Αχτσιόγλου στο libre: Η αποτυχία στη διαχείριση της πανδημίας τροφοδοτεί τη ζημιά στην οικονομία

Φορολογική δικαιοσύνη, άρση του ψηφιακού αποκλεισμού και υγειονομική κι εκπαιδευτική θωράκιση του δημοσίου τομέα και των ελληνικών Πανεπιστημίων είναι από τις βασικές προτεραιότητες του ΣΥΡΙΖΑ – Προοδευτική Συμμαχία, εξηγεί η τομεάρχης Οικονομικών του ΣΥΡΙΖΑ και πρώην υπουργός Εργασίας, Έφη Αχτσίογλου.

Συνέντευξη στην Άννα Φραγκάκη

Σε συνέντευξή της στο “libre” εξηγεί πως

• «αν είχαν γίνει περισσότερα για το ΕΣΥ θα είχαμε και μεγαλύτερο περιθώριο λειτουργίας της οικονομίας με περιορισμούς». Υποστηρίζει, ακόμη, πως «η Ελλάδα το 2020 είχε τη δεύτερη μεγαλύτερη μεταπολεμική ύφεση και την 3^η χειρότερη στην ευρωζώνη» ενώ οι «εργαζόμενοι βίωσαν τη μεγαλύτερη μείωση εισοδημάτων στην Ευρώπη».

Η  κ. Έφη Αχτσίογλου σημειώνει πως, αν και η συγκυρία είναι δύσκολη, ο ΣΥΡΙΖΑ – Προοδευτική Συμμαχία έχει συγκεκριμένο σχέδιο για την ελάφρυνση των μικρομεσαίων στρωμάτων, από τα βάρη, την μείωση των μεγεθών της φοροδιαφυγής  και την απλοποίηση των φορολογικών κανόνων. Εξηγεί ότι οι επιχειρήσεις πρέπει να βοηθηθούν ώστε να μη μείνουν πίσω στην ψηφιακή σύγκλιση κι υπόσχεται ελάφρυνση της φορολόγησης ακίνητης περιουσίας των μικρομεσαίων στρωμάτων.  

ΑΚΟΛΟΥΘΕΙ ΑΝΑΛΥΤΙΚΑ Η ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ

-Από τον χώρο του υπουργείου Εργασίας τομεάρχης στο βαρύ χαρτοφυλάκιο των Οικονομικών. Πού βρίσκεται η ελληνική οικονομία μετά την πανδημία;

Η ελληνική οικονομία, λόγω της πανδημίας αλλά κυρίως εξαιτίας της πολιτικής που ακολούθησε και συνεχίζει να ακολουθεί η κυβέρνηση, βρίσκεται σε ιδιαίτερα δύσκολο σημείο.

• Το 2020 η χώρα είχε μία πολύ βαθιά ύφεση, τη δεύτερη μεγαλύτερη μεταπολεμικά και την τρίτη χειρότερη στην Ευρωζώνη. Παράλληλα, σημειώθηκε μεγάλη διόγκωση του δημόσιου χρέους ως ποσοστό του ΑΕΠ. Ταυτόχρονα, και ίσως το πιο σημαντικό, δεν δημιουργήθηκαν οι προϋποθέσεις γρήγορης ανάκαμψης.

Οι εργαζόμενοι είχαν τη δεύτερη μεγαλύτερη μείωση εισοδημάτων στην Ευρώπη, ενώ η πραγματική οικονομία έχει φορτωθεί με έναν τεράστιο όγκο χρεών και οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις απειλούνται από μαζικά λουκέτα. Το 2021 ξεκίνησε λοιπόν με βαρύ φορτίο, μέσα σε ένα ήδη παρατεταμένο λοκ-ντάουν, με την ύφεση να συνεχίζεται και την προοπτική ανάκαμψης να απομακρύνεται όλο και περισσότερο.

-Τι θα μπορούσε να είχε γίνει αλλιώς;

«Καταρχάς στο μέτωπο της πανδημίας. Η κυβερνητική αποτυχία στη διαχείριση της πανδημίας τροφοδοτεί καθημερινά τη ζημιά στην οικονομία.

