Παρέμβαση του τ. Προέδρου της Δημοκρατίας Πρ. Παυλόπουλου για τα Εθνικά Θέματα και το Καστελόριζο

 Παρέμβαση του τ. Προέδρου της Δημοκρατίας Πρ. Παυλόπουλου για τα  Εθνικά Θέματα και το Καστελόριζο

Σε μια ιδιόμορφη, για τούτο και επικίνδυνη, «στροφή» για τα εθνικά μας θέματα και δη τις σχέσεις με την Τουρκία, σε μια συγκυρία κατά την οποία η Ε.Ε. αποφάσισε να μην επιβάλει κυρώσεις και ενώ οι ΗΠΑ, μαζί και όλος ο πλανήτης, τελούν εν αναμονή της ανάληψης καθηκόντων από τον Τζο Μπάιντεν, η Τουρκία επιμένει στη γνωστή επιθετική τακτική της. Το Καστελλόριζο είναι πάντα στο επίκεντρο των προκλήσεων και ενώ σιγά σιγά ξεδιπλώνονται οι πτυχές κατασκοπευτικής δράσης για την άμυνα του ακριτικού αυτού ελληνικού νησιού.

Του Νίκου Παπαδημητρίου

Σε αυτή λοιπόν την περίοδο, εξαιρετικά επίκαιρη είναι η ομιλία του τέως Προέδρου της Δημοκρατίας και επίτιμου καθηγητή της Νομικής Σχολής του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών κ. Πρ. Παυλοπούλου, κατά την εκδήλωση της Συντονιστικής Επιτροπής των Δικηγορικών Συλλόγων Ελλάδος, στο Καστελλόριζο.

Η ομιλία που είχε ως θέμα, «Η αμυντική θωράκιση των Ελληνικών Νησιών του Αιγαίου κατά το Διεθνές και το Ευρωπαϊκό Δίκαιο», εκφωνήθηκε στις 19 Σεπτεμβρίου 2020. Το πλήρες κείμενο δημοσιεύεται στο τελευταίο βιβλίο του κ. Παυλόπουλου, («Μελέτες για τα Εθνικά Θέματα και για το Κυπριακό Ζήτημα», εκδόσεις «Ευρασία»):

«Σε μια από τις πιο πρόσφατες προκλήσεις της», ξεκινούσε την ομιλία του ο τ. Πρόεδρος της Δημοκρατίας, «η Τουρκία άρχισε, πάντα στο πλαίσιο της πάγιας τακτικής της να προσθέτει ανύπαρκτα ζητήματα προς διαπραγμάτευση με την Ελλάδα -και, συνακόλουθα, ν’ αμφισβητεί την αδιαπραγμάτευτη Εθνική μας Θέση, ότι μεταξύ μας υφίσταται μια, και μόνη, διαφορά, εκείνη της οριοθέτησης της νησιωτικής υφαλοκρηπίδας και των αντίστοιχων θαλάσσιων ζωνών- να εγείρει εκ νέου και ζήτημα ως προς το αν η Ελλάδα έχει δικαίωμα να θωρακίζει αμυντικώς όλα, ανεξαιρέτως, τα Νησιά της στο Αιγαίο, και μάλιστα ανεξαρτήτως του ποια είναι η έκτασή τους και αν κατοικούνται ή όχι. 

