: 27,5%
Πέντε Αστέρια: 15,5%
Κεντρώος Πόλος: 7,5%
Γερουσία:

Συντηρητική συμμαχία: 43,5%
Κεντροαριστερά: 27,5%
Πέντε Αστέρια: 15,5%
Συμμαχία: Ρέντσι-Καλέντα 7,5%
Σε ό,τι αφορά την κατανομή εδρών, στην Βουλή τα exit poll δίνουν 242 έδρες στην δεξιά, 88 στην κεντροαριστερά και 46 στο Κίνημα Πέντε Αστέρων, ενώ 20 έδρες εξασφαλίζει ο κεντρώος Πόλος των Ρέντσι-Καλέντα.

Στην Γερουσία 121 έδρες θα έχει η συντηρητική συμμαχία, 43 η κεντροαριστερά, 24 τα Πέντε Αστέρια και 8 η κεντρώα παράταξη Ρέντσι-Καλέντα.

Η δεξιά συμμαχία εμφανιζόταν με σαφές προβάδισμα στις δημοσκοπήσεις από τότε που κατέρρευσε η κυβέρνηση του Μάριο Ντράγκι τον Ιούλιο. Το αποτέλεσμα φαίνεται να επιβεβαιώνει μια τεράστια άνοδο για τη Μελόνι, το κόμμα της οποίας έλαβε μόλις 4% στις τελευταίες εκλογές του 2018.

Από τα τελικά αποτελέσματα, που αναμένονται το πρωί της Δευτέρας, θα κριθεί το κατά πόσο η 45χρονη Μελόνι έχει πιθανότητες να σχηματίσει μια μακροχρόνια κυβέρνηση.

H αυτοαποκαλούμενη «χριστιανή μητέρα» -η κυβερνητική εμπειρία της οποίας περιορίστηκε σε μία θητεία ως υπουργός στην κυβέρνηση Μπερλουσκόνι το 2008- έχει μπροστά της τεράστιες προκλήσεις.

Όπως μεγάλο μέρος της Ευρώπης, η Ιταλία υποφέρει από ανεξέλεγκτο πληθωρισμό, ενώ μια ενεργειακή κρίση ελλοχεύει ενόψει χειμώνα, που συνδέεται άμεσα με τον πόλεμο στην Ουκρανία. Η ιταλική οικονομία, η τρίτη μεγαλύτερη στην ευρωζώνη, είναι επίσης επιβαρυμένη με χρέος ύψους 150% του ΑΕΠ.

Εδώ και τρία χρόνια η Τζόρτζια Μελόνι, η οποία ξεκίνησε την πολιτική της καριέρα σε μια μεταφασιστική οργάνωση νεολαίας και αργότερα έγινε ηγέτης του ακροδεξιού λαϊκιστικού κόμματος «Αδέλφια της Ιταλίας», επιχείρησε να καλλιεργήσει την εικόνα μιας μετριοπαθούς πολιτικού. Δεν τάχθηκε υπέρ της αποχώρησης της Ιταλίας από την ΕΕ και την ευρωζώνη, διαβεβαιώνοντας ότι επιδιώκει απλά την αναμόρφωσή τους.

Σε αντίθεση με άλλες ακροδεξιές πολιτικές δυνάμεις στην Ευρώπη καταδίκασε τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία και παράλληλα στήριξε τις κυρώσεις στην Ρωσία και την αποστολή στρατιωτικού οπλισμού στην Ουκρανία.

Η πολιτική της πλατφόρμα είναι γνώριμη σε όσους έχουν παρακολουθήσει την ακροδεξιά ρητορική τα τελευταία χρόνια: Αμφισβητεί ανοιχτά κοινωνικά δικαιώματα, τάσσεται κατά των αμβλώσεων, στοχεύει να περιορίσει τη μετανάστευση και διακηρρύσει ότι οι παραδοσιακές αξίες και ο τρόπος ζωής τελούν υπό επίθεση.

Δεν θα έπρεπε να εκπλήσσει το γεγονός ότι ένας από τους μεγαλύτερους θαυμαστές της είναι ο Στιβ Μπάνον, το πρόσωπο που «έχτισε» σε μεγάλο βαθμό την πολιτική ιδεολογία του πρώην προέδρου των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ και πιστώνεται ότι «γέννησε» το αμερικανικό κίνημα alt-right.

