Ταμείο Ανάκαμψης ΕΕ: 30,5 δισ. με άγνωστους όρους – Οι στόχοι της κυβέρνησης, οι ενστάσεις της αντιπολίτευσης

Η κατάθεση του εθνικού σχεδίου ανάκαμψης στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή την περασμένη Τρίτη ανοίγει τον δρόμο για την αξιοποίηση από την Ελλάδα των 30,5 δισ. ευρώ που δικαιούται από το Ταμείο Ανάπτυξης της ΕΕ. Η έγκριση του σχεδίου πρέπει να θεωρείται δεδομένη, καθώς η Κομισιόν έχει διαμηνύσει ότι δεν θέλει να κατατεθούν σχέδια, τα οποία θα αναγκαζόταν να απορρίψει.

Η πρόεδρος της Επιτροπής, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, εξέφρασε, άλλωστε, την ικανοποίησή της για το ελληνικό σχέδιο με ανάρτηση που έκανε στον λογαριασμό της στο Twitter.

• Ωστόσο η υλοποίηση του σχεδίου αποτελεί προϋπόθεση για τη χορήγηση των χρημάτων. Μάλιστα η αναίρεση μερών του σχεδίου που έχουν ήδη υλοποιηθεί, μπορεί να αποτελέσει αιτία για να ζητήσουν οι Ευρωπαίοι επιστροφή χρημάτων.

Ο ΣΥΡΙΖΑ εγκαλεί την κυβέρνηση:

-Για αδιαφάνεια κι έλλειψη δημοκρατικής διαβούλευσης στη διαμόρφωση του σχεδίου που θα κατατεθεί στην ΕΕ. Η διαβούλευση έτσι κι αλλιώς είναι απαραίτητη, πόσο μάλλον που το σχέδιο το οποίο θα καταθέσει η κυβέρνηση, θα δεσμεύσει τη χώρα για αρκετά χρόνια μετά τη λήξη της θητείας της κυβέρνησης Μητσοτάκη.

-Από όσα έχουν γίνει γνωστά, η κυβέρνηση βάζει στο σχέδιο για το Ταμείο μέτρα τα οποία ο ΣΥΡΙΖΑ θεωρεί ότι έχουν μνημονιακό χαρακτήρα. Χαρακτηριστικό παράδειγμα το «αντεργατικό» νομοσχέδιο Χατζηδάκη.

Σε δήλωσή της η Έφη Αχτσιόγλου ανέφερε:

«Η κυβέρνηση μας εγκλωβίζει σε ένα πλαίσιο νομοθετικών αλλαγών -χωρίς, μάλιστα, κανέναν διάλογο- που μια επόμενη κυβέρνηση δεν θα μπορεί να ακυρώσει χωρίς να επιβαρύνει οικονομικά τη χώρα.

Πιο χαρακτηριστικό είναι το παράδειγμα των εργασιακών, όπου η κυβέρνηση εντάσσει ως προαπαιτούμενα του ταμείου ανάκαμψης όλο το αντεργατικό πλαίσιο που υλοποιεί για τα ωράρια, τις απολύσεις, τις αποζημιώσεις, την ελαστικοποίηση.

Δεν είναι όμως μόνο τα εργασιακά, αφού η λίστα έργων της ΝΔ περιλαμβάνει γενναίες χρηματοδοτήσεις σε αμφιβόλου ποιότητας προγράμματα κατάρτισης από ιδιωτικά ΚΕΚ, αποκλεισμό των μικρομεσαίων επιχειρήσεων από τις χρηματοδοτήσεις και έργα ιδιωτικοποιήσεων στην υγεία. Το ζήτημα, λοιπόν, πόρρω απέχει από το να είναι απλώς διαδικαστικό. Είναι ζήτημα συνταγματικό, ζήτημα δημοκρατίας.»

Τα ορόσημα – στόχοι

Μετά την προκαταβολή ύψους 13% ή περίπου 4 δισ. ευρώ που αναμένεται να δοθεί με την έγκριση του σχεδίου στα μέσα του καλοκαιριού, οι εκταμιεύσεις των πόρων θα μπορούν να γίνονται έως δύο φορές κάθε χρόνο έως το 2026 που θα ολοκληρωθεί η λειτουργία του Ταμείου Ανάκαμψης.