  • Είναι δε άκρως χαρακτηριστικό της προκλητικότητάς της», υπογράμμιζε ο κ. Παυλόπουλος, «το ότι η Τουρκία εγείρει το ζήτημα αυτό είτε διαστρεβλώνοντας πλήρως το νόημα συγκεκριμένων διατάξεων της Συνθήκης της Λωζάνης.  Είτε -ακόμη χειρότερα- επικαλούμενη Διεθνείς Συμβάσεις, στις οποίες δεν είναι συμβαλλόμενο μέρος, όπως π.χ. την Σύμβαση των Παρισίων του 1947 για τα Δωδεκάνησα, που αποτελεί για την Τουρκία «res inter alios acta».  Στις αδιανόητες, θεσμικώς και πολιτικώς, αυτές προκλήσεις της Τουρκίας η Ελλάδα παγίως απαντά, πάντα με βάση το Διεθνές Δίκαιο -και ενεργώντας επιπλέον και για λογαριασμό της Ευρωπαϊκής Ένωσης, αφού το έδαφος και τα σύνορα της Ελλάδας είναι έδαφος και σύνορα και της Ευρωπαϊκής Ένωσης- ότι έχει όχι μόνο θεμελιωμένο δικαίωμα αλλά και εξίσου θεμελιωμένη υποχρέωση αμυντικής θωράκισης όλων, ανεξαιρέτως και δίχως οιαδήποτε διάκριση, των Νησιών της στο Αιγαίο.
  • Επιπλέον, το δικαίωμα αυτό της Ελλάδας βρίσκει σταθερό έρεισμα και στις διατάξεις του πρωτογενούς Ευρωπαϊκού Δικαίου, δοθέντος ότι συγκεκριμένοι κανόνες της Συνθήκης της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΣΕΕ)  και της Συνθήκης Λειτουργίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΣΛΕΕ) το εγγυώνται, ιδίως όταν εφαρμόζονται σε συνδυασμό με αντίστοιχες διατάξεις του Διεθνούς Δικαίου -εν προκειμένω του Καταστατικού Χάρτη του ΟΗΕ- που ήδη αποτελούν μέρος του Ευρωπαϊκού Κεκτημένου».

Από εκεί και πέρα, ο τ. Πρόεδρος και νομικός αναλύει Συνθήκες, Συμβάσεις κ.α. κείμενα, όπως το νομικό καθεστώς της Συνθήκης Ειρήνης των Παρισίων του 1947, τον Καταστατικό Χάρτη του ΟΗΕ κ.λ.π.

Για την πρόσφατη συμφωνία μεταξύ Άγκυρας και Τρίπολης ειδικότερα, ο τ. Πρόεδρος της Δημοκρατίας σημειώνει εμφατικά ότι

  • «ιδίως δε μετά την ‘σύναψη’ του νομικώς ανυπόστατου ‘τουρκολιβυκού μνημονίου’, η συμπεριφορά της Τουρκίας έχει υπερβεί κάθε όριο προκλητικότητας και ωμής παραβίασης του Διεθνούς Δικαίου, κυρίως δε του Δικαίου της Θάλασσας κατά την Συνθήκη του Montego Bay του 1982.  Συνθήκη, η οποία δεσμεύει, ως προς όλες τις διατάξεις της, και την Τουρκία, μολονότι δεν έχει προσχωρήσει σε αυτή.  Και τούτο διότι η ως άνω Συνθήκη, λόγω του μεγάλου αριθμού των Κρατών-Μελών του ΟΗΕ που έχουν προσχωρήσει σε αυτήν -ως και η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει προσχωρήσει, ως αυτοτελές νομικό πρόσωπο, ήδη από το 1998- παράγει, σύμφωνα με την νομολογία του Διεθνούς Δικαστηρίου της Χάγης, γενικώς δεσμευτικούς εθιμικούς κανόνες ή, κατά την ορθότερη άποψη, εξίσου δεσμευτικούς ‘γενικώς παραδεδεγμένους κανόνες του Διεθνούς Δικαίου’».

