Άρθρο του καθηγητή Γ. Ατσαλάκη – Αλγόριθμοι Τεχνητής Νοημοσύνης

“Τα κράτη ζουν από την οικονομία και επιβιώνουν από την ασφάλεια. Η Ελλάδα πρέπει να σχεδιάσει μια μακροχρόνια στρατηγική – ένα όραμα-  τουλάχιστον για τα επόμενα 30 χρόνια, προκειμένου να αυξήσει το πλούτο και την δύναμη της.  Χρειάζεται ισχυρό εκπαιδευτικό σύστημα να διδάσκει γνώσεις, δεξιότητες, ικανότητες και τους κανόνες ομαλής συμβίωσης και ανάπτυξης ώστε να στρατευθούν κάτω από μία στρατηγική ενωμένοι όλοι οι πολίτες.

Η στρατηγική αυτή θα οδηγήσει από την παραγωγή βασικών προϊόντων που ήδη παράγει, στην παραγωγή καινοτόμων προϊόντων και στην επινόηση νέων τεχνολογιών και αλγορίθμων. Χρειάζεται να αναπτύξει συστήματα κινήτρων και εμψύχωσης εκείνων που έχουν την ικανότητα να οδηγήσουν την χώρα προς αυτό το όραμα.

Η τεχνητή νοημοσύνη και οι συναφείς επιστημονικές, ερευνητικές και τεχνολογικές δυνατότητες θα πρέπει να είναι μέρος αυτής της στρατηγικής. Πολύ σύντομα θα υπάρχουν χώρες που θα «εισάγουν δεδομένα» (data) από άλλες χώρες θα τα επεξεργάζονται και θα τα ξανά-εξάγουν ως «έτοιμα προϊόντα» (π.χ. πολύπλοκες αποφάσεις βασισμένες στα δεδομένα) όπως γίνεται με τις πρώτες ύλες.

Η τεχνητή νοημοσύνη (AI) μπορεί να  φέρει επανάσταση σε τομείς όπως οι μεταφορές, η ενέργεια, η υγεία, η άμυνα, η παιδεία ο τουρισμός, η ναυτιλία η χρηματοοικονομική και σε πολλούς άλλους τομείς.

Με την χώρα μας  να διαθέτει υψηλής εκπαίδευσης πανεπιστημιακών αποφοίτων, είναι σε ιδανική θέση για να επωφεληθεί από αυτές τις δυνητικά προσοδοφόρες καινοτομίες.

Πρέπει να  βρεθούν κεφάλαια και να δημιουργηθεί  ένα Συμβούλιο Τεχνητής Νοημοσύνης, επιφορτισμένο με τον συντονισμό των προσπαθειών της χώρας στον τομέα αυτό ώστε να αξιοποιηθεί πλήρες το δυναμικό της. Είναι αξιοσημείωτο ότι το μεγαλύτερο μέρος των κονδυλίων της χώρας προορίζεται για την αντιμετώπιση μακροπρόθεσμης συντήρησης υφιστάμενων προγραμμάτων, με πολύ λίγα αφιερωμένα στην επένδυση σε καινοτομίες αιχμής. Η τεχνητή νοημοσύνη απαιτεί ελάχιστα κεφαλαία (δεν διαθέτουμε αλλά είναι εύκολο να βρεθούν) και πολύ υψηλά καταρτισμένο ανθρώπινο δυναμικό (διαθέτουμε σε αφθονία).

• Θα πρέπει  να αφυπνιστεί ο δημόσιος και ο ιδιωτικός τομέας  σχετικά με τις πιθανές χρήσεις της τεχνητής νοημοσύνης στην καθημερινή ζωή. Είναι άπειρες οι εφαρμογές της τεχνητής νοημοσύνης. Ενδεικτικά θα μπορούσαμε να αναφέρουμε μερικούς τομείς που θα μπορούσε να αναπτύξει η χώρα μας.

Η τεχνητή νοημοσύνη μπορεί να ενσωματώσει την εμπειρία και την τεχνογνωσία σε δίκτυα δρόμων, τραίνων, θαλάσσιων μεταφορών, δίκτυα ενέργειας κλπ. και να διευκολύνει την λήψη πολύπλοκων αποφάσεων.  Πρέπει να κατανοηθεί ο ρόλος της τεχνητής νοημοσύνης στην ασφάλεια των δικτύων ενέργειας, δεδομένης της αναμενόμενης αύξησης της ζήτησης από την υιοθέτηση του Διαδικτύου των Πραγμάτων και των ηλεκτρικών αυτοκινήτων, καθώς και των προκλήσεων που σχετίζονται με τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας.