Τα ορόσημα που θα καθορίσει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή το επόμενο δίμηνο θα αποτελούν δεσμευτικούς στόχους για την πρόοδο των μεταρρυθμίσεων και των επενδύσεων που προβλέπει το σχέδιο. Η εκταμίευση των πόρων, επομένως, από το 2022 θα προϋποθέτει την ικανοποιητική υλοποίηση μίας ομάδας ορόσημων και στόχων αναφορικά τόσο με τα έργα όσο και τις μεταρρυθμίσεις του εθνικού σχεδίου.

Όπως έχει αναφέρει η Επιτροπή, τα ορόσημα – στόχοι θα είναι ξεκάθαρα, ρεαλιστικά και επαληθεύσιμα και θα αποτυπωθούν σε νομικές συμβάσεις. Δεδομένου ότι το ελληνικό σχέδιο περιλαμβάνει 106 επενδυτικά προγράμματα και 67 μεταρρυθμίσεις, όπως δήλωσε ο αναπληρωτής υπουργός Οικονομικών, Θεόδωρος Σκυλακάκης που είναι αρμόδιος για το Ταμείο Ανάκαμψης, είναι φανερό ότι ο καθορισμός των ορόσημων θα είναι ένα απαιτητικό έργο. 

Τα κριτήρια της αξιολόγησης

Η εισήγηση της Κομισιόν στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, το οποίο θα έχει προθεσμία ενός μήνα για να δώσει την έγκρισή του στο σχέδιο, θα περιλαμβάνει και την αξιολόγηση του σχεδίου, η οποία θα γίνει με βάση 11 κριτήρια που προβλέπει ο κανονισμός του Ταμείου Ανάκαμψης.

Η αξιολόγηση θα αφορά κυρίως αν το σχέδιο:

• Αποτελεί μία ισορροπημένη απάντηση στην οικονομική και κοινωνική κατάσταση των χωρών – μελών,
• Λαμβάνει υπόψη τις συστάσεις της Επιτροπής για τις πολιτικές που πρέπει να ακολουθήσει η χώρα – μέλος,
• Προβλέπει τουλάχιστον το 37% της συνολικής δαπάνης για τους στόχους της κλιματικής αλλαγής.
• Αφιερώνει τουλάχιστον το 20% της συνολικής δαπάνης για την ψηφιακή μετάβαση,
• Συμβάλλει στην ενίσχυση του αναπτυξιακού δυναμικού, τη δημιουργία θέσεων απασχόλησης, τη θεσμική και κοινωνική ανθεκτικότητα της χώρας
• Δεν βλάπτει σημαντικά το περιβάλλον.

Έγκριση του κανονισμού του Ταμείου Ανάκαμψης από τα εθνικά κοινοβούλια

Για να δοθούν οι προκαταβολές του 13% θα πρέπει ο κανονισμός για τη λειτουργία του Ταμείου Ανάκαμψης να επικυρωθεί από τα κοινοβούλια των 27 χωρών της ΕΕ. Η έγκριση έχει δοθεί από τη μεγάλη πλειονότητα των χωρών – μελών, αλλά παραμένουν ακόμη πέντε χώρες που δεν το έχουν κάνει.

Το γερμανικό κοινοβούλιο είχε ψηφίσει τον κανονισμό αλλά δημιουργήθηκε εμπλοκή με την προσφυγή στο Συνταγματικό Δικαστήριο της χώρας κατά του Ταμείου Ανάκαμψης.

Η απόρριψη, ωστόσο, των ασφαλιστικών μέτρων από το δικαστήριο προϊδεάζει για μία απόρριψη της προσφυγής ως προς την ουσία της. Έτσι, η φον ντερ Λάιεν δήλωσε ότι είναι βέβαιη πως ο κανονισμός θα έχει εγκριθεί από όλες τις χώρες πριν την έγκριση των εθνικών σχεδίων.