Γιατί έχουμε τοπιο παρατεταμένο λοκ-ντάουν στην Ευρώπη; Γιατί διαρκώς πιέζεται το ΕΣΥ. Η κυβέρνηση δεν ενίσχυσε το δημόσιο σύστημα υγείας με ΜΕΘ και προσλήψεις μόνιμου ιατρικού και νοσηλευτικού προσωπικού, δεν συνταγογραφήθηκαν δωρεάν μαζικά τεστ, δεν επιτάχθηκαν οι ιδιωτικές κλινικές.

Αν είχαν γίνει περισσότερα για το ΕΣΥ θα είχαμε και μεγαλύτερο περιθώριο λειτουργίας της οικονομίας με περιορισμούς. Επίσης, η κυβέρνηση δεν έλαβε μέτρα καταπολέμησης της πανδημίας σε εστίες υπερμετάδοσης όπως τα σχολεία, τα μέσα μαζικής μεταφοράς και οι χώροι εργασίας. Κρατώντας ως δήθεν μόνη δική της αρμοδιότητα την επιβολή του λοκ-ντάουν.

Αλλά και στην ιδιωτική οικονομία, αυτό που έπρεπε να έχει γίνει και δεν έγινε, παρά τις προτάσεις μας, ήταν περισσότερες και καλύτερα στοχευμένες δημόσιες δαπάνες, με μερική χρήση του “μαξιλαριού”, για τη στήριξη των μικρομεσαίων επιχειρήσεων –με απευθείας επιχορήγηση και όχι με δάνεια- και των μισθών των εργαζομένων, για τη στήριξη των νοικοκυριών που το εισόδημά τους εκμηδενίστηκε, ώστε να διατηρηθεί στοιχειωδώς το βιοποριστικό τους επίπεδο και η δυνατότητά τους να καταναλώνουν.

Έτσι, θα είχε συγκρατηθεί η ύφεση και θα είχαμε σε καλύτερο επίπεδο το ΑΕΠ, δεν θα είχε εκτιναχθεί το δημόσιο χρέος ως ποσοστό του ΑΕΠ, θα είχαμε μικρότερης διάρκειας και όχι καθολικό λοκ-ντάουν, οι συνθήκες και οι προϋποθέσεις επαναφοράς την επόμενη μέρα θα ήταν πολύ καλύτερες».

-Υπάρχει πάντα η άποψη ότι το υπουργείο Οικονομικών είναι ο «κακός» της υπόθεσης. Πώς θα επιτευχθεί φορολογική δικαιοσύνη;

«Για εμάς το ζητούμενο στη φορολογική πολιτική είναι διπλό:

• αφενός η διασφάλιση της δικαιότερης κατανομής των φορολογικών βαρών,
• αφετέρου η μετατροπή τους μέσω δημοσίων δαπανών σε πολιτικές που ενισχύουν την κοινωνική δικαιοσύνη βελτιώνοντας την ανταποδοτικότητα των υπηρεσιών του Κράτους.

Από κει και πέρα ένα δικαιότερο φορολογικό σύστημα καλείται να επιλύσει τρία θεμελιακά προβλήματα:

Τη φοροδιαφυγή, που παραμένει διπλάσια από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο, τη σχέση άμεσων και έμμεσων φόρων, που, λόγω του μεγάλου μεριδίου των έμμεσων φόρων, επιβαρύνει δυσανάλογα τα χαμηλότερα εισοδηματικά στρώματα, και την απλοποίηση και ενοποίηση των φορολογικών κανόνων σε ένα πιο σταθερό και διαφανές φορολογικό σύστημα. 