Στο παγκόσμιο γεωπολιτικό περιβάλλον φαίνονται ολοένα και περισσότερες προκλήσεις που αντιμετωπίζουν  οι δημοκρατικές χώρες με προηγμένες οικονομίες, στην προσπάθεια τους να  επιδιώκουν ειρήνη, σταθερότητα και ασφάλεια. Η τεχνητή νοημοσύνη μπορεί να συμβάλει σε αυτήν την προσπάθεια με την επινόηση «έξυπνων αυτόνομων» λιγότερο δαπανηρών αμυντικών συστημάτων (σμήνη drones κλπ.), με την ενίσχυση της συνεργασίας σε θέματα ασφάλειας, τεχνολογίας και αμυντικής ικανότητας.

Στην νέα εποχή της «οικονομίας των δεδομένων» (Data economy), οι ψηφιακές τεχνολογίες και οι αλγόριθμοι ανάλυσης δεδομένων,  αναμένεται να έχουν τεράστια εξέλιξη, οι οποίοι  θα αφορούν την  ανάπτυξη αλγορίθμων τεχνητής νοημοσύνης που θα υποστηρίζουν κάθε είδους ανάλυσης δεδομένων για λήψη πολύπλοκων αποφάσεων. Οι δυνατότητες για την ανάπτυξη λογισμικού και μηχανών στην επίλυση προβλημάτων και στην εκτέλεση σύνθετων εργασιών χωρίς ανθρώπινη καθοδήγηση είναι άπειρες.

• Η τεχνητή νοημοσύνη μπορεί να βοηθήσει στην ανάπτυξη της  προληπτικής υγειονομικής περίθαλψης και της ιατρικής ακριβείας, η οποία θα προσαρμόζει την περίθαλψη βάσει του γενετικού προφίλ και των κλινικών ευρημάτων κάθε ασθενή. Επίσης θα συμβάλει σημαντικά στην θεραπεία των ασθενών στο σπίτι τους χωρίς να απαιτείται η νοσηλεία τους στο νοσοκομείο.
• Η τεχνητή νοημοσύνη μπορεί να βοηθήσει στην προσαρμογή των ζωτικών υποδομών και των οικιστικών προτύπων,  στην κλιματική αλλαγή και στις ακραίες καιρικές συνθήκες, τα οποία θα γίνουν, η νέα πραγματικότητα για πολλές χώρες τις  επόμενες  δεκαετίες.
• Η τεχνητή νοημοσύνη μπορεί να δώσει ώθηση σε καινοτομίες αιχμής ώστε να επιτευχθούν περισσότερα αποτελέσματα με λιγότερους πόρους, για να προσεγγιστεί η κλιματική ουδετερότητα, να μειωθεί η απώλεια της βιοποικιλότητας και να αντιμετωπιστεί η παγκόσμια πρόκληση που συνιστά η διαχείριση αποβλήτων.

Επίσης η τεχνητή νοημοσύνη μπορεί να δώσει λύση στην απαίτηση των  καταναλωτών  για αυξημένη διαφάνεια από οργανισμούς, κυβερνήσεις και επιστήμονες, και θα συμβάλλει στην  αντιμετώπιση της  διάδοσης της παραπληροφόρησης.

• Ο γρήγορος ρυθμός αλλαγών που σχετίζεται με την τεχνολογία δημιουργεί επίσης νέα δυναμική γύρω από την ηθική ανάπτυξη και τον ηθικό σχεδιασμό. Παράλληλα θα πρέπει να αντιμετωπιστούν και  οι κοινωνικο-οικονομική ηθική της τεχνολογικής εξέλιξης.

Η χώρα μας δίνοντας προτεραιότητα στην τεχνητή νοημοσύνη και άλλες προοδευτικές καινοτομίες στα αναπτυξιακά της σχέδια, θα μπορεί να σηματοδοτήσει την πρόθεση της να θέσει γερές βάσεις για μελλοντική επιτυχία που θα της εξασφαλίσει σημαντική επιρροή  στο παγκόσμια προσκήνιο. Εάν η χώρα μας  επιθυμεί  να τρέφει σοβαρές φιλοδοξίες να αντιμετωπίσει τα μακροχρόνια γεωπολιτικά της προβλήματα, πρέπει να επενδύσει χρήματα, για να καινοτομήσει με αιχμή την τεχνητή νοημοσύνη.”