“Ισχυρό ΕΣΥ, ισχυρό κράτος”: Επιστροφή στις ρίζες μιας νέας λαϊκής δεξιάς και στο βάθος εκλογές;

Το μήνυμα του Κυριάκου Μητσοτάκη δεν ήταν μόνο μία ακόμα προειδοποίηση προς τους πολίτες για την πιο κρίσιμη εβδομάδα της πανδημίας, όπως συμφωνούν όλοι οι επιστήμονες. Είναι αλήθεια πως όσα συμβούν ή δεν συμβούν στο πεδίο της εξάπλωσης του κοροναϊού, αυτές τις ημέρες και ενόψει της Κυριακής του Πάσχα, θα έχουν θετικό ή αρνητικό αντίκτυπο στον αριθμό των κρουσμάτων και των θυμάτων μέχρι το τέλος του μήνα και το πρώτο δεκαήμερο του Μαϊου.

Ανάλυση του Σεραφείμ Κοτρώτσου

Ενώ, λοιπόν, η κυβέρνηση σχεδιάζει αυτό που αποκαλείται “recovery plan” για την σταδιακή άρση των περιοριστικών μέτρων μέσα στον Ιούνιο, ο πρωθυπουργός έθεσε με το μήνυμά του και το πλαίσιο των οικονομικών και, πιθανώς, πολιτικών εξελίξεων τους επόμενους μήνες.

Έχει ιδιαίτερη σημασία να επισημάνει κανείς πως ο Κυριάκος Μητσοτάκης περίπου προεξόφλησε ένα δεύτερο κύμα της πανδημίας μετά το φθινόπωρο.

“Η πανδημία υποχωρεί. Αλλά είναι πολύ πιθανό να επιστρέψει τον επόμενο χειμώνα. Και πρέπει να μας βρει έτοιμους”, είπε χαρακτηριστικά.

Εκείνο, όμως, που έχει ακόμα μεγαλύτερο ενδιαφέρον είναι ότι το μήνυμα Μητσοτάκη θα μπορούσε να χαρακτηριστεί και μια μικρή “απολογία” των πολιτικών και ιδεολογικών αντιλήψεων που συνδέονται με την περίοδο από όταν ανέλαβε την ηγεσία της Ν.Δ και μια “επιστροφή στις ρίζες” της λαϊκής δεξιάς και του κοινωνικού φιλελευθερισμού.

Ουδέποτε ο κ. Μητσοτάκης έχει μιλήσει τόσο έντονα και τόσο καθαρά για ένα “ισχυρό (και σύγχρονο) κράτος”. Εξήγησε, βεβαίως, πως”όταν το κράτος δεν γίνεται λάφυρο της εξουσίας, τότε μετατρέπεται σε αληθινή «Πολιτεία». Όχι σε έναν κομματικό προορισμό. Αλλά σε μία ομπρέλα φροντίδας για όλους”. Ωστόσο η αντίληψη της ηγεσίας της Ν.Δ, τα τελευταία χρόνια, ήταν υπέρ της απόδοσης μεγαλύτερου μέρους των κρατικών δραστηριοτήτων στον ιδιωτικό τομέα. Μέχρι και λίγο καιρό πριν ξεσπάσει πανδημία, οι αρμόδιοι υπουργοί έκαναν λόγο για συμπράξεις του ιδιωτικού τομέα με το δημόσιο στον χώρο της υγείας, ενώ προβεβλημένοι βουλευτές και θιασώτες του στον χώρο των ΜΜΕ εισηγούνταν την περαιτέρω αφυδάτωση του δημοσίου συστήματος υγείας.

Τώρα, ένα μήνα μετά την καραντίνα, ο πρωθυπουργός μεταπηδά από στην αντίληψη περί “ισχυρού κράτους” και “ισχυρού ΕΣΥ”. Αποδέχεται, δε, ενόψει δευτέρου κύματος κοροναϊού, πλήρως την πρόταση του ΣΥΡΙΖΑ για την προσθήκη εκατοντάδων κλινών ΜΕΘ, χωρίς, ωστόσο, να αποδώσει την πατρότητα της ιδέας σε εκείνους που επιμένουν εδώ και εβδομάδες.

Έχει, επίσης, αξία πως περιέγραψε ο πρωθυπουργός τα διλήμματα της “επόμενης μέρας”:

“…Οι 155.000 μακροχρόνια άνεργοι της πατρίδας μας θα λάβουν έκτακτη οικονομική ενίσχυση 400 ευρώ. Προσοχή, όμως: Μέχρι σήμερα, θυσιάζουμε συνειδητά ένα μέρος της ευημερίας μας για να προστατεύσουμε την υγεία και την κοινωνική συνοχή. Γιατί η ύφεση το 2020 θα είναι μεγάλη. Ακόμα μεγαλύτερη, όμως, μπορεί να είναι η ανάκαμψη το 2021. Και, σε αντίθεση με το παρελθόν, σήμερα διαθέτουμε ένα μεγάλο πλεονέκτημα: Ένα τεράστιο απόθεμα αξιοπιστίας και σοβαρότητας. Αυτό το εθνικό κεφάλαιο, λοιπόν, δεν επιτρέπεται να σπαταληθεί σε αλόγιστα αιτήματα και πρόχειρες παροχές. Γιατί ένας πόλεμος σε εξέλιξη απαιτεί εφεδρείες. Θα μοιραστούμε τα βάρη της κρίσης με τρόπο δίκαιο, όπως το κάνουμε μέχρι σήμερα. Για να έχουν όλοι μετά, μέρισμα από την αναπτυξιακή έκρηξη που θα ακολουθήσει.