Στο πρόγραμμά μας περιλαμβάνεται η βελτίωση της κατανομής των φορολογικών βαρών και οι στοχευμένες ελαφρύνσεις για τα μικρά και μεσαία εισοδήματα ιδίως από βάρη, που επιβλήθηκαν τη μνημονιακή περίοδο, αλλαγές στη φορολόγηση της ακίνητης περιουσίας, που θα ελαφρύνουν τη μικρή και μεσαία περιουσία και τα εισοδήματα που προκύπτουν από αυτή, η αντιμετώπιση της φοροδιαφυγής, της φοροκλοπής και της φορολογικής απάτης, μέσα από χρήση όλων των διαθέσιμων ψηφιακών εργαλείων για την αυτοματοποίηση των φορολογικών ελέγχων, η μετάταξη σε χαμηλότερη κατηγορία ΦΠΑ αγαθών και υπηρεσιών που καλύπτουν βασικές ανάγκες(όπως ήδη είχε αρχίσει να υλοποιείται από την κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ στην ενέργεια και τα τρόφιμα), οι  στοχευμένες παρεμβάσεις στους ειδικούς φόρους κατανάλωσης όπως αυτός στο αγροτικό πετρέλαιο, ενώ προκρίνουμε τη φορολόγηση των χρηματιστηριακών συναλλαγών καθώς και τη φορολόγηση των μεγάλων ψηφιακών πλατφορμών με μονοπωλιακή ισχύ και τις αντίστοιχες διαφημίσεις. Είναι κάποια από τα βήματα που θα μας επιτρέψουν να θεμελιώσουμε ένα δικαιότερο φορολογικό σύστημα, εξίσου όμως σημαντική για να προσεγγίσουμε μια πολιτική κοινωνικής δικαιοσύνης είναι η διάρθρωση των παροχών του κοινωνικού κράτους.

-Μία μόνιμη πληγή είναι πως το υπουργείο Οικονομικών δεν συγχρονίζεται με τα λεγόμενα παραγωγικά υπουργεία: Αγροτικής Ανάπτυξης, Ανάπτυξης, Τουρισμού, Ενέργειας, Υγείας. Ποιο είναι το σχέδιό σας για να μειωθούν τα ελλείμματα σε τομείς, που υπάρχουν δυνατότητες.

Για να υπάρχει συντονισμός, χρειάζεται σχέδιο. Η χώρα χρειάζεται ένα ολιστικό σχέδιο για την αλλαγή του παραγωγικού της μοντέλου, με στοχευμένες κλαδικές πολιτικές, με δημόσιες επενδύσεις, με μεταρρυθμίσεις που θα επιδιώκουν τη μείωση των κοινωνικών ανισοτήτων, με ρύθμιση της αγοράς εργασίας και ενίσχυση των μισθών, με διατήρηση του δημόσιου χαρακτήρα σε δίκτυα, υποδομές και υπηρεσίες βασικών αγαθών, με επένδυση σε τομείς υψηλής προστιθέμενης αξίας. Αυτές είναι οι βασικές προτεραιότητες του δικού μας αναπτυξιακού σχεδίου.

• Εν αντιθέσει με το σχέδιο της ΝΔ, όπως αυτό αποτυπώνεται στην έκθεση Πισσαρίδη, που έχει ως άξονες την περαιτέρω απορρύθμιση της αγοράς εργασίας με άμεση επίπτωση στους μισθούς, την ιδιωτικοποίηση δομών, υποδομών και υπηρεσιών (όπως της υγείας και του ασφαλιστικού), τη μείωση των κοινωνικών δαπανών για φοροελαφρύνσεις για λίγους και την εκκαθάριση των μικρομεσαίων επιχειρήσεων στο όνομα της εξωστρέφειας.

Υπενθυμίζω ότι το μοντέλο αυτό δοκιμάστηκε όλη την περίοδο ’90- 2000 και αργότερα στην Ευρώπη και με ιδιαίτερη ένταση στην Ελλάδα και αυτό που κατάφερε ήταν να δημιουργήσει μια τεράστια κρίση χρέους, να εκτινάξει την ανεργία και τις κοινωνικές ανισότητες και να οδηγήσει τη χώρα μας σε βαθύτατη ύφεση με δραματικές κοινωνικές συνέπειες.