Στο τουρκικό διαρκές αίτημα αποστρατιωτικοποίησης των ελληνικών νησιών, ο κ. Παυλόπουλος τοποθετείται ευθέως λέγοντας:

  • «a fortiori η Ελλάδα νομιμοποιείται, όταν και εφόσον το κρίνει σκόπιμο για την άμυνά της, να κάνει χρήση και ως προς τα Νησιά της στο Αιγαίο, εν γένει, του κατά τις διατάξεις του άρθρου 51 του Καταστατικού Χάρτη του ΟΗΕ δικαιώματος ‘νόμιμης άμυνας’ έναντι της Τουρκίας, δίχως μάλιστα χρονικό περιορισμό.  Και τούτο διότι, ιδίως μετά το 1974, κατά τ’ ανωτέρω, η ‘απειλή χρήσης βίας’ εκ μέρους της Τουρκίας -άρα και η συνακόλουθη ‘επικείμενη απειλή’- είναι αφενός κάτι παραπάνω από προφανής, και δη με επανειλημμένες και διαφόρων μορφών προκλήσεις.  Και, αφετέρου, διαρκής, όπως καταδεικνύει ακόμη και η σημερινή τουρκική συμπεριφορά στο Αιγαίο, ιδίως μετά την ‘σύναψη’ του νομικώς ανυπόστατου ‘τουρκολιβυκού μνημονίου’. Συμπεριφορά, η οποία λόγω της αυθαίρετης προσπάθειας της Τουρκίας να εφαρμόσει στην πράξη το νομικώς ανυπόστατο ‘τουρκολιβυκό μνημόνιο’, φέρει όλα τα χαρακτηριστικά και  της ‘απειλής χρήσης βίας’…».

Πρόσθετη απόδειξη αυτών συνιστά και

  • «το γεγονός του, εντελώς αντίθετου με κάθε έννοια του Διεθνούς Δικαίου, ‘casus belli’ της Τουρκίας, ως προς την επέκταση της Αιγιαλίτιδας Ζώνης της Ελλάδας.  Το ως άνω το ‘casus belli’, πέραν του ότι αποφασίσθηκε -στις 8.6.1995, αμέσως μετά την θέση σε ισχύ της Συνθήκη του Montego Bay του 1982 για το Δίκαιο της Θάλασσας- από την τουρκική Εθνοσυνέλευση κατά τρόπο αντίθετο ακόμη και με αυτό τούτο το σύνταγμα της Τουρκίας, συνιστά έκτοτε διαρκή ‘απειλή χρήσης βίας’ εναντίον της Ελλάδας για τον εξής λόγο: Στην ουσία, η Τουρκία δηλώνει μέσω αυτού ότι αποτελεί ‘αιτία πολέμου’ η εκ μέρους της Ελλάδας άσκηση του αναφαίρετου, κατά το Δίκαιο της Θάλασσας, δικαιώματός της να επεκτείνει την Αιγιαλίτιδα Ζώνη της στα 12 ναυτικά μίλια.  Υπό τα δεδομένα αυτά, το ανωτέρω ‘casus belli’ αποτελεί ‘επιτομή’ της ‘απειλής χρήσης βίας’, κατά το Διεθνές Δίκαιο, ιδίως δε κατά τις διατάξεις του άρθρου 51 του Καταστατικού Χάρτη του ΟΗΕ».

Επιπροσθέτως,

  • «την προαναφερόμενη ‘επικείμενη απειλή’ ή και ‘απειλή χρήσης βίας’, εκ μέρους της Τουρκίας και εναντίον της Ελλάδας, ολοκληρώνει ο σχηματισμός της λεγόμενης τουρκικής ‘Στρατιάς του Αιγαίου’, τον Ιούλιο του 1975, και μάλιστα με πολυάριθμες αμφίβιες δυνάμεις.  Πρόκειται για μετεξέλιξη και μετονομασία της 4ης Στρατιάς (4. Ordu) της Τουρκίας, η οποία εδρεύει στην Σμύρνη και, στην πραγματικότητα, έχει οργανωθεί προκειμένου να εκπαιδεύει τον τουρκικό στρατό για ενδεχόμενη επίθεση εναντίον των Ελληνικών Νησιών του Αιγαίου», προειδοποιεί ο κ. Πρ. Παυλόπουλος.