Στην αρχή αυτής της περιπέτειας, ζήτησα την ισχύ της εμπιστοσύνης σας. Και μου την προσφέρατε απλόχερα. Πιστεύω ότι, με σκληρή δουλειά, σας την ανταποδίδω καθημερινά. Δεν ξεχνώ, όμως, ότι αυτή η κατάσταση δεν θα συνεχιστεί επ’ αόριστον. Μετά την κρίση, η κάθε εξουσία οφείλει να εγκαταλείπει το απυρόβλητο της ανάγκης, δυναμώνοντας την λογοδοσία. Γιατί καμία έκτακτη συνθήκη δεν μπορεί να αμφισβητεί τη δημοκρατική ευαισθησία…”

Όπως και αποκτά σημασία η αναφορά του Κυριάκου Μητσοτάκη στο πολιτικό περιβάλλον μετά την πανδημία:

“…Η Βουλή και οι θεσμοί, λοιπόν, λειτουργούν παρά τους περιορισμούς. Όμως, θα το ξαναπώ: Η Ελλάδα μετά την πανδημία πρέπει να είναι μία ανανεωμένη Ελλάδα! Η κρίση ίσως μας πληγώσει. Θα μας έχει οπλίσει, ωστόσο, με πολύτιμες εμπειρίες για να οικοδομήσουμε ένα πιο ισχυρό και σύγχρονο κράτος. Γιατί, ακριβώς, τα μεγάλα βήματα που γίνονται τώρα είναι όπλα που μπορούν να κάνουν αυτή την πρόσκαιρη δοκιμασία μοχλό σταθερής προόδου. Να εντάξουν τις σκοπιμότητες της στιγμής στο στρατηγικό σκοπό του μέλλοντος. Και έτσι τα μέτρα της επικαιρότητας, να γίνουν πυροδότες διαρκών μεταρρυθμίσεων. Πρόκειται για κατακτήσεις που θα μας βοηθήσουν, ώστε μετά την καταιγίδα να κάνουμε μία νέα αρχή. Με άλλα λόγια, μετά την εμπειρία του Κορωνοϊού, είναι στο χέρι μας η «ανάγκη του σήμερα» να θεμελιώσει την «αναγέννηση του αύριο». Και το σκληρό παρόν να γίνει πρόλογος πιο αισιόδοξων καιρών…”

Η παράγραφος-κλειδί του μηνύματος του Κυριάκου Μητσοτάκη είναι ωστόσο η εξής:

“…Στην αρχή αυτής της περιπέτειας, ζήτησα την ισχύ της εμπιστοσύνης σας. Και μου την προσφέρατε απλόχερα. Πιστεύω ότι, με σκληρή δουλειά, σας την ανταποδίδω καθημερινά. Δεν ξεχνώ, όμως, ότι αυτή η κατάσταση δεν θα συνεχιστεί επ’ αόριστον. Μετά την κρίση, η κάθε εξουσία οφείλει να εγκαταλείπει το απυρόβλητο της ανάγκης, δυναμώνοντας την λογοδοσία. Γιατί καμία έκτακτη συνθήκη δεν μπορεί να αμφισβητεί τη δημοκρατική ευαισθησία…”

Κι αυτό διότι, ο συνδυασμός της επιστροφής της πολιτική και κοινοβουλευτική κανονικότητα, η αναφορά στην λογοδοσία, και τα διλήμματα της εποχής μετά την πανδημία, οδηγούν εύλογα σε υποθέσεις. Ο πρωθυπουργός περιέγραψε σχεδόν τα πάντα πάνω στα οποία θα μπορούσε να οικοδομηθεί μια πρόωρη προσφυγή σε εκλογές, πιθανώς το φθινόπωρο, και πριν την έναρξη του δεύτερου κύματος της πανδημίας, ή την άνοιξη του 2021, εφόσον όλα έχουν εξελιχθεί ομαλά σε υγειονομικό και οικονομικό επίπεδο.

Η κυβέρνηση προσβλέπει πως θα εξέλθει ισχυρή από την διαχείριση της υγειονομικής κρίσης (με τις μικρότερες δυνατές απώλειες ανθρώπινων ζωών και με φιλοτεχνούμενο το ηγετικό προφίλ του πρωθυπουργού), ωστόσο θα έχει να αντιμετωπίσει τις συνέπειες της οικονομικής. Ο Κυριάκος Μητσοτάκης προεξόφλησε την μεγάλη ύφεση, φέτος, δεσμεύθηκε, όμως, για αναπτυξιακή έκρηξη και ευημερία το 2021. Αυτά θέτουν και το πλαίσιο των πολιτικών αποφάσεων που θα λάβει αργότερα, ακόμα και μια πρόωρη προσφυγή σε εκλογές…