-Η επένδυση στο Ελληνικό ακούστηκε στη Βουλή πως μοιάζει να είναι μία νέα πόλη μέσα στην πόλη 5 εκατομμυρίων κατοίκων και αναμένεται να επηρεάσει τη μικρομεσαία επιχειρηματικότητα στις γειτονιές. Πώς θα τους διευκολύνετε;

Σε καμία περίπτωση δεν πρέπει να επιτραπεί η επένδυση στο Ελληνικό να δημιουργήσει μία περίκλειστη πόλη, αποκομμένη από τις γύρω περιοχές, που θα δημιουργήσει προβλήματα στην κοινωνική και οικονομική δραστηριότητά τους.

• Αυτό ήταν και ένα πολύ σοβαρό σημείο κριτικής, που ασκήσαμε στις πρόσφατες ρυθμίσεις της κυβέρνησης. Αντιθέτως, η συνολική ανάπλαση και αξιοποίηση του Ελληνικού πρέπει να αναβαθμίσει ολόκληρη την ευρύτερη περιοχή. Εξίσου κρίσιμο είναι οι πολίτες να έχουν ελεύθερη πρόσβαση, να μην υπάρχει κανένας αποκλεισμός του παραλιακού μετώπου.

Μία τέτοιου τύπου αξιοποίηση με σεβασμό στο περιβάλλον, στον ελεύθερο χώρο και στην ανεμπόδιστη πρόσβαση σε αυτόν, μπορεί να γίνει πόλος έλξης και να ευνοήσει οικονομικά τη μικρομεσαία επιχειρηματικότητα, εντός και γύρω από το Ελληνικό.

-Η ανάπτυξη περνά μέσα από τον ψηφιακό μετασχηματισμό της ελληνικής κοινωνίας με τα κονδύλια, που ψήφισε η Ευρωπαϊκή Κοινότητα. Πώς οραματίζεστε την ψηφιακή μετάβαση;

«Το ό,τι οι ψηφιακές τεχνολογίες αλλάζουν με μεγάλη ταχύτητα τον τρόπο ζωής και εργασίας των ανθρώπων ήταν κάτι δεδομένο τα τελευταία χρόνια.  Η πανδημική κρίση, όμως, ανέδειξε με τον πιο αποκαλυπτικό τρόπο τη νέα ψηφιακή συνθήκη.

• Αυτές οι αλλαγές, δημιουργούν πολύ σημαντικές ευκαιρίες για την καινοτομία και την ανάπτυξη αλλά και πολύ μεγάλους κινδύνους ψηφιακού αποκλεισμού ευρέων στρωμάτων του πληθυσμού και άρα όξυνσης των ανισοτήτων.

Κραυγαλέο παράδειγμα ήταν η αδυναμία πρόσβασης πολλών μαθητών στο πρόχειρα στημένο σύστημα τηλεκπαίδευσης σε συνθήκες καραντίνας.

-Πως μεταφράζεται αυτό πρακτικά;

Η ψηφιακή μετάβαση για να είναι δίκαιη πρέπει να κινηθεί σε δύο βασικές κατευθύνσεις:

• την αξιοποίηση των αναπτυξιακών ευκαιριών σε όλους τους τομείς της οικονομίας και 
• την άρση των κάθε είδους ψηφιακών αποκλεισμών.

Αναφορικά με την πρώτη, θεωρούμε αναγκαία τη στήριξη των παραγωγικών τομέων της οικονομίας, του αγροτικού τομέα, της μεταποίησης, του εμπορίου και του τουρισμού μέσω κυρίως του ψηφιακού μετασχηματισμού των μικρομεσαίων επιχειρήσεων.

Σε αυτό το κράτος μπορεί να συμβάλλει μέσα από έναν συνδυασμό φορολογικών κινήτρων και χρηματοδοτικών εργαλείων στις μικρομεσαίες επιχειρήσεις για υλοποίηση επενδύσεων στον ψηφιακό τομέα, επίσης με τη δημιουργία κεντρικής πλατφόρμας ηλεκτρονικού εμπορίου/ψηφιακού μάρκετινγκ υπό τη διαχείριση της Κεντρικής Ένωσης Επιμελητηρίων, με στόχο τη μείωση του κόστους και την απλοποίηση της διαδικασίας ένταξης των επιχειρήσεων αυτών στον ψηφιακό εκσυγχρονισμό τους.