Εν κατακλείδι και «υπό το φως των προηγούμενων διαπιστώσεων καθίσταται προφανές και ότι:

  • α) Το δικαίωμα της Ελλάδας να θωρακίζει αμυντικώς όλα, ανεξαιρέτως, τα Νησιά της στο Αιγαίο βρίσκει έρεισμα και στο Ευρωπαϊκό Δίκαιο, μέσω του Ευρωπαϊκού Κεκτημένου που περιλαμβάνει τις κρίσιμες, ως προς τούτο, διατάξεις του Διεθνούς Δικαίου. 
  • α1)Και για την ακρίβεια, η ευθεία αναφορά των διατάξεων του άρθρου 42 παρ. 7 εδ. α΄ στις διατάξεις του άρθρου 51 του Καταστατικού Χάρτη του ΟΗΕ συνεπάγεται και το ότι η Ελλάδα δικαιούται να θωρακίζει αμυντικώς τα Νησιά του Αιγαίου και με βάση το Ευρωπαϊκό Δίκαιο, υπό τους όρους και τις  προϋποθέσεις της παγιωμένης πλέον ερμηνείας των διατάξεων του άρθρου 51 του Καταστατικού Χάρτη του ΟΗΕ.  Ήτοι όχι μόνον όταν υπάρχει ευθεία επίθεση εναντίον των Νησιών του Αιγαίου, αλλά και όταν υπάρχει ‘επικείμενη απειλή’ ή, a fortiori, ‘απειλή χρήσης βίας’.  Και η σημερινή στάση της Τουρκίας, η οποία διακρίνεται για την πρωτόγνωρη προκλητικότητά της, όχι μόνο φθάνει στα όρια της ‘επικείμενης απειλής’ αλλά και τα υπερβαίνει κατά πολύ, τουλάχιστον στον βαθμό ‘απειλής χρήσης βίας’».

Συμπερασματικώς και στον επίλογο της ιστορικής ομιλίας στο Καστελλόριζο, «αδιαπραγμάτευτη Εθνική μας Θέση είναι ότι μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας υφίσταται μια, και μόνη, διαφορά, εκείνη της οριοθέτησης της νησιωτικής υφαλοκρηπίδας και των αντίστοιχων θαλάσσιων ζωνών.  Ουδένα δε ζήτημα υφίσταται ως προς την αμυντική θωράκιση των Ελληνικών Νησιών του Αιγαίου.

1.

Η Ελλάδα έχει το δικαίωμα -αλλά και την υποχρέωση, αφού τούτο αφορά την προστασία της Ελληνικής Επικράτειας- τόσο για δικό της λογαριασμό όσο και απέναντι στην Ευρωπαϊκή Ένωση ως πλήρες Κράτος-Μέλος της, να θωρακίζει αμυντικώς όλα, ανεξαιρέτως, τα Νησιά της στο Αιγαίο, ανεξαρτήτως της έκτασης του εδάφους τους και του αν κατοικούνται ή όχι. Το δικαίωμα αυτό στηρίζεται στις διατάξεις του άρθρου 51 του Καταστατικού χάρτη του ΟΗΕ, οι οποίες κατοχυρώνουν το δικαίωμα Κράτους-Μέλους του ΟΗΕ περί ‘νόμιμης άμυνας’ όχι μόνο σε περίπτωση ένοπλης επίθεσης εναντίον του, αλλά και σε περίπτωση ‘απειλής χρήσης βίας’ ή ακόμη και ‘επικείμενης απειλής’, όπως προκύπτει από την πρακτική αυτού τούτου του ΟΗΕ.  Και είναι δεδομένο ότι η Τουρκία, ιδίως μετά την εισβολή στην Κύπρο το 1974, το εντελώς αυθαίρετο ‘casus belli’ ως προς την επέκταση της Αιγιαλίτιδας Ζώνης και τον σχηματισμό της ‘Στρατιάς του Αιγαίου’, απειλεί διαχρονικώς και ευθέως την Ελλάδα, και με την χρήση βίας -όπως αποδεικνύει, επιπροσθέτως, η πρόσφατη στάση της, μετά την ‘σύναψη’ του λεγόμενου ‘τουρκολιβυκού μνημονίου’- παραβιάζοντας ευθέως το Διεθνές Δίκαιο και, κατ’ εξοχήν, το Δίκαιο της Θάλασσας κατά την Συνθήκη του Montego Bay του 1982.  Συνθήκη, η οποία δεσμεύει και την Τουρκία, μέσω γενικώς παραδεδεγμένων κανόνων του Διεθνούς Δικαίου.