Ο γραμματέας της Λέγκα, Ματέο Σαλβίνι, είναι ο πρώτος πολιτικός αρχηγός που σχολίασε τα exit poll μετά τις χθεσινές βουλευτικές εκλογές στην Ιταλία.

«Η κεντροδεξιά έχει σαφές προβάδισμα, τόσο στην Βουλή, όσο και στην Γερουσία. Θα είναι μακριά νύχτα, αλλά θέλω ήδη να σας πω: Ευχαριστώ», ανέφερε.

Centrodestra in netto vantaggio sia alla Camera che al Senato!
Sarà una lunga notte, ma già ora vi voglio dire GRAZIE❤️💪

— Matteo Salvini (@matteosalvinimi) September 25, 2022

Ο πρόεδρος της Ιταλίας, Σέρτζιο Ματαρέλα, αναμένεται να «επιλέξει» ως πρωθυπουργό τον ηγέτη που έχει τις περισσότερες πιθανότητες να κερδίσει την υποστήριξη του κοινοβουλίου σε μια ψήφο εμπιστοσύνης. Ο Ματαρέλα έχει επίσης την επίσημη εξουσία να διορίζει υπουργούς, αν και γενικά διορίζονται κατόπιν σύστασης του νέου πρωθυπουργού.

Ενδέχεται να χρειαστούν αρκετές εβδομάδες προτού καθοριστεί η τελική μορφή του συνασπισμού και το κυβερνητικό του πρόγραμμα. Οι νέοι βουλευτές προβλέπεται να παραμείνουν στη θέση τους για πέντε χρόνια.

Προβληματισμός στις Βρυξέλλες

Η προοπτική μίας ιταλικής κυβέρνησης υπό την ακροδεξιά Μελόνι ανησυχεί τις Βρυξέλλες, κυρίως ως προς το θέμα των κυρώσεων κατά της Μόσχας, αλλά διπλωμάτες και ειδικοί δεν θεωρούν ότι η Ρώμη της δεξιάς/ακροδεξιάς συμμαχίας, του φαβορί των εκλογών της Κυριακής, θα αναλάβει το ρίσκο να αποποιηθεί το τεράστιο πακέτο των ευρωπαϊκών πόρων που εξασφάλισε η κυβέρνηση του Μάριο Ντράγκι.

«Δεν είναι η πρώτη φορά που κινδυνεύουμε να έρθουμε αντιμέτωποι με κυβερνήσεις που συγκροτούνται από κόμματα της άκρας δεξιάς ή της άκρας αριστεράς», υπενθύμισε την Παρασκευή ο Ευρωπαίος επίτροπος Δικαιοσύνης Ντιντιέ Ρεντέρ.

«Ας αφήσουμε στους ψηφοφόρους την επιλογή των εκπροσώπων τους. Θα αντιδράσουμε στις πράξεις της νέας κυβέρνησης και έχουμε εργαλεία στην διάθεσή μας», επισήμανε.

Ανάλογη αναφορά περί «εργαλειών» έκανε και η ίδια η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν.

«H δημοκρατία είναι σε διαρκή εξέλιξη. Ποτέ δεν τελειώνει, δεν μπορείς να βάλεις την δημοκρατία σε ένα κουτί και να την διατηρείς εκεί, χωρίς να κάνεις τίποτα. Εξαρτάται, όμως, από το πώς οι άνθρωποι την υπερασπίζουν. Θα δούμε πώς θα πάνε τελικά οι εκλογές στην Ιταλία. Είχαμε εκλογές και στην Σουηδία. Η προσέγγισή μου στο όλο θέμα είναι: θα συνεργαστούμε με κάθε δημοκρατική κυβέρνηση η οποία θα θελήσει να συνεργαστεί μαζί μας», ανέφερε η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, σύμφωνα με τη Repubblica.

«Θα δούμε, αν τα πράγματα οδεύσουν προς μια δύσκολη κατάσταση- μίλησα με τον ίδιο τρόπο για την Πολωνία και την Ουγγαρία- έχουμε τααναγκαία εργαλεία. Αν τα πράγματα πάνε προς την σωστή κατεύθυνση, τα άτομα στα οποία μια κυβέρνηση πρέπει να δίνει αναφορά, θα παίξουν σημαντικό ρόλο», ανέφερε η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.