-Υπάρχει όμως και το θέμα του ψηφιακού αποκλεισμού, ο οποίος σαφώς επηρεάζει και την οικονομία…

«Αναφορικά με την αντιμετώπιση του ψηφιακού αποκλεισμού, χρειάζεται κατ’ ελάχιστο εξασφάλιση πρόσβασης στο διαδίκτυο και στις διαδικασίες τηλεκπαίδευσης και τηλεκατάρτισης στις οικογένειες χαμηλού εισοδήματος με παιδιά σχολικής ηλικίας και στους άνεργους, με παροχή του απαραίτητου εξοπλισμού (π.χ.tablet) και σύνδεσης στο διαδίκτυο από το κράτος καθώς και ειδικά προγράμματα κατάρτισης/επανακατάρτισης εργαζομένων και ανέργων για αναβάθμιση ψηφιακών δεξιοτήτων υπ’ ευθύνη Δημόσιων Πανεπιστημίων.

Το Ταμείο Ανάκαμψης δίνει πραγματικά μεγάλες ευκαιρίες για τον τομέα αυτό, αλλά την κυβέρνηση δεν φαίνεται να την απασχολεί καθόλου το πρόβλημα του ψηφιακού αποκλεισμού και των ανισοτήτων».

-Η κυβέρνηση δεν κατάφερε τελικά να περάσει τον πήχη μετά το Β’ κύμα της πανδημίας. Πείτε μας τι θα κάνετε για να ενισχυθεί ο κρίσιμος τομέας της Υγείας, αν αύριο το πρωί, προκηρυχθούν εκλογές;

«Δυστυχώς όχι, η κυβέρνηση δεν τα κατάφερε,και τα αρνητικά ρεκόρ στα κρούσματα και τους διασωληνωμένους που είχαμε το τελευταίο διάστημα είναι μία τραγική επιβεβαίωση, όπως και η κυνική παραδοχή ότι μία στις πέντε απώλειες αφορά ασθενείς εκτός ΜΕΘ.

 Όπως σας προανέφερα η κυβέρνηση λειτούργησε μόνο ανεβοκατεβάζοντας τον διακόπτη του λοκ-ντάουν. Σήμερα -έστω και στο και πέντε-είναι αναγκαία η επίταξη των ιδιωτικών κλινικών, η μαζική δωρεάν συνταγογράφηση μοριακών τεστ με κεντρική ιχνηλάτηση, η ενίσχυση του ΕΣΥ με υλικοτεχνική υποδομή και μόνιμο νοσηλευτικό και ιατρικό προσωπικό.

• Εξίσου επείγουσα και κρίσιμη είναι η λήψη μέτρων στα μέσα μαζικής μεταφοράς και τους μαζικούς εργασιακούς χώρους, που αποτελούν και βασικές εστίες υπερμετάδοσης. Πέραν των επειγόντων μέτρων, από την πλευρά μας παρουσιάσαμε ένα ολοκληρωμένο πρόγραμμα για το δημόσιο σύστημα υγείας.

Μεταξύ άλλων προβλέπει την άμεση πρόσληψη 5.500 μόνιμων υγειονομικών που αποχώρησαν τον τελευταίο χρόνο χωρίς να αντικατασταθούν, την πρόσληψη επιπλέον 10.000 μόνιμων υγειονομικών σε βάθος τριετίας, τη μονιμοποίηση στο ΕΣΥ του συνόλου του υγειονομικού προσωπικού που έδωσε τη μάχη της πανδημίας στην πρώτη γραμμή, την αύξηση μισθών του ιατρικού και μη ιατρικού υγειονομικού προσωπικού, την ένταξη των εργαζόμενων στα βαρέα και ανθυγιεινά».