2.

Πέραν τούτων, η Τουρκία ουδόλως και καθ’ οιονδήποτε τρόπο μπορεί να επικαλείται την Σύμβαση Ειρήνης των Παρισίων του 1947, δια της οποίας παραχωρήθηκαν τα Δωδεκάνησα στην Ελλάδα.  Και αυτό επειδή η Τουρκία δεν υπήρξε συμβαλλόμενο μέρος στην ως άνω Συνθήκη, η οποία έχει συναφθεί μεταξύ των Συμμάχων νικητών του Β΄ Παγκόσμιου Πολέμου και της Ιταλίας.  A fortiori, η Τουρκία οφείλει να σέβεται, στο ακέραιο, την Συνθήκη Ειρήνης, η οποία συνιστά, έναντι αυτής, ‘res inter alios acta’.

B. To ίδιο δικαίωμα -άρα και την ίδια υποχρέωση- αντλεί η Ελλάδα και με βάση το Ευρωπαϊκό Δίκαιο και το αντίστοιχο Ευρωπαϊκό Κεκτημένο, σύμφωνα με τις ακόλουθες διευκρινίσεις και υπό τα δεδομένα της διαρκώς εντεινόμενης προκλητικής και επιθετικής συμπεριφοράς της Τουρκίας απέναντί της η οποία, κατά τα συμπεράσματα της Ευρωμεσογειακής Διάσκεψης της 10ης Σεπτεμβρίου 2020 στο Αιάκειο της Κορσικής, παραβιάζει ευθέως την Κυριαρχία και τα κυριαρχικά δικαιώματα της Ελλάδας.

1.

Οι διατάξεις του άρθρου 42 παρ. 7 εδ. α΄ της ΣΕΕ, οι οποίες κατοχυρώνουν τις θεσμικές εγγυήσεις ενεργοποίησης της ρήτρας ‘Αμοιβαίας Άμυνας’, όταν απειλείται Κράτος-Μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης, παραπέμπουν ευθέως, ως προς τις προϋποθέσεις ενεργοποίησης της ρήτρας αυτής, στις προμνημονευόμενες διατάξεις του άρθρου 51 του Καταστατικού Χάρτη του ΟΗΕ.  Κατά τούτο, οι ως άνω διατάξεις αποτελούν μέρος του Ευρωπαϊκού Κεκτημένου, οπότε η Ελλάδα έχει το δικαίωμα αμυντικής θωράκισης των Νησιών του Αιγαίου εναντίον της τουρκικής απειλής και με βάση το θεσμικό πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Δικαίου και του αντίστοιχου Ευρωπαϊκού Κεκτημένου.

2.

Επιπλέον, και ενόψει της κατάφωρης τουρκικής προκλητικότητας και ευθείας απειλής εναντίον της, η Ελλάδα δικαιούται, ανά πάσα στιγμή, να ζητήσει, ως Κράτος-Μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης, την ενεργοποίηση της ρήτρας ‘Αμοιβαίας Άμυνας’, κατά τις διατάξεις του άρθρου 42 παρ. 7 της ΣΕΕ. Προς την κατεύθυνση αυτή η Ελλάδα μπορεί να επικαλεσθεί την πρακτική, η οποία έχει έως τώρα ακολουθηθεί στο πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης, για την ενεργοποίηση της ως άνω ρήτρας», έκλεινε την ομιλία του ο τ. Πρόεδρος της Δημοκρατίας.

Σχετικά Άρθρα